ABŞ-da nerw ulgamy bilen baglanyşygy dikeltmäge ukyply diş implanty döredildi

  • 20.06.2025 18:04
  • 1.8k+

Tafts uniwersitetiniň Stomatologiýa we lukmançylyk mekdebiniň alymlary diňe bir ýitirilen dişleriň ornuny tutman, eýsem sensor duýgurlygy dikeldýän diş implantynyň täze görnüşini döretdiler diýip, New Atlas neşiri ýazýar.

Adaty protezlerden tapawutlylykda, innowasiýa implanty ýumşak dokumalar bilen täsirleşýär we nerw ulgamyna birigýär. Ol özünde sütün öýjüklerini we nerw dokumasynyň ösmegine itergi berýän belogy saklaýan biologiki taýdan dargap bilýän gatlak bilen örtülendir.
Adatça, dişler nerw uçlaryna baý ýumşak dokumalar arkaly äňe birikýär. Adaty implantlar duýgurlygy geçirmeýär, olaryň oturdylmagy bolsa nerwlere zeper ýetirip biler diýip, taslamanyň baş awtory professor Jeýk Jinkun Çen düşündirýär.
Täze implant süňküň içine däl-de, ýumşak dokumalara ornaşdyrylýar. Onuň nanofibril örtügi kem-kemden dargaýar we implant giňelip, dişiň etinde ornaşýar. Bu amalyň şikesini azaldýar. Netijede, implant bilen süňküň arasyndaky boşluk saklanýar, bu ýumşak dokumalaryň hasabyna orun tutýandygynyň alamaty.
Gemrijilerde geçirilen synaglar oturdylandan alty hepde soň, implantyň adaty diş ýaly işläp başlaýandygyny görkezdi. Indiki ädim beýniniň işjeňligini öwrenmek, soňra has iri haýwanlarda we adamlarda synag ediler.
Bu işläp taýýarlama bedeniň bir bölegine öwrülýän we ýitirilen funksiýalary dikeldýän implantlary döretmek mümkinçiligini has ýakynlaşdyrýar.


şu gün 14:32
545

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:32
2.3k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

23.06.2025 16:10
4.9k+

Hytaý inženerleri ilkinji gezek habary buzuň içinde kodlamagy başardy

Pekiniň politehniki institutynyň inženerleri Aziýanyň we Ýewropanyň beýleki uniwersitetlerinden kärdeşleri bilen bilelikde maglumatlary saklamagyň we ibermegiň usulyny oýlap tapdy. Olara howa köpürjiklerini ulanyp, buzuň içinde maglumat ýazmak başartdy...

23.06.2025 13:30
11k+

10 müň ýyllyk ýalňyşlyk düzedildi. Adamlar Demirgazyk Amerika ozal pikir edilişinden has ir göçüp barypdyrlar

Arizona uniwersitetiniň alymlary ilkinji adamlaryň Demirgazyk Amerikada, takmynan, 23 müň ýyl ozal, ýagny ylmy jemgyýetiň pikir edişinden takmynan 10 müň ýyl öň peýda bolandygyny subut etdiler diýip, BBC ýazýar...