Arheologlar Türkiýede iň gadymy aýna artefaktlaryny tapdylar

  • şu gün 18:10
  • 988

Arheologlar Türkiýäniň Büklükale şäherinde bürünç asyrynyň tehnologiýasy we medeni alyş-çalşy baradaky düşünjämizi üýtgedýän gadymy aýna zatlary tapdylar. Olar Merkezi Anadoluda tapylan iň gadymy aýna önümleriň biridir diýip, Arkeonews habar berýär.

Tapyndylaryň arasynda b.e. öňki XVII-XVI asyrlara degişli Karum döwründen ýa-da irki Gadymy Hett Patyşalygyndan galan armyt şekilli çüýşe we goýy gök kulon bar.
Egrem-bugram nagyşly çüýşe nuzili we assurly Mesopotamiýa bezeglerine meňzeýär, ýöne izotop synaglary onuň ýerli önümdigini tassyklaýar. Bu sebitde ozal näbelli aýna senagatynyň bolangyny görkezýär we Anadolunyň tehnologiýany ösdürmekdäki orny barada sowal döredýär.


Iştar taňrysy bilen baglanyşykly zatlara meňzeş disk şekilli kulon hurritleriň däpleri bilen medeni baglanyşyklaryň bardygyny görkezýär. Şeýle kulonlar Mesopotamiýa däp-dessurlarynda ulanylyp, Iştar kultynyň ýerli görnükli adamlara täsiriniň bolandygyny  görkezýär.
Şeýle hem gazuw-agtaryş işleri wagtynda 6000-den gowrak kiçijik jam, babyryň mermer kelleleri, lazurit şaý-sepler we düýeguş ýumurtgasynyň gabyklary bolan iki sany ýerasty ammar tapyldy. Arheobotanik subutnamalar ýerli däl ösümliklerden künji bilen gawunyň bardygyny ýüze çykardy. Bularyň hemmesi bu ýerlerde  müňlerçe adamyň gatnaşmagynda giň gerimli dabaraly ýygnaklaryň geçirilendigini görkezýär.
Büklükaleden tapylan tapyndylar Anadolunyň hetleriň döwründe söwda ykdysadyýetinden imperiýa gurluşlaryna geçişini görkezýär. Ýerli aýna önümçiligi bu ýeriniň bürünç asyryny öwrenmek üçin ähmiýetlidigini nygtaýar.


01.08.2025 15:02
4.9k+

Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar. El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy...

26.07.2025 17:34
15k+

Italiýada etrusklaryň saç üçin halkalary bolan 2600 ýyllyk el degrilmedik mazary tapyldy

Beýlor uniwersitetinden Dawid Zoriýanyň ýolbaşçylygyndaky arheologlar topary Italiýada etrusklaryň (b.e. öňki I müňýyllykda ýaşan gadymy medeniýet) 2600 ýyllyk el degrilmedik mazaryny tapdy. Rimden 70 km uzaklykda ýerleşýän bu tapyndy Gadymy Rimiň döremezinden öňki taryhy öwrenmek üçin iň möhüm maglumatlaryň biri hasaplanýar diýip, uniwersitetiň resmi saýty habar berýär...

24.07.2025 10:24
3.7k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...

23.07.2025 07:17
7.4k+

Sisiliýanyň kenarynda bogaldagy saklanyp galan gadymy grek gämisi tapyldy

Arheologlar Sisiliýanyň günorta-gündogar kenar ýakasynda bogaldagy we urgany saklanyp galan gark bolan gadymy grek gämisini tapdylar. Gämi b.e. öňki VI–V asyrlarda gark bolupdyr diýip, LBV portaly habar berýär...