Sisiliýanyň kenarlarynda Birinji Puni urşy döwrüniň gadymy rim tuwulgasy tapyldy

  • 14.09.2025 19:24
  • 2.7k+

Sisiliýanyň suwlarynda b.e.öň 241-nji ýylda Egad adalaryndaky söweş wagty ýitirilip bilnen gadymy rim bürünç tuwulgasy tapyldy diýip, Live Science habar berýär.

Tuwulgany we ýene 30 töweregi predmeti Suwa giden ýerleri resminamalaşdyrmak boýunça jemgyýetiň (Society for the Documentation of Submerged Sites, SDSS) daýwerleri tapdy. Ähtimal, artefaktlar gadymy rim gämisi ele salnanda bortdan gaçan bolmaly.
Tapylan tuwulga montefortino hökmünde belli bolan sowut modeline degişli. Rimliler bu stili keltlerden alypdyr. Şeýle görnüşli tuwulgalar b.e.öň IV asyrdan b.e. I asyryna çenli ulanylypdyr. Olaryň ýokarsynda ýelek dakar ýaly ýer, şeýle-de häzirkizaman kepkalaryna meňzeş gaş we ýaňak ýerinde gorag plastinalary bar.
B.e.öň 241-nji ýylyň 10-njy martynda Egad adalaryndaky söweşde Karfageniň (häzirki Tunisiň ýerindäki şäher döwleti) we Gadymy Rimiň goşunlary uruşýar. Gadymy grek taryhçysy Polibiý karfagen goşunynyň san taýdan agdyk gelendigini, ýöne rimlileriň has taýýarlykly bolandygyny belledi. Netijede, Karfagen Sisiliýadaky ýerleri elden gidirip, b.e.öň 264-nji ýyldan bäri dowam eden Birinji Puni urşunda ýeňildi. Bu söweş Rim respublikasy bilen ýaşaýjylary puniler diýlip atlandyrylan Karfageniň arasyndaky üç dawanyň ilkinjisi boldy. Garşydaşlar Korsika we Sisiliýa adalaryny ele almak ugrunda göreşdi.
Ikinji Puni urşy b.e.öň 218-nji ýyldan 201-nji ýyl, üçünjisi – b.e.öň 149-njy ýyldan 146-njy ýyl aralygynda boldy. Soňky dawanyň netijesinde Karfagen doly weýran boldy, onuň ilaty gul edildi, Rim bolsa Ortaýer deňziniň günbatar böleginde hökmürowanlyk gurdy.


17.11.2025 12:56
5.1k+

Hytaýyň demirgazyk-günbatarynda b.e. öňki V–III asyrlara degişli ýüzlerçe gadymy mazar tapyldy

Hytaýly arheologlar Şensi welaýatynyň Sian şäherinde 566 sany gadymy mazary tapdylar. Olaryň aglabasy Söweşýän Şalyklar döwrüne — biziň eýýamymyzdan öňki V–III asyrlara, entek Hytaýyň imperator Sin Şihuandiniň hökümdarlygynyň astynda birleşmezden ozalky döwre degişlidir...

16.11.2025 18:40
929

Türkmenistanyň wekilleri Daşkentde arheologiýa boýunça halkara kongrese gatnaşdylar

Türkmenistanyň wekilleri Özbegistanyň paýtagtynda geçirilen «Merkezi Aziýada ruhy miras we aň-bilim» atly halkara kongresiň işine gatnaşdylar. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşirinde habar berilýär...

13.11.2025 19:06
5.5k+

Türkiýede 8000 ýyllyk gaýa suratlary tapyldy

Türkiýäniň Erjiýes dagynyň etegindäki Deweli sebitinde arheologlar, takmynan, 8000 ýyllyk gaýa suratlaryny tapdylar diýip, Kaýseri welaýatynyň Medeniýet we syýahatçylyk müdirliginiň portaly habar berdi. «Bu gaýa ýazgylary — adam hyýalynyň iň irki ýüze çykan nyşanlaryndan biridir...

10.11.2025 13:14
5.6k+

Arheologlar Keniýada 2,7 million ýyl ozal ýasalan «şweýsar pyçaklaryny» tapdylar

Arheologlar Keniýadaky Turkana basseýniniň töwereginde takmynan 2,75–2,44 million ýyl öňe degişli daş gurallary tapdylar. Bu gadymy gurallar olduwaý medeniýetine degişli bolup, irki adamlaryň häzirkizaman «şweýsar pyçaklary» ýaly köp funksiýaly ulanyş gurallary hökmünde hyzmat edipdir diýip, ScienceDaily ýazýar...