Ikinji jahan urşunyň gutarmagynyň 80 ýyllygy mynasybetli Nýu-Ýorkdaky ştab-kwartirada BMG-niň Baş Assambleýasynyň ýörite mejlisi geçirildi. Ol mart aýynda Russiýanyň teklibi bilen kabul edilen rezolýusiýa laýyklykda geçirildi. Bu resminama Türkmenistan, Azerbaýjan, Ermenistan, Belarus, Gazagystan, Hytaý, Gyrgyzystan, Täjigistan we Özbegistan tarapyndan goldanyldy.
Rezolýusiýa Birleşen Miller Guramasynyň çäklerinde agzybirlige, dawa-jenjelleriň parahatçylykly ýol bilen çözülmegine we BMG-niň Düzgünnamasyna laýyklykda halkara howpsuzlygy üpjün etmäge çagyrýar.
Baş Assambleýanyň 79-njy sessiýasynyň başlygy Filemon Ýang mejlisi açyp, erkinlik üçin janyny pida edenleriň ählisini hatyralamagy teklip etdi.
“Weteranlaryň köpüsiniň ýaşy eýýäm ýüzden geçýär. Olaryň sesini eşitmek mümkinçiligi barha azalýar. Taryhy goramak – bu biziň umumy ahlak jogapkärçiligimiz” – diýip, ol belledi.
Ýang BMG-niň täze uruşlaryň öňüni almak maksady bilen döredilendigini ýatlatdy. Onuň sözlerine görä, dünýä dawalaryny başdan geçiren guramany esaslandyryjylar dünýä parahatçylygynyň berk binýadyny döretmek isledi.
Russiýanyň BMG-däki hemişelik wekili Wasiliý Nebenzýa faşizmden üstün çykmagyň jyns taýdan artykmaçlyk teoriýasynyň ýaýramagynyň öňüni alandygyny belledi. Ol soýuzdaşlaryň goşandyny belläp, Ýeňşiň millionlarça adam pidasy bilen gazanylandygyny ýatlap geçdi.
“Sowet Soýuzynyň bahasy 27 million ömür boldy, harby ýitgileriň özi 12 million adam boldy” – diýip, Nebenzýa aýtdy.
Stawros Lambrinidis Ýewropa Bileleşiginiň adyndan çykyş etmek bilen, Ikinji jahan urşuny “Ýewropanyň we bütin dünýäniň taryhynda pajygaly bap”, Ýeňşiň häzirki ýyllygyny bolsa – “oýlanmagyň wagty” diýip atlandyrdy. Ol urşuň pidalarynyň hatyrasyny saklamagyň zerurdygyny aýdyp, garaşsyz döwletleri boýun egdirmek maksady bilen güýç ulanmak, demokratiýanyň zyýanyna ygtyýarlykdan aşa peýdalanmak hem-de hukuklary kemsitmek we halklary ýok etmek üçin ýigrenji ýaraga öwürmek ýaly hereketleri ýazgarjak parahat geljegiň hatyrasyna ÝB-niň halkara hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny tassyklady.
Şeýle-de, ol BMG-niň Düzgünnamasynyň parahatçylykly güýjüniň we halkara hukugynyň kömegi bilen bu hereketleriň geçmişde hemişelik galjakdygyny belledi.
Mart aýynda kabul edilen rezolýusiýa laýyklykda, BMG-niň Baş Assambleýasy her bäş ýyldan Ikinji jahan urşunyň pidalarynyň hatyrasyna dabaraly mejlis geçirmeli.
