Hytaýda geçirilen synagyň netijesinde dronlaryň kömegi bilen gurak sebitde güýçli ýagyş ýagdyryldy

  • 08.05.2025 16:33
  • 9.4k+

Hytaýyň Meteorologiýa müdirliginiň inženeri Li Biniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary dronlar arkaly bulutlara täsir etmek boýunça synag geçirdiler. Bir günüň dowamynda, 8 müň inedördül kilometr meýdanda ýagşyň mukdary 4% artdy. Bu bolsa, takmynan, 78 müň 200 kub metr suw diýmegi aňladýar, bu hem 2 metr çuňlukdaky 30 howzy doldurmaga ýeterlikdir. Bu barada «South China Morning Post» habar berýär.

Synag 2023-nji ýylyň 9-njy iýulynda geçirildi, netijeleri bolsa ýaňy-ýakynda, 10-njy aprelde «Desert and Oasis Meteorology» ylmy žurnalynda çap edildi. Iki sany dron Sinszýan-Uýgur awtonom raýonyndaky Baýanbulak öri meýdanlarynyň üstünden dört gezek uçup geçdi. Bu sebit çölleşme we buzluklaryň eremegi sebäpli, agyr zyýan çekýän ýerleriň biri hasaplanylýar.
Dronlar 5500 metr beýiklikde kümüş iodidini atmosfera sepdiler, bu madda emeli ýagyş ýagdyrmak üçin köp ulanylýan maddalaryň biridir. Jemi 500 gram maddanyň her 125 gramlyk bölegi dört sany piropatronda ýerleşdirilip, duman görnüşinde atmosfera çykaryldy we sekuntda 0,28 gram tizlikde sepildi. Netijede, güýçli ýagyş ýagyp başlady.
Bu netijeleri tassyklamak üçin, alymlar spektrometriň görkezijilerine, hemra maglumatlaryna we klimatiki modellere ýüzlendiler. Gözlegleriň netijesinde, damjalaryň diametri 0,46 millimetrden 3,22 millimetre çenli, ýagny ýedi esse ulaldy. Bulutlaryň beýikligi 3 kilometre çenli ýokarlanyp, olaryň ýokarky bölegindäki temperatura 10 °C peseldi. Umuman, ýagyşyň mukdary 3,8% bilen 4,3% aralygynda artdy.
Bu synag Hytaýyň demirgazyk-günbataryndaky gurak sebitlerde tebigy ösümlik örtügini dikeltmek üçin möhüm ädim bolup biler. Şeýle-de bolsa, bu tehnologiýanyň daşky gurşawa ýetirip biljek täsirleri heniz doly öwrenilmedi.


20.05.2025 14:40
3k+

Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär...

20.05.2025 14:36
2.2k+

Ähli janly-jandarlaryň juda gowşak ýagtylyk bölüp çykarýandygy ýüze çykaryldy

Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň we Milli gözleg geňeşiniň barlagçylary ähli janly-jandarlaryň hemişe örän gowşak we göze görünmeýän ýagtylyk bölüp çykarýandygyny ýüze çykardylar. Bu hadysa «örän gowşak foton şöhlelenmesi» (UPE) diýlip atlandyrylýar...

20.05.2025 14:30
6.3k+

Kanadada “garynjygy” bolan üç gözli deňiz ýyrtyjysyny tapdylar. Ol 506 million ýyl ozal ýaşap geçipdir

Manitoba muzeýiniň we Patyşalygyň Ontario muzeýiniň paleontologlary Kanadadaky Býorjess slaneslerinde deňiz ýyrtyjysynyň täze görnüşini tapdylar. Tapyndynyň ýaşy 506 million ýyl diýip, Royal Society Open Science žurnalyndaky çap edilen barlaga salgylanýan Phys...

20.05.2025 10:48
3.4k+

B.e. öňki 355-nji ýylyň hytaý ýyldyzlar kartasy iň irki asman atlasy diýlip ykrar edildi

Hytaýyň Milli astronomiýa obserwatoriýasynyň halkara alymlar topary gadymy hytaý resminamasy “Ussat Şiniň ýyldyz gollanmasyny” öwrenip, munuň ýyldyzly asmanyň iň irki atlasydygy baradaky netijä geldi. Täze maglumatlara görä, karta biziň eýýamymyzdan öň, takmynan, 355-nji ýylda döredilipdir...