Argentinada gadymy krokodile meňzeş ýyrtyjy tapyldy. Ol dinozawrlary awlapdyr

  • 04.09.2025 19:24
  • 10k+

Paleontologlar Patagoniýanyň günortasynda häzirki krokodilleriň ýok bolup giden garyndaşlaryny - öň belli bolmadyk peýrozawrlaryň galyndylaryny tapdylar. Tapyndylaryň arasynda gowy saklanyp galan kelleçanak, äň we skeletiň bir bölegi bar.

Bu haýwan takmynan 70 million ýyl ozal häzirki Argentinanyň çäginde ýaşap geçipdir. Onuň uzynlygy 3,5 metre, agramy 250 kilograma ýetipdir. Ýerde ýaşaýan bu uly ýyrtyjynyň ýaýbaň, güýçli äňi we uly dişleri bolup, hatda orta ölçegdäki dinozawrlary hem awlamaga mümkinçilik berýärdi. Onuň iýmitiniň 70% -den gowragy et bolupdyr, şonuň üçin ol giperýyrtyjy hasaplanýar.
Täze görnüşe güýçli patagon şemalynyň we Suhus ady bilen hem tanalýan krokodil kelleli Müsür hudaýy Sobekiň hormatyna Kostensuchus atrox  diýip at berildi.

"Bu açyş dinozawrlaryň dürli organizmleriň gurşawynda ýaşandygyny görkezýär" - diýip, Ylmy we tehniki barlaglaryň milli geňeşiniň we Argentinadaky Feliks de Azar tebigat taryhy gaznasynyň paleontology, esasy awtor Fernando Nowas gürrüň berýär.

Alymlar Günorta Amerikada we Afrikada hek döwründe, esasanam, krokodile meňzeş haýwanlaryň - ot iýýän we ýyrtyjy haýwanlar bolandygyny bellediler. Olar dinozawrlar bilen bäsleşip, ekoulgamlaryň ösmegine täsir edipdirler. Peýrozawridleriň arasynda K. atrox  iň uly we iň giň tumşukly görnüş hasaplanýar, we galyndylarynyň saklanyp galyş derejesi boýunça - bu toparyň iň gowy mysallaryndan biridir. 


25.09.2025 19:07
4.9k+

Çehiýada ýerde 30 müň ýyl ýatan awçy gurallarynyň toplumy tapyldy

Günorta Morawiýada, Pawlow daglarynyň eteginde arheologlar üýtgeşik artefakty – grawett döwrüniň awçysynyň daş gurallarynyň toplumyny gazyp aldy. Tapyndy ýerde, takmynan, 30 müň ýyl ýatan diýip, Anthropology neşiri ýazýar...

24.09.2025 13:17
3.5k+

Serbiýada gladiatorlaryň söweşine gatnaşan aýynyň galyndylary tapyldy

Häzirki Serbiýanyň Wiminasium şäherindäki gadymy Rim amfiteatrynyň golaýynda ýaşy takmynan 1700 ýyllyk aýy kellesiniň bölekleri  tapyldy. Bu açyş aýylaryň gladiator söweşine gatnaşandygyny görkezýän ilkinji göni subutnamany berýär diýip, Live Science ýazýar...

24.09.2025 10:48
4.2k+

Müsürde Kleopatranyň döwrüniň suw basan porty tapyldy

Müsürde Dominikan missiýasynyň arheologlary Kleopatranyň döwrüne degişli suw basan portuň yzlaryny tapdylar diýip, National Geographic habar berýär. Alymlar gazuw-agtaryş işleri wagtynda daş we metal labyrlary, gadymy amforalary we içerki portuň galyndylaryny tapdylar...

21.09.2025 21:24
4.5k+

Şotlandiýanyň kenarlarynda Makdonaldlar urugynyň orta asyr galasynyň galyndylary tapyldy

Arheologlar Şotlandiýanyň günbatar kenarynda ýitirilen diýlip hasaplanan orta asyr galasyny we patyşalyk köşgüni tapdy. Açyş Makdonaldlar urugynyň galasy baradaky rowaýatlaryň hakykatdygyny tassyklady diýip, BBC News habar berýär...