“Habbl” Eýnşteýniň halkasyny surata aldy. Ol üç galaktikadan ybarat

  • 23.05.2025 00:00
  • 2.8k+

NASA “Habbl” teleskopy tarapyndan düşürilen üýtgeşik suraty hödürledi – onda bir hatara diýen ýaly düzülen üç galaktika görünýär. Olar Ýerden 19,5 mlrd, 5,5 mlrd we 2,7 mlrd ýagtylyk ýyly uzaklygynda ýerleşýär.

Iň uzak galaktika – HerS 020941.1+001557 – suratda gyzyl ýaý ýaly görünýär. Ol golaýdaky SDSS J020941.27+001558.4 galaktikasyny bölekleýin gurşap alýar. Bu galaktika suratyň merkezinde bolup, ýiti ýalkymly nokat ýaly görünýär. Üçünji galaktika – SDSS J020941.23+001600.7 bolsa ýaýy “kesip geçýär”.
Obýektleriň şeýle ýerleşişi grawitasiýa linzasyny döredýär – bu uzak galaktikanyň ýagtylygynyň ýagtylyk çeşmesi bilen synçynyň arasynda ýerleşýän has uly obýektiň grawitasiýasynyň täsiri bilen egrelmek hadysasydyr. Eger ähli zat deňleşse, Eýnşteýniň halkasy – ýaý ýa-da ýagtylyk tegelegi peýda bolýar.
Grawitasiýa linzasynyň täsiri diňe bir uzak galaktikanyň şekilini ýoýman, eýsem onuň ýagtylygyny güýçlendirýär. HerS 020941.1+001557-iň ýagtylygy golaýdaky galaktikanyň massasy sebäpli dörän wagt-giňişlik ýoýulmasyndan geçýär we halka şekilini emele getirýär.
Bellemeli ýeri, bu halkany SPACE WARPS taslamasyna gatnaşýan adaty höwesjeň ýüze çykardy. Bu başlangyjyň çäklerinde meýletinçiler astronomiki suratlarda grawitasiýa linzalaryny gözlemäge kömek edýär.


düýn 11:16
1.7k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

11.12.2025 09:36
1.1k+

SpaceX kompaniýasy Falcon 9-yň birinji basgançagyny 32-nji gezek uçuryp, rekord goýdy

2025-nji ýylyň 8-nji dekabrynda (Aşgabat wagty bilen 9-njy dekabrda 03:26) SpaceX kompaniýasy Group 6-92 missiýasyny ýerine ýetirmek bilen, Starlink hemralarynyň täze toplumyny üstünlikli uçurdy. Floridadaky Kennedi kosmodromyndan uçuryş Falcon 9 raketasynyň B1067 belgili birinji basgançagynyň 32-nji uçuşy boldy we bu yzyna gaýtarylýan basgançaklary gaýtadan ulanmagyň sany boýunça täze rekorddyr...

11.12.2025 09:32
1.8k+

NASA Marsdaky MAVEN enjamy bilen aragatnaşygy ýitirdi

ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek edarasy (NASA) MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN) Mars zondy bilen aragatnaşygyň ýitendigini habar berdi. Bu enjam Gyzyl planetanyň atmosferasyny öwrenmek bilen meşgullanýar...

09.12.2025 06:39
3k+

NASA «Habblyň» işini dowam etdirjek Roman teleskopyny ýygnamak işini tamamlady

Milli aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek edarasy (NASA) Nensi Greýs Roman adyndaky kosmos teleskopyny (Nancy Grace Roman Space Telescope) ýygnamak işlerini tamamlady. Işleriň möhüm tapgyry 2025-nji ýylyň 25-nji noýabrynda Merilendde NASA-nyň Goddard adyndaky kosmos uçuşlary merkezinde geçirildi...