Ýewropa kosmos agentligi tokaýlary öwrenmek üçin orbita emeli hemra uçurdy

  • 01.05.2025 14:37
  • 6k+

29-njy aprelde Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Vega-C göteriji raketasyny üstünlikli uçurdy. Apparat Fransuz Gwianasyndaky Kuru kosmodromyndan badalga aldy we tokaýlary öwrenmek hem-de kömürturşy gazyna gözegçilik etmek üçin ulanyljak Biomass emeli hemrasyny orbita çykardy.

Biomass – Ýeri uzak aralykdan barlamaklyga niýetlenen hemra. Onuň esasy wezipesi tokaý biomassasynyň göwrümini ölçemekden ybaratdyr. Bu alymlara tokaýlaryň näçeräk kömürturşy gazyny özüne siňdirýändigini we saklaýandygyny takyk kesgitlemäge kömek eder. Şeýle hem bu emeli hemra çölleriň ýerasty geologiýasyny we Antarktidada hem-de Grenlandiýada buz örtükleriniň gurluşyny öwrenmek üçin ulanylar.
Bu 2024-nji ýylyň sentýabr aýynda soňky gezek uçan Vega raketasynyň ornuna gelen Vega-C raketasynyň dördünji missiýasydyr. Vega-C gowulandyrylan häsiýetnamasy bilen tapawutlanýar we pes orbita 2,3 tonna çenli peýdaly ýüki çykarmaga  ukyply.
Raketanyň beýikligi 35 metr. Birinji basgançagy P120C hereketlendirijisi, ikinji we üçünji basgançaklary Zefiro 40 we Zefiro 9 gaty ýangyç hereketlendirijileri bilen üpjün edilen. Dördünji basgançagyna suwuk gurluşly RD-843 oturdylan.
Vega-C-iň ilkinji uçurylyşy 2022-nji ýylyň iýul aýynda amala aşyrylypdy. Ikinjisi 2022-nji ýylyň dekabrynda ikinji basgançagyndaky hereketlendirijiniň näsazlygy sebäpli şowsuzlyk bilen tamamlandy. Şonda raketa bilen birlikde peýdaly ýüki: Pléiades Neo 5 we Pléiades Neo 6 hemralary hem ýitdi. Şeýle heläkçiligiň  gaýtalanmazlygy üçin, inženerler Vega-C-iň ikinji basgançagynyň gurluşyna  üýtgeşmeler girizdiler, ýöne gaýtadan gözden geçirip, üstüni ýetirmeklik iki ýyla golaý wagt aldy. Döwrebaplaşdyrylandan soň, raketa 2024-nji ýylyň dekabrynda üstünlikli uçuryldy. Şonda göteriji raketa Gün-sinhron orbitasyna Ýeri uzak aralykdan barlaýjy Sentinel-1C hemrasyny çykardy.


19.11.2025 10:08
1.1k+

SpaceX köp gezeklik Falcon 9 raketasynyň 500-nji uçuşyny üstünlikli amala aşyrdy

17-nji noýabrda SpaceX köp gezeklik Falcon 9 raketasynyň 500-nji uçuşyny geçirdi. Uçuş Wandenberg kosmos bazasyndan amala aşyryldy. Raketa ummany kartalaşdyrmak üçin niýetlenen Sentinel-6B hemrasyny orbita çykardy...

18.11.2025 17:29
2.3k+

SpaceX adamlary Aýa gondurmagyň möhletini yza süýşürdi

Politico neşiriniň alan resminamalaryna görä, SpaceX adamlary Aýa gondurmagyň möhletiniň azyndan 2028-nji ýylyň ahyryna çenli süýşürilýändigi barada NASA-ny habardar etmegi meýilleşdirýär. Bu Ak tamda göz öňünde tutulandan bir ýyldan gowrak wagt giçdir...

18.11.2025 17:16
2.6k+

Alymlar kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynyň 70 ýyllyk syryny açdy

LHAASO obserwatoriýasynda işleýän hytaý alymlary gara deşikden we hemra ýyldyzdan ybarat ulgamyň – mikrokwazarlaryň zarýadly bölejikleri tizleşdiriji hökmünde hereket edýändigini anyklady. Bu obýektler Akmaýanyň ýolunda ýokary energiýaly kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynda möhüm rol oýnap biler...

16.11.2025 16:52
3k+

Kosmonawtlary mör-möjekler bilen iýmitlendirerler: Bu uzak missiýalar üçin täze iýmit çeşmesi bolar

Alymlar uzak möhletli kosmos missiýalarynda iýmitiň gaýtadan dikeldilip bilinýän çeşmesi hökmünde mör-möjekleri ulanmagyň mümkinçiliklerini öwrenýärler. Bu organizmler ýeňil, talapkär däl we iýmitlige baý bolup, hatda mikrograwitasiýa şertlerinde-de kadaly ösüşe ukyplydyr...