Argentinada gadymy krokodile meňzeş ýyrtyjy tapyldy. Ol dinozawrlary awlapdyr

  • 04.09.2025 19:24
  • 10k+

Paleontologlar Patagoniýanyň günortasynda häzirki krokodilleriň ýok bolup giden garyndaşlaryny - öň belli bolmadyk peýrozawrlaryň galyndylaryny tapdylar. Tapyndylaryň arasynda gowy saklanyp galan kelleçanak, äň we skeletiň bir bölegi bar.

Bu haýwan takmynan 70 million ýyl ozal häzirki Argentinanyň çäginde ýaşap geçipdir. Onuň uzynlygy 3,5 metre, agramy 250 kilograma ýetipdir. Ýerde ýaşaýan bu uly ýyrtyjynyň ýaýbaň, güýçli äňi we uly dişleri bolup, hatda orta ölçegdäki dinozawrlary hem awlamaga mümkinçilik berýärdi. Onuň iýmitiniň 70% -den gowragy et bolupdyr, şonuň üçin ol giperýyrtyjy hasaplanýar.
Täze görnüşe güýçli patagon şemalynyň we Suhus ady bilen hem tanalýan krokodil kelleli Müsür hudaýy Sobekiň hormatyna Kostensuchus atrox  diýip at berildi.

"Bu açyş dinozawrlaryň dürli organizmleriň gurşawynda ýaşandygyny görkezýär" - diýip, Ylmy we tehniki barlaglaryň milli geňeşiniň we Argentinadaky Feliks de Azar tebigat taryhy gaznasynyň paleontology, esasy awtor Fernando Nowas gürrüň berýär.

Alymlar Günorta Amerikada we Afrikada hek döwründe, esasanam, krokodile meňzeş haýwanlaryň - ot iýýän we ýyrtyjy haýwanlar bolandygyny bellediler. Olar dinozawrlar bilen bäsleşip, ekoulgamlaryň ösmegine täsir edipdirler. Peýrozawridleriň arasynda K. atrox  iň uly we iň giň tumşukly görnüş hasaplanýar, we galyndylarynyň saklanyp galyş derejesi boýunça - bu toparyň iň gowy mysallaryndan biridir. 


29.11.2025 21:54
2.9k+

2025-nji ýylyň arheologik möwsüminiň tapyndylary Türkmenistanyň muzeý gaznalaryna tabşyryldy

26-njy noýabrda nobatdaky meýdan arheologik we ylmy işleriň netijesinde ýüze çykarylan täze tapyndylary muzeýlere tabşyrmak boýunça dabara geçirildi. Tapyndylar Aşgabat şäherindäki Türkmenistanyň Döwlet Medeniýet Merkeziniň Döwlet muzeýiniň we Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň gaznalaryna gowşuryldy...

27.11.2025 11:28
5.6k+

Rumyniýada dinozawr süňkleriniň uly üýşmegi tapyldy

Paleontologlar Transilwaniýada ýerleşýän Haseg basseýninde (Rumyniýanyň demirgazyk-günbatar bölegi) ýaşy 72 million ýyllyk bolan dinozawrlaryň adaty däl baý mazarçylygyny tapdylar. Alymlar ululygy bäş inedördül metrden hem az meýdançada dinozawrlaryň 800-den gowrak süňküni, şol sanda birnäçe bölekleýin saklanyp galan skeletleri tapdylar...

25.11.2025 16:39
2.9k+

Budapeştde 1700 ýyllyk gadymy rim sarkofagy tapyldy

Budapeşt taryhy muzeýiniň arheologlary Wengriýanyň paýtagtynyň demirgazygyndaky Obuda sebitinde rim sarkofagyny tapdy diýip, Associated Press agentligi habar berdi. Tapyndy Akwinkum gadymy rim şäherçesiniň çäklerinde gazuw-agtaryş işleri wagtynda ýüze çykaryldy...

22.11.2025 10:29
5.5k+

Türkmenistanda ýüze çykarylan täze arheologik tapyndylar Aşgabat we Arkadag şäherleriniň muzeýlerine gowşurylar

Anna güni geçirilen Hökümet mejlisinde wise-preýmer B.Seýidowa taryhy we medeni ýadygärlikleri rejelemek, dikeltmek, gorap saklamak babatda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, “Milli taryhy...