Guş dümewine garşy täze işjeň birleşmeler tapyldy

  • 14.05.2025 15:50
  • 1.8k+

Russiýaly alymlar Morrisonyň goriçnigi (Peucedanum morisonii) atly dermanlyk ösümlikden alnan kumarin esasynda guş dümewine garşy täze birleşmeleri işläp taýýarladylar. Bu birleşmeler lukmançylykda wirusly ýokanç keselleri bejermek üçin ulanylyp bilner diýip, patente salgylanyp, «TASS» agentligi habar berýär.

A dümew wirusy adamlarda möwsümleýin dümewe sebäp bolýar, şeýle-de guşlarda we käbir süýdemdirijilerde hem ýüze çykyp bilýär. Bu wirus, köplenç, mutasiýa geçirip, ýagny üýtgäp, epidemiýalaryň döremegine sebäp bolýar.
Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Sibir bölümçesine degişli Nowosibirsk organiki himiýa instituty bilen Smorodintsew adyndaky Dümew boýunça ylmy-gözleg institutynyň alymlary täze wirusa garşy derman serişdelerini işläp düzmegiň zerurdygyny belleýärler. Munuň sebäbi bolsa, täze ýokanç keselleriň ýüze çykmagy we ozalky dermanlara garşy durnuklylygyň artmagydyr.

«Oýlap tapyşyň esasy maksady elýeterli ösümlik kumarini esasynda, täze wirusa garşy serişdeleri döretmekden ybaratdyr. Agzalan birleşme – Morrisonyň goriçniginiň ikinji derejeli metabolitidir» — diýip, patentde görkezilýär.

Morrisonyň goriçnigi – Günbatar Sibiriň, Altaýyň we Gazagystanyň sähralyk we tokaýlyk ýerlerinde duş gelýän köpýyllyk ösümlikdir. Halk lukmançylygynda ol sowuklama garşy serişde hökmünde ulanylýar.
Alymlar kumariniň himiki düzümini üýtgedip, azot saklaýan görnüşlerini döretdiler.

«Oýlap tapyşyň artykmaçlygy täze birleşmeleriň sintezlenmegidir» — diýip, patentde bellenilýär. Birleşmeleriň täsiri öýjük kulturalarynda barlanyp, remantadin we oseltamiwir serişdeleri bilen deňeşdirildi. Netijede, täze birleşmeler dümewiň ştammyna garşy, remantadine garanyňda 30 esse has täsirli bolup çykdy. Şeýle-de täze birleşmeleriň adam organizmine garşy ýaramaz täsirleri hem gaty az boldy.


12.07.2025 08:34
13k+

Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň orunbasary bellenildi

Myratberdi Kuwatmyradowiç Gaýypow saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň bejeriş-öňüni alyş kömegini guramak boýunça orunbasary wezipesine bellenildi. Degişli Karara Prezident Serdar Berdimuhamedow 11-nji iýulda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde gol çekdi...

11.07.2025 19:08
9k+

Emeli aňly robot ilkinji gezek hirurg gatnaşmazdan öt haltany aýyrdy

Lukmançylygyň taryhynda ilkinji gezek emeli aň tarapyndan dolandyrylýan robot hirurgiki operasiýanyň çylşyrymly bölegini özbaşdak amala aşyrdy. Bu barada Jons Hopkins uniwersitetiniň synagy geçiren barlagçylaryna salgylanýan Reuters agentligi ýazýar...

10.07.2025 11:09
7.8k+

Kesar kesimi arkaly doglan çagada akganlylygyň döremek töwekgelçiligi 20% ýokarlanýar

Şwesiýanyň Karolinska institutynyň (KI) alymlary garny kesip almak arkaly doglan çagalarda akganlylygyň döremek ähtimallygynyň tebigy ýol bilen dünýä inen çagalar bilen deňeşdirilende, takmynan, 20% ýokarydygyny anyklady...

09.07.2025 20:08
2.2k+

Google emeli aňyň kömegi bilen düwnük keseline garşy derman taýýarlaýar

Alphabet holdinginiň düzümine girýän Isomorphic Labs kompaniýasy emeli aň tehnologiýalaryny ulanyp, düwnük keseline garşy derman serişdesini işläp taýýarlaýar. Bu barada Fortune neşiri habar berýär. Kompaniýanyň...