NASA atmosferadaky täsirini öwrenmek üçin demirgazyk şöhlelerine raketa uçurdy

  • 01.04.2025 09:16
  • 2.1k+

NASA Alýaskanyň (ABŞ) «Poker Flat» synag poligonyndan demirgazyk şöhlelerine tarap iki sany raketa uçurdy. Maksat – tebigy hadysanyň Ýeriň atmosferasyna edýän täsirini öwrenmek diýip, «Forbes» neşiri habar berýär.

Synag Auroral Waves Excited by Substorm Onset Magnetic Events (AWESOME) taslamasynyň çäklerinde geçirildi. Alymlar magnit hadysalarynyň Ýeriň termosferasyna edýän täsirini öwrenmek isleýärler. Termosfera – Ýeriň atmosferasynyň iň ýokarky gatlagydyr, ol 80-560 kilometr beýiklikde ýerleşýär. Bu synaglar alymlara kosmiki howany has takyk çaklamaga ýardam berer.
Daň atmazdan ozal, raketalar asmanda gök öwüsýän yşyklary we ak reňkli yzlary galdyrdy. Olara Alýaskanyň demirgazyk we merkezi sebitlerinden syn edildi.

Meýilnama görä, üç raketa üç sagat aratapawut bilen uçurylmalydy. Ýöne Malemute atly üçünji raketanyň hereketlendirijisinde näsazlyk ýüze çykdy. Şol sebäpli, ol uçurylman galdy. Ilki bilen Terrier-Improved Malemute raketasy uçuryldy. Ol mart aýynyň 25-ne, sagat 04:30-da asmana göterildi. Bu raketanyň wezipesi – magnit hadysalaryny we basyşyň tapawutlaryny ölçeýän enjamlary 80-180 kilometr beýiklikde termosfera goýbermekdi. Onuň yzýany bilen, 15 minutdan soň, Black Brant XII raketasy uçuryldy. Ol dürli beýikliklerde reňkli maddalary sepdi, bu bolsa alymlara howanyň akymlarynyň dinamikasyny yzarlamaga mümkinçilik berdi.
Alýaskanyň Ferbenks uniwersitetiniň talyplary we alymlary bu synagy ýerüsti stansiýalardan synladylar. Olar maglumatlary Utkiagwik, Kaktowik we Iglu şäherlerinden ýygnadylar.
AWESOME synagynyň netijeleri Gün tupanlarynyň we magnit hadysalarynyň emeli hemralara we energiýa ulgamlaryna edýän täsirini öňünden çaklamaga kömek eder.
Indiki raketa uçurylyşlary Günüň işjeňliginiň has güýçli döwürlerinde amala aşyrylar.


21.10.2025 12:00
3.8k+

Rus inženerleri kosmosda emeli dartyş güýjüni döretmegi başardylar

“Roskosmosyň” düzümine girýän “Energiýa” raketa-kosmos korporasiýasy kosmos giňişliginde emeli dartyş güýjüni döretmäge ukyply ulgam üçin patent aldy. Degişli resminama Rospatentiň maglumatlar bazasynda çap edildi...

21.10.2025 11:57
3.6k+

SpaceX-iň weterany we maýyp arabasyndaky gyz New Shepard raketasynda suborbital uçuşa ugrar

SpaceX-iň öňki inženeri Hans Kýonigsmann Blue Origin kompaniýasynyň New Shepard raketasynda 2025-nji ýylyň noýabr aýynda suborbital uçuşa gatnaşmagy meýilleşdirýändigini aýtdy diýip, Ars Technica ýazýar. Kýonigsmann — SpaceX-iň ilkinji we iň abraýly işgärleriniň biridir...

19.10.2025 16:58
3.9k+

SpaceX kompaniýasy Starship V2-niň soňky uçuşyndan täsirli kadrlary görkezdi

SpaceX 14-nji oktýabrda bolan Starship V2 raketasynyň soňky synag uçuşyndan täze we örän täsirli kadrlary hödürledi. X sosial ulgamynda ýerleşdirilen wideoda missiýanyň iň esasy tapgyrlary – raketanyň uçuşy, basgançaklaryň bölünip aýrylyşy we suwa gonmazdan öň atmosfera girişi görkezilýär...

17.10.2025 18:55
2.9k+

SpaceX “Falcon 9” raketa göterijisiniň birinji basgançagyny 500-nji gezek Ýere yzyna gaýtardy

16-njy oktýabrda SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasynyň nobatdaky uçuşyny üstünlikli amala aşyrdy. Ol orbita Starlink ulgamynyň 28 hemrasyny çykardy. Kompaniýa üçin bu uçuş aýratyn ähmiýetli boldy – raketanyň birinji basgançagy 500-nji gezek Ýere üstünlikli gaýdyp geldi...