Hytaý inženerleri ilkinji gezek habary buzuň içinde kodlamagy başardy

  • 23.06.2025 16:10
  • 5.7k+

Pekiniň politehniki institutynyň inženerleri Aziýanyň we Ýewropanyň beýleki uniwersitetlerinden kärdeşleri bilen bilelikde maglumatlary saklamagyň we ibermegiň usulyny oýlap tapdy. Olara howa köpürjiklerini ulanyp, buzuň içinde maglumat ýazmak başartdy. Bu suwuň doňmagynyň tizligini dolandyrmak bilen mümkin boldy.

Bu pikir üçin müňlerçe ýyllap buzluklarda saklanýan tebigy howa köpürjikleri esas bolup hyzmat etdi. Alymlar maglumatlary kodlamak üçin bu ýörelgeden peýdalanmak kararyna geldi. Olar köpürjikleriň şekiliniň we dykyzlygynyň suwuň doňuş tizligine baglydygyny anyklady: suw haýal doňanda köpürjikler selçeň we süýri, çalt doňanda dykyz we tegelek bolýar. Bu hem olaryň emele gelşini dolandyrmaga mümkinçilik berýär.
Tejribe Hele-Şou diýlip atlandyrylýan ýaçeýkada – inçe konteýnerde geçirildi. Onda suw temperaturany takyk sazlamak arkaly dolandyrylýan sowadyjy plastinanyň kömegi bilen doňduryldy. Buzuň emele gelşi 1,5 mkm durulykdaky kameralar arkaly ýazga alyndy. Gözegçilik 200 sagatdan gowrak wagt aldy.
Netijede, ylmy gözlegçiler bäş sany köpürjik gatlagyny döretdi. Olaryň her biri “bit” maglumatdy. Bu tehnologiýanyň kömegi bilen kodlamagyň üç shemasyny – iki belgili, üç belgili ulgamy we Morze elipbiýini döretmek başartdy. Gatlaklar çal reňkiň derejesi boýunça okaldy: köpürjikler – “1”, dury buz – “0” hökmünde. Netijede, latyn harplary we 0-dan 32-ä çenli sanlar üstünlikli “ýazyldy” we okaldy.
Awtorlar şeýle tehnologiýanyň adatdan daşary şertlerde, mysal üçin, Arktikada ýa-da Marsda adaty maglumat göterijileriň laýyk gelmeýän wagty ulanylyp bilinjekdigini belleýär. Ýöne amaly ulanylyş üçin köpürjikleriň durnuklylygyny we saklanyş sygymyny ýokarlandyrmak gerek.


şu gün 10:17
5.9k+

Hytaýda takmynan 6 müň ýyl ozal ýaşalyp geçilen iň gadymy şäher harabaçylyklarynyň biri tapyldy

Sýansu welaýatynyň Usi şäherinde arheologlar Hytaýda irki taryhdan öňki ilatly ýerleriň biri bolan Maszýaban medeni harabaçylygyny tapdylar. Bu açyşyň ýaşy takmynan 6000 ýyl töweregidir diýip çak edilýär. Bu Ýanszy derýasynyň aşaky akymynda Maszýaban medeniýetine degişli şäher harabaçylygynyň ilkinji gezek ýüze çykarylyşydyr...

şu gün 10:12
2k+

Hytaý 2024-nji ýyla çenli ähli ýurtlardan öňe geçip, 300 müň senagat robotyny gurnady

Halkara Robototehnika federasiýasynyň hasabatyna görä, 2024-nji ýyla çenli Hytaýda, takmynan, 300 müň senagat roboty gurnaldy, bu dünýäniň ähli ýurtlarynyň bilelikde gurnanyndan hem köpdür. Umuman alanyňda, häzirki wagtda Hytaýyň zawodlarynda şeýle maşynlaryň 2 milliondan gowragy işleýär...

düýn 14:51
1.6k+

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

düýn 12:19
6.1k+

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...