Hytaýda geçirilen synagyň netijesinde dronlaryň kömegi bilen gurak sebitde güýçli ýagyş ýagdyryldy

  • 08.05.2025 16:33
  • 9.5k+

Hytaýyň Meteorologiýa müdirliginiň inženeri Li Biniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary dronlar arkaly bulutlara täsir etmek boýunça synag geçirdiler. Bir günüň dowamynda, 8 müň inedördül kilometr meýdanda ýagşyň mukdary 4% artdy. Bu bolsa, takmynan, 78 müň 200 kub metr suw diýmegi aňladýar, bu hem 2 metr çuňlukdaky 30 howzy doldurmaga ýeterlikdir. Bu barada «South China Morning Post» habar berýär.

Synag 2023-nji ýylyň 9-njy iýulynda geçirildi, netijeleri bolsa ýaňy-ýakynda, 10-njy aprelde «Desert and Oasis Meteorology» ylmy žurnalynda çap edildi. Iki sany dron Sinszýan-Uýgur awtonom raýonyndaky Baýanbulak öri meýdanlarynyň üstünden dört gezek uçup geçdi. Bu sebit çölleşme we buzluklaryň eremegi sebäpli, agyr zyýan çekýän ýerleriň biri hasaplanylýar.
Dronlar 5500 metr beýiklikde kümüş iodidini atmosfera sepdiler, bu madda emeli ýagyş ýagdyrmak üçin köp ulanylýan maddalaryň biridir. Jemi 500 gram maddanyň her 125 gramlyk bölegi dört sany piropatronda ýerleşdirilip, duman görnüşinde atmosfera çykaryldy we sekuntda 0,28 gram tizlikde sepildi. Netijede, güýçli ýagyş ýagyp başlady.
Bu netijeleri tassyklamak üçin, alymlar spektrometriň görkezijilerine, hemra maglumatlaryna we klimatiki modellere ýüzlendiler. Gözlegleriň netijesinde, damjalaryň diametri 0,46 millimetrden 3,22 millimetre çenli, ýagny ýedi esse ulaldy. Bulutlaryň beýikligi 3 kilometre çenli ýokarlanyp, olaryň ýokarky bölegindäki temperatura 10 °C peseldi. Umuman, ýagyşyň mukdary 3,8% bilen 4,3% aralygynda artdy.
Bu synag Hytaýyň demirgazyk-günbataryndaky gurak sebitlerde tebigy ösümlik örtügini dikeltmek üçin möhüm ädim bolup biler. Şeýle-de bolsa, bu tehnologiýanyň daşky gurşawa ýetirip biljek täsirleri heniz doly öwrenilmedi.


düýn 20:25
4.4k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

düýn 19:25
4.5k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...

düýn 19:01
2.8k+

Pekinde gumanoid robotlaryň arasynda ilkinji futbol ýaryşy geçirildi

Hytaýyň paýtagtynda gumanoid robotlaryň gatnaşmagynda özboluşly futbol ýaryşy geçirildi. Olar diňe emeli aň tarapyndan dolandyrylmak bilen, hiç hili daşarky gatyşyk bolmazdan meýdançada özbaşdak hereket edip, topy alyp, derwezä depdi...

düýn 18:13
2.5k+

Neýrofiziologlar beýniniň nädip sözlerden sözlem düzýändigini düşündirdiler

Nýu-Ýork uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary adam beýnisiniň nädip aýry-aýry sözleri sözlemlere öwürýändigini anyklamaga kömek edýän barlagy geçirdiler. Neýrolingwistika şu çaka çenli, esasan, aýry sözleriň emele getirilişini öwrenipdi, ýöne olaryň many berýän zynjyrlara birleşiş prosesini öwrenmändi...