ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

  • 12.09.2025 18:14
  • 6.4k+

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar.

“2000-nji ýyldan bäri artykmaç agramdan ejir çekýän 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 194 milliondan 391 milliona çenli iki esse artdy” – diýlip, resminamada aýdylýar.

Görkezijiniň ösüşi deň derejeli däldi. 2000-nji ýylda artykmaç agramyň iň pes derejesi hasaba alnan Günorta Aziýada 2022-nji ýyla çenli şeýle ýagdaýlaryň sany tas bäş esse ýokarlandy. Gündogar Aziýada we Ýuwaş umman sebitinde, Latyn Amerikasynda we Karib basseýninde, şeýle-de Ýakyn Gündogarda we Demirgazyk Afrikada bu görkeziji, takmynan, 10 göterim punkt ýokarlandy.
ÝUNISEF-iň hünärmenleri muny iýmitleniş endikleriniň üýtgemegi bilen baglanyşdyrýar. Olaryň maglumatlaryna görä, çagalaryň iýýän iýmitlerine, esasan, gaýtadan işlenen önümler we düzüminde şeker, duz, arassalanan krahmal, zyýanly ýaglar we goşundylar köp bolan fastfud girýär. Şol bir wagtyň özünde, şeýle tagamlary saýlamak köp ýagdaýlarda çagalaryň öz islegleri bilen däl-de, “sagdyn däl iýmit gurşawy” bilen baglanyşyklydyr.
Hasabatda şeýle önümleriň dükanlarda we mekdeplerde giňden hödürlenýändigi, internetde we sosial ulgamlarda olaryň mahabatlarynyň bolsa öndürijilere ýetginjekleri çekmek üçin goşmaça mümkinçilik berýändigi bellenilýär. 


20.10.2025 11:21
13k+

Adamyň garramagy jyns taýdan ýetişenden soň başlanýar — nemes alymlarynyň täze açyşy

Nemes alymlary adam bedeniniň garrymagynyň ribosom DNK (rDNT) bilen baglydygyny ýüze çykardylar. Bu DNK bölegi öýjükleriň ýaşamagy üçin zerur bolup, olaryň işjeňligini üpjün edýär. Barlagyň netijeleri Aging-US žurnalynyň sahypasynda çap edildi...

20.10.2025 11:16
2.7k+

Täze doglan çagalarda diabetiň täze görnüşi anyklandy

Alymlar täze doglan çagalarda diabetiň öň mälim bolmadyk görnüşini ýüze çykardylar. Ol TMEM167A atly geniň mutasiýasy bilen baglydyr. Journal of Clinical Investigation (JCI) žurnalynyň habaryna görä, bu mutasiýa insulin öndürýän aşgazanasty mäziniň β- öýjükleriniň işini bozýar we olaryň heläk bolmagyna getirýär...

12.10.2025 22:39
2k+

AstraZeneca-nyň taýýarlan täze derman serişdesi durnukly gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltdi

AstraZeneca farmasewtika kompaniýasy täze taýýarlan baxdrostat atly eksperimental serişdesiniň soňky kliniki synaglardan üstünlikli geçendigini we bejermesi kyn gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltmäge kömek edendigini mälim etdi...

11.10.2025 18:25
12k+

Aşgabatda, Tejende we Daşoguzda täze saglygy goraýyş desgalarynyň düýbi tutuldy

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň düýbüni tutmak dabaralary boldy. Aşgabadyň günorta künjeginde baýramçylyk ýagdaýy emele geldi...