«Inoue» teleskoby Günüň fotosferasyny öň görlüp-eşidilmedik jikme-jiklikde görkezdi

  • 13.06.2025 10:53
  • 8.4k+

«Inoue» teleskoby Günüň fotosferasynyň häzire çenli düşürilen iň jikme-jik suratlaryny aldy we ilkinji gezek, takmynan, 20 kilometrlik inçe magnit zolaklaryny görkezmegi başardy.

Bu zolaklar Günüň granullarynyň – konweksion öýjükleriň diwarlary boýunça uzalyp gidýär. Bu ýerlerde gyzgyn plazma Günüň içinden ýüzüne çykýar. Zolaklar magnit meýdanlarynyň dinamikasyny görkezýär. Ýagtylyk olaryň içinden geçende, ýalpyldap, ýagty we garaňky ýerleri döredýär. Garaňky zolaklar pes magnit meýdanlaryny, ýagtylary bolsa güýçlülerini görkezýär.
Bu derejedäki takyklygy dünýädäki iň uly spektropolýarimetr bolan Visible Tunable Filter (VTF) üpjün etdi. Bu enjam dürli tolkun uzynlyklarynda şekilleri ýazga alýar we ýagtylygyň polýarlygy boýunça maglumat toplaýar. Bu bolsa alymlara Günüň atmosferasyndaky magnit meýdanlarynyň, plazmanyň we beýleki elementleriň gurluşyny öwrenmäge mümkinçilik berýär.

Täze düşürilen suratlar Günde bolup geçýän proseslere, şol sanda onuň magnit işjeňligine we kosmos howasyna ýetirýän täsirlerine has gowy düşünmäge ýol açýar.
Dünýädäki iň güýçli Gün teleskoby bolan «Deniel K. Inoue» teleskoby (Daniel K. Inouye Solar Telescope, DKIST) onuň maliýeleşdirilmegine we gurulmagyna goşan uly goşantlary üçin, Gawaý ştatynyň senatory Deniel Ken Inoueniň hormatyna atlandyrylypdyr.


düýn 15:54
510

Blue Origin 8-nji oktýabrda ekipažly New Shepard raketasyny uçurar

Blue Origin kompaniýasy NS-36 missiýasynyň çäklerinde ekipažly New Shepard raketasynyň uçuş senesini 8-nji oktýabra belledi. Uçuş Günbatar Tehasdaky Launch Site One meýdançasyndan amala aşyrylar. Uçuş penjiresi ABŞ-nyň merkezi wagty bilen 8:00-da (Aşgabat wagty bilen 18:00) açylar...

düýn 13:08
3.5k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

04.10.2025 19:42
3.1k+

SpaceX Falcon 9 raketasy şu ýyl 125 uçuşy amala aşyrdy – bu beýleki ýurtlaryň ählisinden köp

3-nji oktýabrda SpaceX kompaniýasy şu ýylda 125-nji gezek Falcon 9 raketasyny uçuryp, Ýere golaý orbita 28 sany Starlink internet hemrasyndan ybarat toplumy iberdi.   Uçuş ABŞ-nyň gündogar wagty bilen 10:06-da (Aşgabat wagty bilen 19:06) Kaliforniýadaky Wandenberg kosmos güýçleri bazasyndan amala aşyryldy...

04.10.2025 15:46
3.1k+

Wenerada ilkinji läbik turbalaryň bardygynyň alamatlary tapyldy

Padua uniwersitetinden Barbara De Toffoliniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary Wenerada ilkinji gezek läbik turbalarynyň bardygyny tassyklaýan ylmy delilleri ýüze çykardy. Alymlar öňki kosmos missiýalarynyň radio­loka­siýa we topografiýa maglumatlaryny öwrenip, diametri 100 kilometreden ýokary bolan ullakan şit wulkanlaryna üns berdiler...