“Habbl” Eýnşteýniň halkasyny surata aldy. Ol üç galaktikadan ybarat

  • 23.05.2025 00:00
  • 2.7k+

NASA “Habbl” teleskopy tarapyndan düşürilen üýtgeşik suraty hödürledi – onda bir hatara diýen ýaly düzülen üç galaktika görünýär. Olar Ýerden 19,5 mlrd, 5,5 mlrd we 2,7 mlrd ýagtylyk ýyly uzaklygynda ýerleşýär.

Iň uzak galaktika – HerS 020941.1+001557 – suratda gyzyl ýaý ýaly görünýär. Ol golaýdaky SDSS J020941.27+001558.4 galaktikasyny bölekleýin gurşap alýar. Bu galaktika suratyň merkezinde bolup, ýiti ýalkymly nokat ýaly görünýär. Üçünji galaktika – SDSS J020941.23+001600.7 bolsa ýaýy “kesip geçýär”.
Obýektleriň şeýle ýerleşişi grawitasiýa linzasyny döredýär – bu uzak galaktikanyň ýagtylygynyň ýagtylyk çeşmesi bilen synçynyň arasynda ýerleşýän has uly obýektiň grawitasiýasynyň täsiri bilen egrelmek hadysasydyr. Eger ähli zat deňleşse, Eýnşteýniň halkasy – ýaý ýa-da ýagtylyk tegelegi peýda bolýar.
Grawitasiýa linzasynyň täsiri diňe bir uzak galaktikanyň şekilini ýoýman, eýsem onuň ýagtylygyny güýçlendirýär. HerS 020941.1+001557-iň ýagtylygy golaýdaky galaktikanyň massasy sebäpli dörän wagt-giňişlik ýoýulmasyndan geçýär we halka şekilini emele getirýär.
Bellemeli ýeri, bu halkany SPACE WARPS taslamasyna gatnaşýan adaty höwesjeň ýüze çykardy. Bu başlangyjyň çäklerinde meýletinçiler astronomiki suratlarda grawitasiýa linzalaryny gözlemäge kömek edýär.


04.10.2025 19:42
3k+

SpaceX Falcon 9 raketasy şu ýyl 125 uçuşy amala aşyrdy – bu beýleki ýurtlaryň ählisinden köp

3-nji oktýabrda SpaceX kompaniýasy şu ýylda 125-nji gezek Falcon 9 raketasyny uçuryp, Ýere golaý orbita 28 sany Starlink internet hemrasyndan ybarat toplumy iberdi.   Uçuş ABŞ-nyň gündogar wagty bilen 10:06-da (Aşgabat wagty bilen 19:06) Kaliforniýadaky Wandenberg kosmos güýçleri bazasyndan amala aşyryldy...

04.10.2025 15:46
2.9k+

Wenerada ilkinji läbik turbalaryň bardygynyň alamatlary tapyldy

Padua uniwersitetinden Barbara De Toffoliniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary Wenerada ilkinji gezek läbik turbalarynyň bardygyny tassyklaýan ylmy delilleri ýüze çykardy. Alymlar öňki kosmos missiýalarynyň radio­loka­siýa we topografiýa maglumatlaryny öwrenip, diametri 100 kilometreden ýokary bolan ullakan şit wulkanlaryna üns berdiler...

01.10.2025 18:08
1.8k+

SpaceX kompaniýasy Starship-iň indiki synag uçuşynyň senesini yglan etdi

SpaceX aerokosmos kompaniýasy 13-nji oktýabrda Super Heavy tizleşdirijisi bilen bilelikde Starship kosmos gämisiniň 11-nji synag uçuşyny geçirmegi meýilleşdirýär. “Starship-iň onunjy uçuş synagy dünýäde ilkinji dolulygyna köp gezeklik raketa göterijisini döretmekde möhüm ädim boldy...

29.09.2025 08:56
2.1k+

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...