ABŞ-da nerw ulgamy bilen baglanyşygy dikeltmäge ukyply diş implanty döredildi

  • 20.06.2025 18:04
  • 2.1k+

Tafts uniwersitetiniň Stomatologiýa we lukmançylyk mekdebiniň alymlary diňe bir ýitirilen dişleriň ornuny tutman, eýsem sensor duýgurlygy dikeldýän diş implantynyň täze görnüşini döretdiler diýip, New Atlas neşiri ýazýar.

Adaty protezlerden tapawutlylykda, innowasiýa implanty ýumşak dokumalar bilen täsirleşýär we nerw ulgamyna birigýär. Ol özünde sütün öýjüklerini we nerw dokumasynyň ösmegine itergi berýän belogy saklaýan biologiki taýdan dargap bilýän gatlak bilen örtülendir.
Adatça, dişler nerw uçlaryna baý ýumşak dokumalar arkaly äňe birikýär. Adaty implantlar duýgurlygy geçirmeýär, olaryň oturdylmagy bolsa nerwlere zeper ýetirip biler diýip, taslamanyň baş awtory professor Jeýk Jinkun Çen düşündirýär.
Täze implant süňküň içine däl-de, ýumşak dokumalara ornaşdyrylýar. Onuň nanofibril örtügi kem-kemden dargaýar we implant giňelip, dişiň etinde ornaşýar. Bu amalyň şikesini azaldýar. Netijede, implant bilen süňküň arasyndaky boşluk saklanýar, bu ýumşak dokumalaryň hasabyna orun tutýandygynyň alamaty.
Gemrijilerde geçirilen synaglar oturdylandan alty hepde soň, implantyň adaty diş ýaly işläp başlaýandygyny görkezdi. Indiki ädim beýniniň işjeňligini öwrenmek, soňra has iri haýwanlarda we adamlarda synag ediler.
Bu işläp taýýarlama bedeniň bir bölegine öwrülýän we ýitirilen funksiýalary dikeldýän implantlary döretmek mümkinçiligini has ýakynlaşdyrýar.


24.10.2025 12:26
3.9k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

24.10.2025 12:18
4.2k+

Time 2025-nji ýylyň iň beýik 300 oýlap tapyşynyň reýtingini hödürledi

Time žurnaly Time’s Best Inventions 2025 reýtingini – soňky 365 günde döredilen iň möhüm oýlap tapyşlaryň sanawyny hödürledi. Şu ýyl redaksiýa 300 innowasiýany saýlady – bu öňkülerden has köpdür. Oýlap tapyşlar kategoriýalar boýunça bölündi: robototehnika, gözellik, dynç alyş, saglyk, dizaýn, oba hojalygy, iýmit, emeli aň we beýlekiler...

23.10.2025 09:51
5.2k+

“Dünýäniň iň berk çadyry”: nemes kompaniýasy sagatda 180 km tizlikli şemala çydamly çadyr döretdi

Germaniýanyň Heimplanet kompaniýasy “dünýäde iň berk ekspedisiýa çadyry” hökmünde tanadylan Mavericks Blue Ice modelini görkezdi diýip, New Atlas ýazýar. On adama niýetlenen bu çadyr sagatda 180 kilometre çenli ýele çydamly...

22.10.2025 22:11
4.1k+

ABŞ-da gurluşykda poladyň ornuny tutup biljek “super agaç” peýda boldy

ABŞ-da “Superwood” atly täze gurluşyk materialy satuwa çykaryldy. Onuň berkliginiň agramyna bolan gatnaşygy poladyňkydan on esse ýokary, şonuň üçin hatda gökdiren binalary gurmakda-da ulanylýar diýip, CNN habar berýär...