Argentinada gadymy krokodile meňzeş ýyrtyjy tapyldy. Ol dinozawrlary awlapdyr

  • düýn 19:24
  • 4.2k+

Paleontologlar Patagoniýanyň günortasynda häzirki krokodilleriň ýok bolup giden garyndaşlaryny - öň belli bolmadyk peýrozawrlaryň galyndylaryny tapdylar. Tapyndylaryň arasynda gowy saklanyp galan kelleçanak, äň we skeletiň bir bölegi bar.

Bu haýwan takmynan 70 million ýyl ozal häzirki Argentinanyň çäginde ýaşap geçipdir. Onuň uzynlygy 3,5 metre, agramy 250 kilograma ýetipdir. Ýerde ýaşaýan bu uly ýyrtyjynyň ýaýbaň, güýçli äňi we uly dişleri bolup, hatda orta ölçegdäki dinozawrlary hem awlamaga mümkinçilik berýärdi. Onuň iýmitiniň 70% -den gowragy et bolupdyr, şonuň üçin ol giperýyrtyjy hasaplanýar.
Täze görnüşe güýçli patagon şemalynyň we Suhus ady bilen hem tanalýan krokodil kelleli Müsür hudaýy Sobekiň hormatyna Kostensuchus atrox  diýip at berildi.

"Bu açyş dinozawrlaryň dürli organizmleriň gurşawynda ýaşandygyny görkezýär" - diýip, Ylmy we tehniki barlaglaryň milli geňeşiniň we Argentinadaky Feliks de Azar tebigat taryhy gaznasynyň paleontology, esasy awtor Fernando Nowas gürrüň berýär.

Alymlar Günorta Amerikada we Afrikada hek döwründe, esasanam, krokodile meňzeş haýwanlaryň - ot iýýän we ýyrtyjy haýwanlar bolandygyny bellediler. Olar dinozawrlar bilen bäsleşip, ekoulgamlaryň ösmegine täsir edipdirler. Peýrozawridleriň arasynda K. atrox  iň uly we iň giň tumşukly görnüş hasaplanýar, we galyndylarynyň saklanyp galyş derejesi boýunça - bu toparyň iň gowy mysallaryndan biridir. 


düýn 19:04
4.8k+

Eýrandaky gaýada kükürt gutusynyň ölçegindäki gadymy ýazgy tapyldy

Eýranda arheologlar, takmynan, 1600 ýyllyk kiçijik gadymy ýazgyny tapdylar. Ýazgynyň ölçegi - ini dört santimetr we boýy ýedi santimetr diýip, Ancientist portaly ýazýar. Tapyndy taryhçylaryň parslaryň we pars diliniň watany diýip atlandyrýan Fars welaýatynyň paýtagty Marwdeşt şäheriniň golaýyndaky daglyk ýerden tapyldy...

02.09.2025 20:05
11k+

Türkiýede tilki derisini geýen adamyň 8000 ýyllyk heýkeli tapyldy

Arheologlar Türkiýede bir adamyň toýundan ýasalan uly bolmadyk heýkeljigini tapdylar. Bu artefaktyň ýaşy, takmynan, 8000 ýyl töweregi diýip, DHA habarlar gullugy habar berdi. Dokuz santimetrlik heýkel Izmir welaýatynyň Kemalpaşa etrabynyň Ulujak depesinden tapyldy...

28.08.2025 07:12
6.2k+

Özbegistanda ýaşy 9,2 müň ýyla barabar bolan ekerançylyk gurallary we däneleri tapyldy

Özbegistanyň günortasynda, Surhandarýa derýasynyň jülgesinde, Toda gowagynda Özbegistandan, Hytaýdan we Ýewropadan arheologlaryň topary gadymy adamlaryň gonalgasyny tapdy. Onuň ýaşy, takmynan, 9,2 müň ýyla barabar...

25.08.2025 13:01
5.3k+

Angliýada rim esgerine degişli bolan ýaşy 2000 ýyllyk başgap dikeldildi

Angliýadaky Bolton muzeýinde ýaşy 2000 ýyl töweregi bolan ýüpekden ýasalan başgaby dikeltmek işleri tamamlandy. Ony rimli esger geýipdir. Dünýäde şeýle görnüşli diňe üç nusga saklanyp galypdyr: biri Mançesterde, beýlekisi Florensiýada, üçünjisi bolsa Boltonda ýerleşýär diýip, muzeý habar berdi...