Hytaý inženerleri ilkinji gezek habary buzuň içinde kodlamagy başardy

  • 23.06.2025 16:10
  • 5.7k+

Pekiniň politehniki institutynyň inženerleri Aziýanyň we Ýewropanyň beýleki uniwersitetlerinden kärdeşleri bilen bilelikde maglumatlary saklamagyň we ibermegiň usulyny oýlap tapdy. Olara howa köpürjiklerini ulanyp, buzuň içinde maglumat ýazmak başartdy. Bu suwuň doňmagynyň tizligini dolandyrmak bilen mümkin boldy.

Bu pikir üçin müňlerçe ýyllap buzluklarda saklanýan tebigy howa köpürjikleri esas bolup hyzmat etdi. Alymlar maglumatlary kodlamak üçin bu ýörelgeden peýdalanmak kararyna geldi. Olar köpürjikleriň şekiliniň we dykyzlygynyň suwuň doňuş tizligine baglydygyny anyklady: suw haýal doňanda köpürjikler selçeň we süýri, çalt doňanda dykyz we tegelek bolýar. Bu hem olaryň emele gelşini dolandyrmaga mümkinçilik berýär.
Tejribe Hele-Şou diýlip atlandyrylýan ýaçeýkada – inçe konteýnerde geçirildi. Onda suw temperaturany takyk sazlamak arkaly dolandyrylýan sowadyjy plastinanyň kömegi bilen doňduryldy. Buzuň emele gelşi 1,5 mkm durulykdaky kameralar arkaly ýazga alyndy. Gözegçilik 200 sagatdan gowrak wagt aldy.
Netijede, ylmy gözlegçiler bäş sany köpürjik gatlagyny döretdi. Olaryň her biri “bit” maglumatdy. Bu tehnologiýanyň kömegi bilen kodlamagyň üç shemasyny – iki belgili, üç belgili ulgamy we Morze elipbiýini döretmek başartdy. Gatlaklar çal reňkiň derejesi boýunça okaldy: köpürjikler – “1”, dury buz – “0” hökmünde. Netijede, latyn harplary we 0-dan 32-ä çenli sanlar üstünlikli “ýazyldy” we okaldy.
Awtorlar şeýle tehnologiýanyň adatdan daşary şertlerde, mysal üçin, Arktikada ýa-da Marsda adaty maglumat göterijileriň laýyk gelmeýän wagty ulanylyp bilinjekdigini belleýär. Ýöne amaly ulanylyş üçin köpürjikleriň durnuklylygyny we saklanyş sygymyny ýokarlandyrmak gerek.


düýn 16:53
2.3k+

Hytaýda 50 GB faýly sanalgyja sekuntda ýükleýän 6G çibi döredildi

Hytaý dürli ýygylyk diapazonynda ýokary tizlikli interneti üpjün edýän dünýäde ilkinji “uniwersal” 6G çibini hödürledi. South China Morning Post-yň maglumatlaryna görä, bu çip bilen maglumatlary geçiriş tizligi “ABŞ-nyň oba ýerlerindäki” häzirki internetden 5 müň esse ýokary bolup biler...

31.08.2025 08:48
8.2k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

28.08.2025 15:51
5.2k+

Hytaý uçýan elektrik stansiýasyny - dirižablyň we ýel turbinasynyň gibridini synamaga taýynlanýar

Hytaýyň Beijing SAWES Energy Technology Company kompaniýasy asman ýel elektrik stansiýasyny - turbinaly dirižably synagdan geçirmäge taýýarlyk görýändigini yglan etdi. Geliý bilen doldurylan howa gämisi 1500 metr belentlige çykar, ol ýerde ýeliň tizligi Ýeriň ýüzündäkä garanyňda, takmynan, üç esse ýokarydyr diýip, South China Morning Post belleýär...

27.08.2025 15:44
4.7k+

Hytaý dünýäde ilkinji suwasty emeli aň maglumat merkezini gurýar

Hytaý emeli aň üçin dünýäde ilkinji suwasty maglumat merkezini gurýar. Bu desga Şanhaýyň kenaryndan 10 km uzaklykda ýerleşip, golaýdaky deňiz ýel elektrostansiýasyndan energiýa alar diýip, Live Science habar berýär...