Alymlar düwünçejikde ýüregiň emele gelşini ilkinji gezek wideo ýazga geçirdiler

  • 19.05.2025 18:12
  • 4.9k+

London uniwersitet kollejiniň we Frensis Krik institutynyň barlagçylary janly syçan düwünçeginde ýüregiň emele gelşiniň ilkinji 3D wideosyny aldylar. Bu barada MedicalXpress neşiri habar berdi.

Ýüregiň öýjükleri bolan kardiomiositler fluoresent markerleri bilen bellik edildi we dürli reňklerde yşyklandyryldy. Bu olara ýürek gulajygynyň we garynjygynyň nädip hereket edýändigine, bölünişine we emele gelşine syn etmäge mümkinçilik berdi. Bu proses öňdebaryjy tekizligi yşyklandyryş mikroskopiýasynyň her iki minutdan 40 sagadyň dowamynda surata düşürmegi arkaly dowam etdi. Bu usul düwünçejige zyýan bermezden, takyk 3D şekilleri döretdi.

“Biz süýdemdirijileriň düwünçejik ösüşinde ýürek öýjükleriniň özüni alyp barşyny şeýle ýakyndan we uzak wagtlap synlamagy başardyk. Ýüze çykaran zatlarymyz  düýbünden garaşylmadyk zatlar boldy" - diýip, biolog we barlagyň esasy awtory Kenzo Iwanowiç gürrüň berdi.

Kardiomiositleriň gastrulýasiýanyň irki döwründe - öýjükleriň esasy organlary emele getirip başlaýan döwründe ýüze çykandygy mälim boldy. Adamlarda bu göwreliligiň ikinji hepdesinde bolup geçýär. Syçanlarda bolsa düwünçejik ösüşiň altynjy güni amala aşýar. Şonda öýjükleriň hereketi bitertip däl, olar ýüregiň özenini emele getirýän anyk ugurlara gönükýärler.
The EMBO Journal žurnalynda çap edilen bu barlag dogabitdi ýürek näsazlyklaryny öwrenmekdäki usulymyzy üýtgedip biler. Şeýle hem, regeneratiw lukmançylyk üçin laboratoriýa şertlerinde ýürek dokumalaryny ösdürip ýetişdirmegiň  tehnologiýalaryny kämilleşdirmäge kömek eder.


21.11.2025 23:19
6.6k+

Awstraliýada 55 mln ýyl ozal ýaşan krokodilleriň ýumurtgalarynyň bölekleri tapyldy

Awstraliýanyň gündogaryndaky Murgon şäherinde krokodilleriň ýitip giden toparynyň ýumurtgalarynyň ýurtda iň gadymy bölekleri tapyldy. Tapyndy alymlara bu haýwanlara we olaryň ýaşaýyş gurşawyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berer diýip, Täze Günorta Uels uniwersiteti habar berýär...

20.11.2025 11:50
3.8k+

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

19.11.2025 13:32
3.5k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

19.11.2025 13:14
3.2k+

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...