Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

  • düýn 08:48
  • 6.2k+

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy.

Bu açyş Swiss Journal of Palaeontology žurnalynda jikme-jik beýan edildi.
Täze görnüşe Tawachelydra stevensoni ady dakyldy. Ol irki paleosen döwründe, 66-65 million ýyl mundan ozal, hek döwrüniň ahyrynda köpçülikleýin ýok bolup gitmeden soň ýaşap geçipdir.
Chelydridae maşgalasy süýji suwda ýaşaýan pyşbagalara degişli. Häzirki wagtda onuň iki sany janly görnüşi we azyndan ýedi sany ýok bolup giden görnüşi belli.
Galyndylar Kolorado ştatynyň El-Paso etrabynyň Korral Blaffs sebitinde tapyldy. Bu ýerde panhelidra pyşbagasynyň iki görnüşi tapyldy: Tavachelydra stevensoni we Denverus middletoni. Birinji görnüş ikinjisinden ep-esli uludy, onuň çanagy 50 sm töweregi. Paleontologlaryň sözlerine görä, Tavachelydra stevensoni  Denwer basseýnindäki irki paleosen döwrüniň iň uly pyşbagasy bolupdyr.
Barlagçylar Tavachelydra stevensoni-niň  iýmiti üwemek üçin ýaýbaň we tekiz ýüzli ullakan kellesiniň bolandygyny belleýärler. Bu pyşbagalara aýratyn ekologiki ýer tutmaga we beýleki görnüşler bilen bäsdeşligi azaltmaga kömek etdi.
Alymlar pyşbaganyň köpçülikleýin ýok bolmadan soň diri galmagyna hut şeýle  iýmitlenişiň mümkinçilik berendigini öňe sürýärler.


26.08.2025 13:37
9.4k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...

25.08.2025 13:04
3.1k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...

23.08.2025 12:32
5.6k+

Alymlar žiraflary dört görnüşe böldi

Halkara tebigaty goramak birleşigi (IUCN) žiraflary resmi taýdan dört görnüşe böldi. Ozal olaryň hemmesi bir görnüş diýlip hasaplanýardy diýip, Bi-bi-si belleýär. Indi ylym şu aşakdakylary tapawutlandyrýar: Demirgazyk...