Polşadaky “Takyr Dagynda” kelleçanak kesmek üçin ulanylan gadymy kelt guraly tapyldy

  • düýn 12:44
  • 4.7k+

Polşaly arheologlar kelleçanagyň töweregini kesip ýa-da deşip bejermekde ulanylýan seýrek duş gelýän kelt guralyny tapdylar. Tapyndy b.e. öňki IV–III asyrlara degişli. Bu bolsa Merkezi Ýewropada ýaşan keltleriň lukmançylyk endiklerine eýe bolandygyny görkezýär diýip, Nauka w Polsce neşiri habar berýär.

Artefakt Mazowşeniň çägindäki “Takyr Dagy” arheologik meýdançasynda tapyldy. Gazuw-agtaryş işleri Warşawanyň Döwlet arheologiýa muzeýinden Bartłomeý Kaçinskiniň ýolbaşçylygyndaky topar tarapyndan Warşawa uniwersitetiniň arheologiýa fakulteti bilen bilelikde geçirildi. Ilkibaşda guralyň näme üçin ulanylýandygy belli bolman galdy, ýöne ýöriteleşdirilen ylmy çeşmeleriň seljerilmeginden soň, oňa kelleçanak kesmekde ulanylýan skalpel diýip baha berildi.
Kaçinskiý şeýle gurallaryň öň Rumyniýada, Horwatiýada we Awstriýada hem tapylandygyny, ýöne olaryň örän seýrek duş gelýändigini belledi. Alymlar Mazowşeden geçen kelt toparlarynyň özleri bilen amaly ýa-da däp-dessur maksatly bejeriş işleri bilen meşgullanýan lukman ýa-da druid alyp baran bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar.
Mundan başga-da, gazuw-agtaryş dowam eden ýerde demir senetçiligine degişli yzlar hem tapyldy: şlak bölekleri we gurallary bejermek üçin niýetlenen kiçijik sandalyk. Bu tapyndylar şol wagtky kelt jemgyýetiniň senetçilikde hem, bejeriş tejribesinde hem ösen bolandygyny görkezýär.
Bu arheologik ýadygärlikde gözleg işleri 1970–1980-nji ýyllarda hem alnyp barlypdy. 2024-nji ýyldan bolsa gazuwlara täzeden başlandy. Maksat — bu ýeri syýahatçylara açyk bolan bilim ýodasyna öwürmek.


29.10.2025 13:04
4.5k+

Ierusalimde ilkinji gezek assiriýa ýazgysy tapyldy

Ierusalimde gazuw işlerini alyp barýan arheologlar möhüm tapyndyny ýüze çykardylar: olar, takmynan,  2700 ýyllyk kiçijik kerpiç bölegini – assiriýa klin ýazgysy bilen bezelen bölegi – tapdylar. Bu tapyndy gadymy şäheriň taryhynda ilkinji gezek şeýle ýazgyň ýüze çykarylandygyny görkezýär...

06.10.2025 10:44
5.9k+

Nafud çölünde gadymy "ýol belgileri" tapyldy. Olar adamlara suw gözlemekde çelgi bolupdyr

Saud Arabystanynyň demirgazygyndaky Nafud çölünde tapylan haýwanlaryň ägirt uly gaýa suratlarynyň gadymy adamlar üçin “ýol belgisi” bolandygy anyklandy. Gadymy döwürde  bu suratlar suw çeşmelerine barýan ýoly görkezipdir diýip, Nature Communications žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar...

30.09.2025 10:17
8.7k+

Hytaýda takmynan 6 müň ýyl ozal ýaşalyp geçilen iň gadymy şäher harabaçylyklarynyň biri tapyldy

Sýansu welaýatynyň Usi şäherinde arheologlar Hytaýda irki taryhdan öňki ilatly ýerleriň biri bolan Maszýaban medeni harabaçylygyny tapdylar. Bu açyşyň ýaşy takmynan 6000 ýyl töweregidir diýip çak edilýär. Bu Ýanszy derýasynyň aşaky akymynda Maszýaban medeniýetine degişli şäher harabaçylygynyň ilkinji gezek ýüze çykarylyşydyr...

24.09.2025 11:14
5.1k+

Arheologlar: Gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň üsti bilen baran bolup biler

Arheologlaryň çaklamalaryna görä, gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň çäginden geçip baran bolup bilerler. Bu barada Aýwalygyň (Türkiýede kenarýaka şäher) kenarynda tapylan 138 sany daş gurallary maglumat berýär...