Alymlar uzak oturmagyň Alsgeýmer keseliniň ösüşini çaltlaşdyrýandygyny subut etdiler

  • 18.05.2025 16:36
  • 4.7k+

Amerikaly neýrofiziologlar uzak wagtlap oturmagyň beýniniň çal maddasynyň mukdarynyň azalmagyna we Alsgeýmer keselli adamlaryň epizodik ýadynyň ýaramazlaşmagyna getirýändigini anykladylar diýip, EurekAlert ýazýar. Bu hatda ýokary derejede fiziki işjeňlik bolanda hem ýüze çykýar. Aýratynam, APOE4 mutasiýaly hassalar has-da ejizdir  diýip, Wanderbilt Uniwersitetiniň Lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi.

Geçiren gözegçiliklerimiz Alsgeýmer keselli adamlaryň akyllarynyň we ýatlarynyň haýal peselmegi üçin mümkin boldugyça uzak oturmaly däldiklerini görkezýär. Bu, esasanam, genetiki taýdan bu kesele golaý bolan ýaşuly adamlar üçin hasam möhümdir. Olar beýnisiniň sagdynlygyny saklamak üçin wagtal-wagtal arakesme edip, ýerinden turmaly we hereket etmelidir – diýip, VUMC-niň professory Anžela Jefferson düşündirdi.
Alymlar ýaşy 50-den ýokary bolan 400 adamyň beýnisiniň ýagdaýyna we kognitiw funksiýalaryna ýedi ýylyň dowamynda syn etdiler. Barlaga APOE4 mutasiýasyny göterijiler hem, şeýle mutasiýasy bolmadyk hassalar hem gatnaşdy. Tomograflaryň we işjeňligiň datçikleriniň kömegi bilen hünärmenler beýniniň we hereket işjeňliginiň gurluşyndaky üýtgeşmelere gözegçilik etdiler.
Netijeler, her gün 1000-1100 minut töweregi wagtyny oturyp ýa-da ýatyp geçirýän gatnaşyjylaryň beýnileriniň gabynyň, 500-600 minut oturýanlaryňka garanyňda, ortaça 6% ýuka bolýandygyny görkezdi. Bu, esasanam, APOE4-iň bir ýa-da iki mutasiýasyny göterýänlerde güýçli ýüze çykdy.


18.08.2025 10:02
1.8k+

ABŞ-da düzgünleşdiriji dowamly öýken keselini bejermek üçin ilkinji derman serişdesini tassyklady

ABŞ-nyň Azyk önümleriniň hiline we derman serişdelerine gözegilik müdirligi (FDA) Insmed kompaniýasynyň mukowissidozsyz bronhoektazlary bejermek üçin niýetlenen Brinsupri dermanyny tassyklady. Bu dowamly öýken keseli dem alyş ýollarynyň öwezini dolup bolmajak zeperlenmesi, dowamly üsgülewük we nemiň  artykmaç bölünip çykmagy bilen utgaşýar diýip, Reuters ýazýar...

18.08.2025 08:54
6.4k+

Oguljahan Atabaýewa “Arkadag Medisina Klasteri” toplumynyň gurluşygynyň barşy bilen tanyşdy

16-njy awgustda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa Arkadag şäherine baryp gördi...

15.08.2025 17:01
7.6k+

Kanadada bir zenanyň göz hanasyna diş oturdyp, görüşini dikeltdiler

Kanadanyň Wankuwer şäherinde oftalmolog Greg Moloni adaty bolmadyk operasiýany etdi. Ol 75 ýaşly Geýl Leýniň göz hanasyna dişi implant etdi we onuň görüşini dikeltdi. Lukmançylykda seýrek duşýän bu prosedura osteo-odontokeratoprotezlemek diýilýär diýip, ýerli CBC radiostansiýasynyň web sahypasy habar berýär...

14.08.2025 16:46
2.8k+

ABŞ-da öýkeniň ownuk däl öýjükli rak keseli üçin täze derman serişdesi tassyklandy

ABŞ-nyň Azyk önümleriniň we derman serişdeleriniň hiline gözegçilik müdirligi (FDA) Boehringer Ingelheim kompaniýasynyň öň bejergi alan hassalarda ownuk däl öýjükli rak keselini bejermek üçin niýetlenen Hernexeos dermanyny tassyklady diýip, Reuters agentligi habar berýär...