Kremniý jülgesinde EKO-da düwünçekleri IQ boýunça saýlamaga gyzyklanma artýar

  • 19.08.2025 14:23
  • 1.7k+

Kremniý jülgesinde geljekki çaganyň aň derejesini çaklamagy wada berýän düwünçekleriň genetiki barlagyny ulanmak tejribesi giňden ýaýraýar. Şeýle hyzmatlaryň bahasy alty müňden elli müň dollara çenli bolup, barly maşgalalaryň arasynda isleg döredýär diýip, The Wall Street Journal ýazýar.

Genomic Prediction kompaniýasynyň egindeş esaslandyryjysy Stiwen Hsu neşir bilen söhbetdeşlikde IQ görkezijilerini bilmek we ony düwünçekleri saýlamakda ulanmak isleýän örän baý adamlaryň ýa-da aňa üns berýän aňly-düşünjeli adamlaryň tutuş bir toparynyň emele gelendigini aýdýar.
Är-aýal Simona we Malkolm Kollinz EKO-nyň kömegi bilen dört çaga dogurdy we düwünçekleri genetik skriningden geçirdi. Häzir Simona bäşinji çagasyna garaşýar. Ol onkologiýa ähtimallygy pes bolan düwünçegi saýlandyklaryny, şeýle-de aň derejesiniň ýokary bolmak mümkinçiligine üns berendiklerini aýtdy.
Herasight startapy synaglaryň netijelerine esaslanyp, düwünçekleriň “sagdynlygy” boýunça bal tablisasyny döreden başga bir jübüt barada habar berdi. Olaryň gyzy iň ýokary bal alan we çaklanylýan IQ-nyň ululygy boýunça üçünji bolan düwünçek hökmünde saýlandy.
Bilermenler şeýle barlaglaryň diňe genetiki faktorlaryň bir bölegine baha berýändigini we daşky gurşawyň täsirini göz öňünde tutmaýandygyny belleýär. IQ boýunça saýlamak bary-ýogy üç-dört bal tapawut berýär. “Eger siz iň ýokary aň derejesi bolan düwünçegi saýlaýan bolsaňyz, siziň şol bir wagtyň özünde tötänleýin autizm töwekgelçiligi ýokary bolan düwünçegi-de saýlamagyňyz mümkin” – diýip, Garwarddan statistiki genetika boýunça hünärmen Saşa Gusew belleýär.
Şeýle tehnologiýanyň tarapdarlarynyň biri, Berkeley Genomics Project-iň egindeş esaslandyryjysy Swi Benson-Tilsen bu tehnologiýany ösen emeli aňyň adamzady ýok etmeginiň öňüni almak üçin has zehinli adamlar dünýä iner ýaly gerek diýip hasaplaýar.


düýn 23:25
833

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...

düýn 20:01
951

Tozganyň üflenişine ylmy makala bagyşladylar

Näme üçin tozganyň tohumlary sürtülmä garşy durup bilýär-de, şemalyň güýjüne aňsatlyk bilen uçup gidýär? Alymlar bu sowala jogap tapmak üçin tutuş bir barlag geçirdiler we netijede ýeliň ugruna baglylykda, tohumy boşatmak üçin zerur güýjüň 100 gezekdenem köp üýtgäp biljekdigini anykladylar...

13.09.2025 14:53
1.1k+

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 19:53
7.2k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...