Dünýä baýlygynyň aglaba bölegi – 75%-i planetanyň has barly ilatynyň bary-ýogy 10%-iniň elinde jemlenýär. Şol bir wagtyň özünde, adamzadyň has garyp ýarysyna ähli baýlygyň diňe 2%-i degişli. Bu barada täze «Global deňsizlik 2026» hasabatynda aýdylýar.
Maglumatlar Parižiň ykdysadyýet mekdebinden Rikardo Gomes-Karreranyň ýolbaşçylygyndaky 200 ylmy gözlegçiden ybarat topar tarapyndan taýýarlandy. Bilermenler 60 müňden az adamyň (dünýä ilatynyň bary-ýogy 0,001%-i) Ýeriň ýaşaýjylarynyň has garyp ýarymynyň kapitalyndan üç esse ýokary baýlyga eýeçilik edýändigini anyklady.
Ylmy gözlegçileriň maglumatlaryna görä, dünýäniň ähli sebitlerinde diýen ýaly iň baý adamlaryň 1%-i iň garyp adamlaryň 90%-inden has köp kapitala eýe. Bellenilişi ýaly, 2025-nji ýylda baýlygyň paýlanyşyndaky deňsizlik çalt ýokarlanmagyny dowam etdirdi.
«Netijede, biz milliardlarça adamyň hatda ýönekeý ykdysady durnuklylykdan çetde galýan wagty kiçijik azlygyň görlüp-eşidilmedik maliýe güýjüne eýe bolan dünýäsinde ýaşaýarys» – diýip, The Guardian ylmy gözlegiň awtorlarynyň sözlerini getirýär.
Bilermenler deňsizligi azaltmagyň diňe bir adalatlylyk meselesi däl-de, eýsem ykdysadyýetiň durnuklylygyny üpjün etmek üçin zerurdygyny belleýär. Baýlar bilen garyplaryň arasyndaky tapawudy azaltmak üçin döwlet maýa goýumlaryny bilim we saglygy goraýyş ugurlaryna gönükdirmek, şeýle-de netijeli salgyt we serişdeleri gaýtadan paýlamak maksatnamalaryny girizmek teklip edilýär.