Gün ulgamynda täze ýyldyzara obýekt peýda boldy – bu gözegçiligiň taryhynda üçünji

  • 05.07.2025 18:48
  • 4.9k+

Astronomlar Gün ulgamyndan uçup geçýän “ýyldyzara obýekt” bolup çykan täze kometanyň üstüni açdy. Bu gözegçiligiň taryhynda şular ýaly üçünji asman jisimi boldy diýip, Ars Technica ýazýar.

3I/ATLAS (A11pl3Z) adyny alan kometa, takmynan, dört aýdan Güne golaý geler, şondan soň Gün ulgamyny hemişelik terk eder.
Häzir A11pl3Z Ýupiteriň orbitasynda ýerleşýär. Kometa adamzat üçin howp salmaýar – ol Ýerden 1,6 astronomiki birlik aralykdan (Gün bilen planetamyzyň arasyndaky ortaça aralyk) uçup geçer. Oktýabrda ol Marsyň orbitasynda bolar. Bu hem onuň tebigatyny düýpli öwrenmäge mümkinçilik berer. Häzir diňe onuň diametriniň 20 km ýetip biljekdigi belli.
Obýekt ilkinji gezek 25 – 29-njy iýunda Gawaýlardaky we Günorta Afrikadaky teleskoplary ulanýan ATLAS ulgamy tarapyndan ýygnalan maglumatlarda duş geldi. 1-nji iýulda bolsa onuň barlygy NASA we Halkara astronomiýa birleşigi tarapyndan tassyklandy. Soňra olara Ýewropanyň kosmos agentligi goşuldy.
Hasaplamalara görä, A11pl3Z Günüň grawitasiýa meýdanynyň daşyndan gelen bolmaly. Onuň tizligi, takmynan, 245 000 km/sag barabar. Asman jisimi has uzyn traýektoriýa boýunça hereket edýär we Ýer üçin howp salmaýar. Ol dekabr aýynda Günüň beýleki tarapynda bolar.
Ozal astronomlar ýyldyzara Oumuamua asteroidini (2017) we Borisow kometasyny (2019) hasaba aldy. Olaryň ikisi-de, aýratynam, Oumuamua ylmy çekişmelere getirdi. Onuň çilim ýaly şekili we traýektoriýasy obýektiň emeli gelip çykyşy baradaky çaklamalara sebäp boldy.


20.10.2025 17:30
10k+

Erkek adam öz garažynyň kölegesiniň kömegi bilen Ýeriň tekiz däldigini görkezdi

Dünýäde Ýeriň tekizdigine ynanýan adamlar häli-häzirem ýeterlik. Pikir soraşmalara görä, diňe ABŞ-nyň özünde 2022-nji ýylda ýaşaýjylaryň 11%-i şeýle pikirdedi. Reddit ulanyjylarynyň biri öz garažynyň wideo gözegçilik kamerasyny ulanyp, olaryň pikirini üýtgetmek kararyna geldi...

14.10.2025 13:20
7.3k+

Ilon Maskyň täze kompaniýasynyň ady kosmosdan görner

Ilon Mask ozal Microsoft-yň garşydaşy hökmünde yglan edilen täze Macrohard kompaniýasy barada gürrüň berdi. Milliarderiň aýtmagyna görä, kompaniýanyň işi emeli aň we Tennessi ştatynyň Memfis şäherindäki Colossus II superkompýuteri bilen berk baglanyşykly bolar...

14.10.2025 13:11
8.3k+

Tehasda awtomobil ululygynda NASA-nyň enjamy gondy

Tehas amerikan ştatynda meýdana awtomobil ululygynda NASA-nyň abzally kosmos enjamy gondy. Ýerli ýaşaýjy Enn Uolter, takmynan, 10 metr diametrli paraşýutda ýuwaşlyk bilen aşak düşýän obýekti gördi diýip, ABC News habar berýär...

25.09.2025 21:02
4.2k+

Perdýu uniwersiteti öz uçurymlaryndan we işgärlerinden kosmosa ekipaž iberer

Perdýu uniwersiteti (Indiana ştaty, ABŞ) 2027-nji ýylda işgärler we uçurymlar toparynyň Virgin Galactic kompaniýasynyň kosmoplanynda suborbital uçuşa iberiljekdigini habar berdi. Bu taryhda sap uniwersitet ekipažynyň ilkinji uçuşy bolup, Perdýunyň resmi däl “kosmos uniwersiteti” adyny berkider diýip, Space...