Beýik britaniýaly alymlar tozan bölejigine barabar skripka şekilini döretdiler

  • 09.06.2025 14:49
  • 5.1k+

Lafboro uniwersitetiniň (Beýik Britaniýa) fizikleri uzynlygy 35 mikron we ini 13 mikron bolan skripkanyň şekilini döretdiler, bu adam saçynyň tarynyň galyňlygyndan ýa-da tihohodkanyň ululygyndanam kiçi diýmekdir. Şeýle skripkany çalmak mümkin däl hem bolsa, nanolitografiýa pudagyndaky iň ösen synaglara bagyşlanan barlagyň netijesine görä, bu iş çynlakaý ylmy ähmiýete eýedir.


Saçyň tary (çepde) we skripkanyň şekili (sagda)

Taslamanyň gidişinde hünärmenler terminal skanirleýän zond litografiýasy üçin gurluş bolan NanoFrazor-dan peýdalandy. Ol gyzdyrylanda materiallara nanogöwrümli nagyşlary salýan iňňeli uçluk bilen enjamlaşdyrylan. Onuň kömegi bilen alymlar skripkanyň kiçijik şekilini çekdiler, soňra ony platina bilen örtdüler. Ýörite enjam bolmasa ony görmek mümkin däl - skripkanyň tozan bölejiginden tapawudy ýok.
Alymlar nanolitografiýa tehnologiýasynyň mikroçipleriň geljekki nesillerini  döretmekde möhüm rol oýnap, hasaplaýyş we energiýa ulgamlarynyň netijeliligini ýokarlandyrjakdygyna ynanýarlar.


şu gün 11:50
1.8k+

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

düýn 13:32
3k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

düýn 13:14
2.8k+

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...

18.11.2025 17:16
2.5k+

Alymlar kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynyň 70 ýyllyk syryny açdy

LHAASO obserwatoriýasynda işleýän hytaý alymlary gara deşikden we hemra ýyldyzdan ybarat ulgamyň – mikrokwazarlaryň zarýadly bölejikleri tizleşdiriji hökmünde hereket edýändigini anyklady. Bu obýektler Akmaýanyň ýolunda ýokary energiýaly kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynda möhüm rol oýnap biler...