Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

  • düýn 19:25
  • 3.5k+

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär.

Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy. Bu ýer gadymy dag jynslary bilen köpden bäri tanalsa-da, tapylan nusgalaryň takyk ýaşyna degişli jedeller uzak wagtlap dowam edipdi.
20 ýyl ozalky barlagda bu dag jynslarynyň, takmynan, 4,3 mlrd ýyl mundan ozal emele gelendigini çaklanypdy. Emma soňlugy bilen alymlar bu çaklamalara şübhe bilen garap, olaryň 3,8 mlrd ýyl ozal dörändigi baradaky netijä geldiler. Olar bu tapawudy nusgalaryň hapalanmagy bilen düşündirdiler.
Täze geçirilen barlaglar has takyk netije berdi. Alymlar radioizotop senelemäniň iki usuly arkaly gaýalary ýene bir gezek seljerdiler. Netijede, iki usul hem şol bir netijäni – 4,16 mlrd ýyly görkezdi. Barlagyň awtory, Ottawa uniwersitetinden Jonatan O’Nil bu netijäniň maglumatlaryň dogrulygyny tassyklaýandygyny belläp geçdi.
Deňeşdirsek, Ýeriň ýaşy, takmynan, 4,5 mlrd ýyl hasaplanýar. Tektoniki hereketler sebäpli, gadymy dag jynslary örän seýrek saklanyp galýar. Häzire çenli iň gadymy dag jynslary Kanadadaky Akasta toplumyndan tapylan gneýsler hasaplanýardy, olaryň hem, takmynan, 4 mlrd ýyl ýaşy bar.
Nuwwuagittuk sebiti inuktun taýpalarynyň topraklaryna degişlidir. Geologlar ýerli tebigata zyýan ýetirensoň, ýerli jemgyýet täze nusgalaryň ýygnalmagyna wagtlaýyn çäklendiripdi. «Pituvik Landholding Corp.» korporasiýasyndan Tomin Palliseriň sözlerine görä, käbir nusgalar ýitdi we internetde satylyp başlandy.
Inuitler geljekde ylmy-barlaglar üçin goralýan territoriýany döredip, alymlar bilen hyzmatdaşlyk etmek isleýärler.


düýn 20:25
3k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

düýn 18:13
1.9k+

Neýrofiziologlar beýniniň nädip sözlerden sözlem düzýändigini düşündirdiler

Nýu-Ýork uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary adam beýnisiniň nädip aýry-aýry sözleri sözlemlere öwürýändigini anyklamaga kömek edýän barlagy geçirdiler. Neýrolingwistika şu çaka çenli, esasan, aýry sözleriň emele getirilişini öwrenipdi, ýöne olaryň many berýän zynjyrlara birleşiş prosesini öwrenmändi...

düýn 17:55
1.7k+

Alymlar dinozawrlaryň täze görnüşini tapdylar. Olar itiň ululygynda bolupdyr

Alymlar labrador-retriwerden (itiň bir tohumy) uly bolmadyk dinozawryň täze görnüşini tapdylar diýip, CNN habar berýär. Dinozawr Enigmacursor mollyborthwickae diýlip atlandyryldy we takmynan, 150 million ýyl ozal - ýura döwründe stegozaurlar we diplodoklar bilen birlikde häzirki Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň çäginde ýaşap geçipdir...

düýn 17:52
2.4k+

Ýapon arheologlary gadymy gurallardan kanoe ýasap, daş asyrynyň adamlarynyň geçen ýoluny gaýtaladylar

Ýapon we taýwan arheologlary paleolit döwrüniň adamlarynyň, takmynan, 30 müň ýyl ozal amala aşyran syýahatyna meňzeş howply deňiz syýahatyny amala aşyrdylar. Olar öz synaglaryny Science Advances žurnalynda beýan etdiler...