Angliýada rim esgerine degişli bolan ýaşy 2000 ýyllyk başgap dikeldildi

  • 25.08.2025 13:01
  • 5.5k+

Angliýadaky Bolton muzeýinde ýaşy 2000 ýyl töweregi bolan ýüpekden ýasalan başgaby dikeltmek işleri tamamlandy. Ony rimli esger geýipdir. Dünýäde şeýle görnüşli diňe üç nusga saklanyp galypdyr: biri Mançesterde, beýlekisi Florensiýada, üçünjisi bolsa Boltonda ýerleşýär diýip, muzeý habar berdi.

Başgabyň taryhy biziň eýýamymyzyň takmynan 200-nji ýyllaryna degişli. Ol Müsürde tapylypdyr. Bilermenleriň aýtmagyna görä, bu baş geýim rimli esger üçin, eýýäm Kleopatra ölenden soň, ýagny b.e.ö. 30-njy ýylda Müsür Rim imperiýasynyň düzümine girenden soň ýasalypdyr. Ol gaty ýüpekden ýasalyp, Gün şöhlesinden we gum ýellerinden gorapdyr.


Eksponat ilkinji gezek 1911-nji ýylda arheolog Uilýam Metýu Flinders Pitri tarapyndan sowgat edilip, Çedwik muzeýine, soň bolsa Bolton muzeýine tabşyrylypdyr. Ýüz ýyl töweregi wagtyň dowamynda başgapda uly zeper ýetmeler ýüze çykypdyr: ol ýygrylyp, kerepläpdir.

«Möýleriň zaýalan ýerlerinde ýüpegiň käbir bölekleri ýetmeýärdi, ýöne el bilen reňkläp taýýarlanan meňzeş matanyň kömegi bilen şol ýerler berkidildi we başgabyň ilkinji görnüşi dikeldildi. Şeýlelikde, öň çüýräp, ýasy görnüşde gutuda ýatan zat täzeden janlandy. Bu başgap geýmek üçin döredilipdir, emma ol bize ony kimiň ýasandygy we kimiň geýendigi barada gürrüň berip bilse, örän gyzykly bolardy» diýip, gaýtadan dikeldiji Jeki Haiman paýlaşdy.

Ylmy işgärleriň bellemegine görä, organiki materiallardan ýasalan eşikler köplenç şeýle uzak wagtlap saklanyp galmaýar. Şonuň üçin bu tapyndy rimlileriň imperiýanyň çetlerinde ýaşan wagtyndaky durmuşlaryny, howa şertlerinden goranyşlaryny we däp-dessurlaryň garyşmagyny öwrenmekde möhüm maglumat berýär.
Häzirki wagtda başgap muzeýiň müsür galereýalarynyň giriş ýerinde görkezilýär, sentýabr aýynda bolsa hemişelik ekspozisiýa ýerleşdiriler.


düýn 13:38
2.5k+

Alymlar “içki ses” bilen ýürek urşunyň arasynda geň baglanyşyk tapdylar

Daniýanyň Orhus uniwersitetiniň psihologlary adamyň içki sesiniň — ýagny öz-özüne içinden gürlemeginiň — bedeni hereketsiz galanda-da, ýürek ritmini üýtgetmäge ukyplydygyny görkezdiler. Işiň netijeleri Psychophysiology žurnalynda çap edildi...

17.11.2025 12:56
5.1k+

Hytaýyň demirgazyk-günbatarynda b.e. öňki V–III asyrlara degişli ýüzlerçe gadymy mazar tapyldy

Hytaýly arheologlar Şensi welaýatynyň Sian şäherinde 566 sany gadymy mazary tapdylar. Olaryň aglabasy Söweşýän Şalyklar döwrüne — biziň eýýamymyzdan öňki V–III asyrlara, entek Hytaýyň imperator Sin Şihuandiniň hökümdarlygynyň astynda birleşmezden ozalky döwre degişlidir...

16.11.2025 18:40
929

Türkmenistanyň wekilleri Daşkentde arheologiýa boýunça halkara kongrese gatnaşdylar

Türkmenistanyň wekilleri Özbegistanyň paýtagtynda geçirilen «Merkezi Aziýada ruhy miras we aň-bilim» atly halkara kongresiň işine gatnaşdylar. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşirinde habar berilýär...

13.11.2025 19:06
5.5k+

Türkiýede 8000 ýyllyk gaýa suratlary tapyldy

Türkiýäniň Erjiýes dagynyň etegindäki Deweli sebitinde arheologlar, takmynan, 8000 ýyllyk gaýa suratlaryny tapdylar diýip, Kaýseri welaýatynyň Medeniýet we syýahatçylyk müdirliginiň portaly habar berdi. «Bu gaýa ýazgylary — adam hyýalynyň iň irki ýüze çykan nyşanlaryndan biridir...