NASA atmosferadaky täsirini öwrenmek üçin demirgazyk şöhlelerine raketa uçurdy

  • 01.04.2025 09:16
  • 2k+

NASA Alýaskanyň (ABŞ) «Poker Flat» synag poligonyndan demirgazyk şöhlelerine tarap iki sany raketa uçurdy. Maksat – tebigy hadysanyň Ýeriň atmosferasyna edýän täsirini öwrenmek diýip, «Forbes» neşiri habar berýär.

Synag Auroral Waves Excited by Substorm Onset Magnetic Events (AWESOME) taslamasynyň çäklerinde geçirildi. Alymlar magnit hadysalarynyň Ýeriň termosferasyna edýän täsirini öwrenmek isleýärler. Termosfera – Ýeriň atmosferasynyň iň ýokarky gatlagydyr, ol 80-560 kilometr beýiklikde ýerleşýär. Bu synaglar alymlara kosmiki howany has takyk çaklamaga ýardam berer.
Daň atmazdan ozal, raketalar asmanda gök öwüsýän yşyklary we ak reňkli yzlary galdyrdy. Olara Alýaskanyň demirgazyk we merkezi sebitlerinden syn edildi.

Meýilnama görä, üç raketa üç sagat aratapawut bilen uçurylmalydy. Ýöne Malemute atly üçünji raketanyň hereketlendirijisinde näsazlyk ýüze çykdy. Şol sebäpli, ol uçurylman galdy. Ilki bilen Terrier-Improved Malemute raketasy uçuryldy. Ol mart aýynyň 25-ne, sagat 04:30-da asmana göterildi. Bu raketanyň wezipesi – magnit hadysalaryny we basyşyň tapawutlaryny ölçeýän enjamlary 80-180 kilometr beýiklikde termosfera goýbermekdi. Onuň yzýany bilen, 15 minutdan soň, Black Brant XII raketasy uçuryldy. Ol dürli beýikliklerde reňkli maddalary sepdi, bu bolsa alymlara howanyň akymlarynyň dinamikasyny yzarlamaga mümkinçilik berdi.
Alýaskanyň Ferbenks uniwersitetiniň talyplary we alymlary bu synagy ýerüsti stansiýalardan synladylar. Olar maglumatlary Utkiagwik, Kaktowik we Iglu şäherlerinden ýygnadylar.
AWESOME synagynyň netijeleri Gün tupanlarynyň we magnit hadysalarynyň emeli hemralara we energiýa ulgamlaryna edýän täsirini öňünden çaklamaga kömek eder.
Indiki raketa uçurylyşlary Günüň işjeňliginiň has güýçli döwürlerinde amala aşyrylar.


şu gün 15:15
358

Space Epoch dessin ýükleri eltiji raketanyň ilkinji böküş synagyny geçirdi

29-njy maýda Hytaýyň Space Epoch kompaniýasy YXZ-1 göteriji raketanyň ilkinji böküş synagyny geçirdi. Geçen ýyl ol Alibaba Group bilen gaýtadan ulanylýan raketalary ulanyp, tutuş dünýä boýunça harytlary dessin eltmek barada şertnama baglaşdy...

29.05.2025 18:17
4.2k+

Iň uzakdaky galaktika tapyldy: bu açyş irki Äleme degişli ozalky teoriýalary sorag astyna alýar

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary häzirki wagta çenli üsti açylan iň uzakdaky galaktikanyň tapylandygyny mälim etdiler. Gözleg «Jeýms Uebb» kosmos teleskobynyň maglumatlaryna esaslanyp, irki ýyldyz ulgamlaryny öwrenýän «Mirage» atly maksatnamanyň çäginde alnyp baryldy...

28.05.2025 20:44
3.5k+

Gün ulgamynda dokuzynjy planeta göze ildi. Ol Neptunyň aňyrsynda gizlenýär

Astronomlar baryp 2006-njy ýylda Plutonyň planetar statusyny karlik derejä çenli peseldýänçä, Gün ulgamynda dokuz sany planeta bar diýlip hasaplanýardy. Indi alymlar astronomiýa boýunça okuw kitaplaryny ýene täzeden ýazmak pikirine geldiler...

28.05.2025 13:59
4.8k+

«Resilience» ýapon moduly Aýa gonmazdan öň surat iberdi

«ispace» ýapon kompaniýasy «X» sosial torunda «Resilience» gonuş modulynyň täze düşüren suratyny paýlaşdy. Suratda Aýyň Günorta polýusy we onuň töweregi görünýär. Modul şu ýylyň ýanwarynda «Falcon 9» raketa göterijisi arkaly Ýeriň hemrasyna ugradyldy...