Ýapon alymlary duzly suwda ereýän plastik döretdiler

  • 10.06.2025 13:43
  • 2.4k+

RIKEN Täze materiallary öwreniş merkezinden we Tokio uniwersitetinden hünärmenler diňe bir sagadyň dowamynda duzly suwda ereýän plastik işläp taýýarladylar. Düzüminde duz bolan toprakda bolsa, plastik ululygyna görä, takmynan, 200 sagadyň dowamynda dargaýar diýip, «Techspot» habar berýär.

Bu materialyň berkligi adaty nebit esasly plastiklerden pes däl, ýöne duz bilen täsirleşende esasy düzüm böleklerine çenli dargap başlaýar. Bu komponentler bolsa, tebigy bakteriýalar tarapyndan gaýtadan işlenýär we netijede mikroplastik ýa-da nanoplastik döremeýär.
Häzirki wagtda bar bolan biodargamaga ukyply plastikler dolulygyna dargamaýar, şeýle-de bu proses gaty haýal bolup geçýär. Ýapon alymlarynyň işläp düzen täze materialy bolsa, ekologik taýdan has amatly alternatiwa bolup biler – ol zäherli däl, kömürturşy gazyny bölüp çykarmaýar, ýangyna garşy durnukly we ýörite örtük bilen örtülenden soň adaty plastik ýaly ulanyp bolýar.
Häzirki wagtda alymlar şol ýörite örtügiň ulanylyş prosesini kämilleşdirmek bilen meşgullanýarlar, bu bolsa materialyň heniz köpçülikleýin ulanyşa taýýar däldigini aňladýar.


BMG-niň maglumatlaryna görä, her ýyl dünýä ummanlaryna 23 million tonnadan 37 million tonna çenli plastik galyndy zyňylýar. Geljekki 15 ýylyň dowamynda bu hapalanma derejesi üç esse artyp biler. Doly dargaýan plastik bu meseläni düýpli çözmese-de, onuň has-da erbetleşmeginiň öňüni alyp biler.


düýn 14:13
5.1k+

Müsürde ýitirilen gadymy Imet şäheri tapyldy: ol ýerde birwagtlar köp gatly jaýlar bolupdyr

Arheologlar Müsüriň gadymy Tanis şäherinden 10 km uzaklykda, Nil deltasynyň golaýynda ýitirilen Imet şäheriniň üstüni açdy. Gazuw-agtaryş işleri Mançester uniwersitetinden Müsüri öwrenýän alym Niki Nilseniň ýolbaşçylygynda geçirildi diýip, Daily Mail habar berýär...

04.07.2025 18:32
4.7k+

Uelsiň paýtagtynda şäher seýilgähiniň aşagyndan bürünç asyrynyň mazary tapyldy

Britaniýanyň Kardiff şäherindäki Trelaý seýilgähiniň aşagyndan meýletinçi  arheologlar bürünç eýýamynyň mazaryny tapdylar. Tapyndylar takmynan b.e. öňki 1500-nji ýylda gurlan tegelek jaýyň gapdalyndan tapyldy. Bu bina bu ýerden iki ýyl ozal gazylyp tapylypdy...

04.07.2025 18:30
2.7k+

Şweýsariýada geljekdäki ýitgileriň öňüni almak üçin mikrob saklaýjy enjam döredilýär

Şweýsariýada Microbiota Vault Initiative - mikrob dürlüligini goramak üçin “mikrobiologik gämi” taslamasy durmuşa geçirilýär. Alymlary geljekde köp möhüm bakteriýalaryň adam bedeninden ýok bolup gitmeginiň mümkindigi alada goýýar...

04.07.2025 18:28
3.1k+

Alymlar howadan agyz suwuny alýan “gabarçakly örtük” döretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary aşa gurak şertlerde-de, mysal üçin Sahara çölünde ýa-da Ölüm jülgesinde (ABŞ-da ýerleşýär)  howadan agyz suwuny alyp bilýän enjamy döretdiler diýip, Live Science ýazýar...