«Çanýe-5» missiýasy Aýyň topragynda durnukly uglerod gurluşlaryny tapdy

  • 06.05.2025 11:03
  • 3.1k+

Hytaýyň «Çanýe-5» missiýasy bilen Aýdan getirilen toprakdan täsin uglerod birleşmeleri tapyldy. Alymlar bu birleşmeleriň grafene meňzeş gaty gurluşdygyny we olaryň mukdarynyň garaşylandan has ýokarydygyny aýtdylar. Bu barada geçirilen barlaglaryň netijeleri «Nature Communications» žurnalynda çap edildi.

Bu birleşmeler meteoritleriň Aýyň ýüzüne urlan mahaly ýokary temperatura we basyş bilen emele gelen bolmaly. Barlaglar bu birleşmeleriň düzüminde agyr uglerod-13 izotopynyň köpdügini görkezdi. Bu bolsa olaryň diňe kosmosdan gelmändigini, ýagny Aýdaky reaksiýalaryň netijesinde hem dörändigini görkezýär.
Şeýle gurluşlar örän durnukly bolýar we beýleki ownuk organiki maddalar ýaly çalt dargamaýar. Şonuň üçin hem Aýda atmosfera bolmasa-da, uglerod toprakda saklanyp galypdyr.
Bu açyş Gün ulgamynyň taryhyny öwrenmek we geljekde Aý bazalaryny döretmek üçin möhüm maglumatlary berýär.


şu gün 19:40
341

NASA 20 ýyldan gowrak ozal öçürilen “Woýajer-1” zondunyň hereketlendirijilerini işletmegi başardy

NASA-nyň inženerlerine 20 ýyldan gowrak wagt ozal öçürilen we häzire çenli düzedip bolmaýan hasaplanan “Woýajer-1” zondunyň ugrukdyryjy hereketlendirijileriniň işini dikeltmek başartdy. 2002-nji ýylda gyzdyryjylaryň öçürilmegi sebäpli olaryň işinde bökdençlik ýüze çykdy diýlip hasaplanypdy...

şu gün 08:35
3.2k+

Aýdan getirilen nusgalarda üýtgeşik monjuk tapyldy: ol Aýyň içki gurluşyny bilmäge kömek eder

Hytaý alymlary “Çane 5” missiýasynyň kömegi bilen Aýdan getirilen toprak nusgalarynda üýtgeşik himiki düzümi bolan çüýşe monjugy tapdy. Ol hemranyň içki gurluşy barada maglumat almaga kömek eder diýip, Space.com neşiri ýazýar...

15.05.2025 21:27
2.8k+

Baýkonur kosmodromynda H-1 Aý raketasynyň iň uly maketi oturdyldy

Baýkonurda SSSR-iň Aý maksatnamasy üçin döredilen H-1 raketa göterijisiniň dünýäde iň uly maketi peýda boldy. Onuň beýikligi 22 metre ýetýär. Maket 2025-nji ýylyň 2-nji iýunynda bellenjek şäheriň we kosmodromyň 70 ýyllygy mynasybetli gurnaldy...

15.05.2025 11:24
5k+

Hytaýly alymlar DNK esasynda adamyň ýüz keşbini dikeltdiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň alymlary diňe genetiki maglumatlara esaslanyp adamyň ýüz keşbiniň hakykata ýakyn 3D şekilini döredip bilýän Difface atly täze emeli aň modelini hödürlediler. Bu barada geçirilen barlagyň netijeleri «Advanced Science» žurnalynda çap edildi...