Alymlar Týudorlar eýýamynyň peýniriň taýýarlanyşy hakyndaky kitabynyň syryny bildiler

  • 04.05.2025 13:46
  • 2.5k+

Lids uniwersitetiniň hünärmenleri özboluşly golýazmanyň sanly nusgasyny we transkripsiýasyny neşir etdiler. Ol - 1580-nji ýyllarda döredilen, peýnir hakyndaky iň gadymy iňlis traktaty bolan "A pamflyt compiled of Cheese, contayninge the differences, nature, qualities, and goodnes, of the same". Ýiten hasaplanyp gelnen golýazma XVI asyrda peýniriň taýýarlanyş däplerinden söz açýar.

2023-nji ýylda auksionda ýüze çykarylan bu resminama uniwersitet tarapyndan Friends of the Nation’s Libraries-iň goldawy bilen satyn alyndy. Transkripsiýany kentuell-holly Týudor eýýamynyň rekonstruktorlary ýerine ýetirdi
Iýmit taryhçysy Piter Briýersiň sözlerine görä, bu iş Angliýada ýekeje iýmit önümine bagyşlanan ilkinji akademiki barlagdyr. Awtor XVI asyrda meşhur bolan gumoral teoriýa esaslanyp, peýniriň görnüşlerini, olaryň häsiýetlerini we saglyga täsirini suratlandyrýar. Peýniriň peýdasy onuň “temperamentine” we adam bedeniniň ýagdaýyna bagly diýip hasaplaýar.
Traktatda düýäniň ýa-da eşegiň süýdünden peýdalanmak ýaly adaty bolmadyk amallar agzalýar. Awtor agyz beklenende kyrk-gasanagyň ýerine balyk mädesini ulanmagy ara alyp maslahatlaşýar. Reseptleriň arasynda gaýmaksyz taýýarlanýan  "Suffolk Thump" atly gaty peýnir bar, ýöne awtor onuň tagamyny tankytlaýar.
Manuskriptiň transkripsiýany barlagçy Rut Bramli ýerine ýetirdi we rekonstruktor Temsin Bekus bolsa awtoryň daýhan tejribesine hormat goýýandygyny belläp geçdi. Alymlar golýazmanyň eýesiniň Ýelizaweta I-iň lukmany Walter Beýliniň bolup biljekdigini çaklaýarlar.
Goşmaça barlaglar resminamanyň awtorynyň kimdigini bilmäge we resminamanyň medeni mazmunyny açmaga kömek eder.


şu gün 08:35
3.1k+

Aýdan getirilen nusgalarda üýtgeşik monjuk tapyldy: ol Aýyň içki gurluşyny bilmäge kömek eder

Hytaý alymlary “Çane 5” missiýasynyň kömegi bilen Aýdan getirilen toprak nusgalarynda üýtgeşik himiki düzümi bolan çüýşe monjugy tapdy. Ol hemranyň içki gurluşy barada maglumat almaga kömek eder diýip, Space.com neşiri ýazýar...

15.05.2025 11:24
5k+

Hytaýly alymlar DNK esasynda adamyň ýüz keşbini dikeltdiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň alymlary diňe genetiki maglumatlara esaslanyp adamyň ýüz keşbiniň hakykata ýakyn 3D şekilini döredip bilýän Difface atly täze emeli aň modelini hödürlediler. Bu barada geçirilen barlagyň netijeleri «Advanced Science» žurnalynda çap edildi...

14.05.2025 16:09
5k+

Iň gadymy naýzalary Germaniýanyň çäginde ýaşap geçen neandertallar ýasapdyr

Ýewropaly antropologlar Saksoniýadan (Germaniýa) tapylan Şöningen naýzalarynyň, takmynan, 200 müň ýyl ozal döredilendigini kesgitlediler. Bu öň pikir edişimizden 100–200 müň ýyl soňdur. Science Advances žurnalynda çap edilen barlag naýzalaryň geýdelberg adamlaryna däl-de, neandertallara degişlidigini görkezýär...

14.05.2025 16:04
5.1k+

Dünýä boýunça ummanlaryň düýbüniň bary-ýogy 0,001%-i ylmy taýdan öwrenilipdir

Amerikaly alymlaryň geçiren täze barlagy çuň suwly ummanlaryň düýbüniň bary-ýogy 0,001%-iniň wizual görüş arkaly öwrenilendigini görkezdi. Bu Belgiýanyň tutýan meýdanyndan takmynan on esse kiçi diýmegi aňladýar...