Eşegiň derisinde sakyrtga garşy täsirli serişde tapyldy

  • 20.06.2025 18:35
  • 10k+

Amherstdäki Massaçusets uniwersitetiniň amerikan alymlary eşekleriň derisiniň ýag mäzleri tarapyndan bölünip çykarylýan (E)-2 oktenal birleşmesiniň sakyrtgalary netijeli kowýandygyny anykladylar. Laboratoriýa synaglarynyň netijesi bu maddanyň täsiriniň pes däldigini, käbir ýagdaýlarda meşhur himiki täsir ediji dietiltoluamiddenem (DEET) has ýokarydygyny görkezdi.

Soňky ýyllarda sakyrtgalaryň işjeňliginiň ýokarlanmagy alada goýýar, sebäbi olaryň dişlemegi Laýma keseline we ýokançly sakyrtga ensefalitine sebäp bolup biler. Adamlaryň, köplenç, açyk howada bolýan wagty, ýagny maý-iýun aýlarynda sakyrtgalaryň işjeňligi ýokary derejä ýetýär. Şonda, adatça, goranmak üçin düzüminde DEET-i bolan  akarisidler we repellentler ulanylýar.
Işiň awtorlary (E)-2 oktenal esasynda ekologiýa taýdan arassa gorag serişdesini döretmek üçin mundan beýläkde barlaglary dowam etmegiň zerurdygyny bellediler. Bu maksat bilen, olar Gearjump Technologies kompaniýasy bilen hyzmatdaşlyk edýärler. Geljekde bu madda Ixodes scapularis sakyrtgalarynyň ýaýramagynyň öňüni almak üçin açyk ýerleri zyýansyzlandyrmak üçin ulanylyp bilner.


11.07.2025 11:17
3.3k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

10.07.2025 11:41
2.7k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.6k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...