Alymlar düwünçejikde ýüregiň emele gelşini ilkinji gezek wideo ýazga geçirdiler

  • 19.05.2025 18:12
  • 4.8k+

London uniwersitet kollejiniň we Frensis Krik institutynyň barlagçylary janly syçan düwünçeginde ýüregiň emele gelşiniň ilkinji 3D wideosyny aldylar. Bu barada MedicalXpress neşiri habar berdi.

Ýüregiň öýjükleri bolan kardiomiositler fluoresent markerleri bilen bellik edildi we dürli reňklerde yşyklandyryldy. Bu olara ýürek gulajygynyň we garynjygynyň nädip hereket edýändigine, bölünişine we emele gelşine syn etmäge mümkinçilik berdi. Bu proses öňdebaryjy tekizligi yşyklandyryş mikroskopiýasynyň her iki minutdan 40 sagadyň dowamynda surata düşürmegi arkaly dowam etdi. Bu usul düwünçejige zyýan bermezden, takyk 3D şekilleri döretdi.

“Biz süýdemdirijileriň düwünçejik ösüşinde ýürek öýjükleriniň özüni alyp barşyny şeýle ýakyndan we uzak wagtlap synlamagy başardyk. Ýüze çykaran zatlarymyz  düýbünden garaşylmadyk zatlar boldy" - diýip, biolog we barlagyň esasy awtory Kenzo Iwanowiç gürrüň berdi.

Kardiomiositleriň gastrulýasiýanyň irki döwründe - öýjükleriň esasy organlary emele getirip başlaýan döwründe ýüze çykandygy mälim boldy. Adamlarda bu göwreliligiň ikinji hepdesinde bolup geçýär. Syçanlarda bolsa düwünçejik ösüşiň altynjy güni amala aşýar. Şonda öýjükleriň hereketi bitertip däl, olar ýüregiň özenini emele getirýän anyk ugurlara gönükýärler.
The EMBO Journal žurnalynda çap edilen bu barlag dogabitdi ýürek näsazlyklaryny öwrenmekdäki usulymyzy üýtgedip biler. Şeýle hem, regeneratiw lukmançylyk üçin laboratoriýa şertlerinde ýürek dokumalaryny ösdürip ýetişdirmegiň  tehnologiýalaryny kämilleşdirmäge kömek eder.


düýn 11:41
2.2k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.5k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
11k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...