Gadymy Rimde saýrak guşlar üýtgeşik nygmat däl-de, adaty köçe nahary bolup çykdy

  • 20.06.2025 18:29
  • 3.6k+

Ispan arheologlary Maýorka adasynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri mahalynda gadymy Rimiň garbanyşhanasyny tapdylar. Alymlar galyndy naharlar dökülen  çukuryň içindäkileri öwrenip, şäheriň ýönekeý ilatynyň näme iýendigini anykladylar. Hususan-da, Gadymy Rimdäki saýrak guşlaryň etiniň, öň pikir edilişi  ýaly, ýokarky gatlaga niýetlenen üýtgeşik nygmat bolman, häzirki tiztagamlar ýaly şäher ilatynyň gündelik iýýän iýmitiniň bir bölegi bolandygyny kesgitlemek mümkin boldy.

Tapyndylar Rim imperiýasynda köçe iýmitiniň medeniýeti barada täze düşünjeleri berýär.
Barlaglar Maýorkanyň demirgazygyndaky häzirki Alkudiýanyň golaýynda ýerleşýän gadymy Pollentiýa şäherinde geçirildi. Şäher rimliler tarapyndan miladydan öňki 123-nji ýylda Balear adalaryny basyp alanlaryndan soň esaslandyrylypdyr we sebitde möhüm port bolupdyr.
Gazuw-agtaryş işleri wagtynda forum, ybadathanalar, ýaşaýyş jaýlary, teatr, gonamçylyklar, dükanlar we naharhanalar ýüze çykaryldy. Garbanyşhanalaryň  birinde miladydan öňki 10-njy ýyllara degişli, çuňlugy  4 metr bolan gowy saklanyp galan galyndy dökülen çukur bar.
Haýwan galyndylarynyň seljermesi süýdemdirijileriň, balyklaryň we guşlaryň dürli görnüşleriniň bardygyny ýüze çykardy. Süňkleriň taksonomiki derňewi öý guşlarynyň we ýabany guşlaryň - durnalaryň, kepderileriň, gara jokjokylaryň we beýleki saýrak guşlaryň galyndylaryny ýüze çykarmaga mümkinçilik berdi. Gara jokjokylar has köp duşdy, olara degişli 165 süňk tapyldy.
Çukurda kelle, döş, ganat we aýak süňkleri agdyklyk edýärdi, bedeniň etli bölekleri bolsa az duşýardy. Alymlar etli bölekleriň iýmit üçin ulanylandygyny, böleklenenden soň galan süňkleriň bolsa zyňlandygyny öňe sürýärler. Bu gaýtadan işlenendigini aňladýan alamatly tapyndy galyndylar bilen tassyklanýar.
Şeýlelik bilen, gara jokjokylaryň ýönekeý adamlar üçin umumy iýmit önümi bolandygy anyklandy. Maýorkanyň däp bolan aşhanasynda häzirem bedene ýaly aw tagamly saýrak jokjokylardan taýýarlanan naharlar bar.


düýn 15:42
4.2k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

düýn 14:32
1.6k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.6k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

24.10.2025 12:21
3.6k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...