Alymlar Týudorlar eýýamynyň peýniriň taýýarlanyşy hakyndaky kitabynyň syryny bildiler

  • 04.05.2025 13:46
  • 2.5k+

Lids uniwersitetiniň hünärmenleri özboluşly golýazmanyň sanly nusgasyny we transkripsiýasyny neşir etdiler. Ol - 1580-nji ýyllarda döredilen, peýnir hakyndaky iň gadymy iňlis traktaty bolan "A pamflyt compiled of Cheese, contayninge the differences, nature, qualities, and goodnes, of the same". Ýiten hasaplanyp gelnen golýazma XVI asyrda peýniriň taýýarlanyş däplerinden söz açýar.

2023-nji ýylda auksionda ýüze çykarylan bu resminama uniwersitet tarapyndan Friends of the Nation’s Libraries-iň goldawy bilen satyn alyndy. Transkripsiýany kentuell-holly Týudor eýýamynyň rekonstruktorlary ýerine ýetirdi
Iýmit taryhçysy Piter Briýersiň sözlerine görä, bu iş Angliýada ýekeje iýmit önümine bagyşlanan ilkinji akademiki barlagdyr. Awtor XVI asyrda meşhur bolan gumoral teoriýa esaslanyp, peýniriň görnüşlerini, olaryň häsiýetlerini we saglyga täsirini suratlandyrýar. Peýniriň peýdasy onuň “temperamentine” we adam bedeniniň ýagdaýyna bagly diýip hasaplaýar.
Traktatda düýäniň ýa-da eşegiň süýdünden peýdalanmak ýaly adaty bolmadyk amallar agzalýar. Awtor agyz beklenende kyrk-gasanagyň ýerine balyk mädesini ulanmagy ara alyp maslahatlaşýar. Reseptleriň arasynda gaýmaksyz taýýarlanýan  "Suffolk Thump" atly gaty peýnir bar, ýöne awtor onuň tagamyny tankytlaýar.
Manuskriptiň transkripsiýany barlagçy Rut Bramli ýerine ýetirdi we rekonstruktor Temsin Bekus bolsa awtoryň daýhan tejribesine hormat goýýandygyny belläp geçdi. Alymlar golýazmanyň eýesiniň Ýelizaweta I-iň lukmany Walter Beýliniň bolup biljekdigini çaklaýarlar.
Goşmaça barlaglar resminamanyň awtorynyň kimdigini bilmäge we resminamanyň medeni mazmunyny açmaga kömek eder.


düýn 12:20
4.4k+

Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy

Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy. Suratlar Gün tegmillerini we işjeň zolaklary jikme-jik görmäge mümkinçilik berýär diýip, Solar Physics ylmy žurnalyna salgylanyp, Space.com neşiri habar berýär...

27.05.2025 13:36
5.5k+

Galp resminamalary syýasyndan kesgitlemäge kömek etjek algoritm döredildi

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) alymlary germaniýaly we daniýaly kärdeşleri bilen bilelikde maşyn okuwyna esaslanýan syýany derňemegiň algoritmini döretdiler. Bu usul DCA ML diýlip atlandyryldy diýip, uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär...

27.05.2025 13:03
2.8k+

Alymlar galyndylary peýdaly dökünlere öwürmegiň usulyny oýlap tapdylar

Perm milli ylmy-barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) alymlary lagym suwlaryndan ammoniý azodyny çykaryp, ony struwite – özünde magniý, ammoniý we fosfat saklaýan peýdaly mineral döküne öwürmegiň usulyny işläp düzdüler...

23.05.2025 19:18
5.8k+

Gök önümleriň saklanyş möhletini uzaltmak üçin biodargamaga ukyply nanoplastyr döredildi

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary gök önümleriň saklanyş möhletini uzaltmaga ukyply, ýüpekden ýasalan, biodargamaga ukyply nanoplastyr döretdiler. Bu barada institutyň metbugat gullugy habar berýär...