Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

  • 01.07.2025 19:25
  • 7.4k+

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär.

Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy. Bu ýer gadymy dag jynslary bilen köpden bäri tanalsa-da, tapylan nusgalaryň takyk ýaşyna degişli jedeller uzak wagtlap dowam edipdi.
20 ýyl ozalky barlagda bu dag jynslarynyň, takmynan, 4,3 mlrd ýyl mundan ozal emele gelendigini çaklanypdy. Emma soňlugy bilen alymlar bu çaklamalara şübhe bilen garap, olaryň 3,8 mlrd ýyl ozal dörändigi baradaky netijä geldiler. Olar bu tapawudy nusgalaryň hapalanmagy bilen düşündirdiler.
Täze geçirilen barlaglar has takyk netije berdi. Alymlar radioizotop senelemäniň iki usuly arkaly gaýalary ýene bir gezek seljerdiler. Netijede, iki usul hem şol bir netijäni – 4,16 mlrd ýyly görkezdi. Barlagyň awtory, Ottawa uniwersitetinden Jonatan O’Nil bu netijäniň maglumatlaryň dogrulygyny tassyklaýandygyny belläp geçdi.
Deňeşdirsek, Ýeriň ýaşy, takmynan, 4,5 mlrd ýyl hasaplanýar. Tektoniki hereketler sebäpli, gadymy dag jynslary örän seýrek saklanyp galýar. Häzire çenli iň gadymy dag jynslary Kanadadaky Akasta toplumyndan tapylan gneýsler hasaplanýardy, olaryň hem, takmynan, 4 mlrd ýyl ýaşy bar.
Nuwwuagittuk sebiti inuktun taýpalarynyň topraklaryna degişlidir. Geologlar ýerli tebigata zyýan ýetirensoň, ýerli jemgyýet täze nusgalaryň ýygnalmagyna wagtlaýyn çäklendiripdi. «Pituvik Landholding Corp.» korporasiýasyndan Tomin Palliseriň sözlerine görä, käbir nusgalar ýitdi we internetde satylyp başlandy.
Inuitler geljekde ylmy-barlaglar üçin goralýan territoriýany döredip, alymlar bilen hyzmatdaşlyk etmek isleýärler.


27.10.2025 16:42
5.6k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
3.9k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.2k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...