Guş dümewine garşy täze işjeň birleşmeler tapyldy

  • 14.05.2025 15:50
  • 1.8k+

Russiýaly alymlar Morrisonyň goriçnigi (Peucedanum morisonii) atly dermanlyk ösümlikden alnan kumarin esasynda guş dümewine garşy täze birleşmeleri işläp taýýarladylar. Bu birleşmeler lukmançylykda wirusly ýokanç keselleri bejermek üçin ulanylyp bilner diýip, patente salgylanyp, «TASS» agentligi habar berýär.

A dümew wirusy adamlarda möwsümleýin dümewe sebäp bolýar, şeýle-de guşlarda we käbir süýdemdirijilerde hem ýüze çykyp bilýär. Bu wirus, köplenç, mutasiýa geçirip, ýagny üýtgäp, epidemiýalaryň döremegine sebäp bolýar.
Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Sibir bölümçesine degişli Nowosibirsk organiki himiýa instituty bilen Smorodintsew adyndaky Dümew boýunça ylmy-gözleg institutynyň alymlary täze wirusa garşy derman serişdelerini işläp düzmegiň zerurdygyny belleýärler. Munuň sebäbi bolsa, täze ýokanç keselleriň ýüze çykmagy we ozalky dermanlara garşy durnuklylygyň artmagydyr.

«Oýlap tapyşyň esasy maksady elýeterli ösümlik kumarini esasynda, täze wirusa garşy serişdeleri döretmekden ybaratdyr. Agzalan birleşme – Morrisonyň goriçniginiň ikinji derejeli metabolitidir» — diýip, patentde görkezilýär.

Morrisonyň goriçnigi – Günbatar Sibiriň, Altaýyň we Gazagystanyň sähralyk we tokaýlyk ýerlerinde duş gelýän köpýyllyk ösümlikdir. Halk lukmançylygynda ol sowuklama garşy serişde hökmünde ulanylýar.
Alymlar kumariniň himiki düzümini üýtgedip, azot saklaýan görnüşlerini döretdiler.

«Oýlap tapyşyň artykmaçlygy täze birleşmeleriň sintezlenmegidir» — diýip, patentde bellenilýär. Birleşmeleriň täsiri öýjük kulturalarynda barlanyp, remantadin we oseltamiwir serişdeleri bilen deňeşdirildi. Netijede, täze birleşmeler dümewiň ştammyna garşy, remantadine garanyňda 30 esse has täsirli bolup çykdy. Şeýle-de täze birleşmeleriň adam organizmine garşy ýaramaz täsirleri hem gaty az boldy.


18.06.2025 10:22
3.6k+

Hytaýly alymlar doňuz düwünçeginde adam ýüregini ösdürip ýetişdirdiler

  Hytaýly alymlar doňuz düwünçekleriniň içinde kiçijik adam ýürekleriniň ösdürilendigini habar berdiler. Bu baradaky maglumatlar sütün öýjükleriniň barlagy boýunça halkara jemgyýetiniň mejlisinde hödürlendi diýip, Nature žurnaly ýazýar...

17.06.2025 13:10
4.7k+

Beýik Britaniýada dünýäde ilkinji gezek ganyň rak keseline garşy täze bejergi ulanylýar

Beýik Britaniýada dünýäde ilkinji gezek ganyň rak keseliniň iň köp duş gelýän görnüşleriniň biri bolan köp sanly miýeloma üçin täze bejeriş usuly ulanylyp başlandy. Bu bejergi «troýa atyna» meňzeýär – derman zäherli öýjüklere aralaşyp, olary içinden ýok edýär diýip, «BBC» ýazýar...

16.06.2025 13:28
9k+

Alymlar indi-indi parasetamolyň nähili işleýändigini anykladylar

Parasetamol dünýäde iň köp ulanylýan agyryny aýryjy dermanlaryň biridir. Ony kellagyryda, gyzgyn galanda we beýleki agyrylarda ulanýarlar. Bu derman ilkinji gezek 1878-nji ýylda sintez edildi, ýöne alymlar onuň nähili işleýändigine indi doly düşünip bildiler diýip, IFL Science habar berýär...

16.06.2025 13:11
4.6k+

Deňiz hyýarlaryndaky şeker rak keseliniň ösüşi bilen bagly fermenti petikleýär

Amerikaly alymlar deňiz hyýarlarynyň düzüminde rak öýjükleriniň ösüşine gatnaşýan fermenti böwetläp bilýän maddany ýüze çykardylar. Onuň artykmaçlygy ozal öwrenilen birleşmelerden tapawutlylykda, adam organizmi üçin howpsyz bolmagydyr...