14-nji martda 2025-nji ýylyň ilkinji doly Aý tutulmasy bolup geçer

  • 07.03.2025 06:57
  • 7.9k+

14-nji martda şu ýylyň ilkinji doly Aý tutulmasy bolup geçer. Ýatlatsak, şu ýylyň dowamynda bolup geçjek Gün we Aý tutulmalarynyň hem-de beýleki kosmos hadysalarynyň seneleri barada biz öňem habar beripdik.

«Wired» neşiriniň habaryna görä, umumy tutulma Aşgabat wagty bilen 10:09-da başlap, 13:47-de tamamlanar. Bu hadysa 3 sagat 38 minutlap dowam eder. Doly tutulma bolsa 11:26-da başlap, 12:31-de tamamlanar. Iň ýokary fazasy 11:59-da bolar.
Doly tutulma wagty Aý 65 minutlap gyrmyzy reňkde bolar. Munuň sebäbi, hadysanyň dowamynda, Günüň şöhlesi Aýyň üstüne gönümel düşmän, Ýeriň atmosferasyndan geçip barýar. Şol wagt gysga tolkunlar (meselem, gök reňk) atmosferada dargaýar we diňe uzyn tolkunlar (meselem, gyzyl reňk) Aýa ýetýär. Şeýlelikde, Aý gyrmyzy reňkde görünýär. Reňki sebäpli, oňa «Ganly Aý» tutulmasy hem diýilýär.


Seýrek gaýtalanýan bu hadysa Demirgazyk we Günorta Amerikada doly syn edip bolar. Umuman, doly tutulmany bolsa Ýuwaş ummanynda, Amerikada, Günbatar Ýewropada we Günbatar Afrikada görüp bolar.
Bu gezekki Aý tutulmasyny Türkmenistandan syn edip bolmaz, sebäbi şol wagt Aý biziň gözýetimimizden aşakda bolar. Şeýle-de bolsa, öňümizde ýene-de 7-8-nji sentýabr aralygynda bolup geçjek doly Aý tutulmasynyň bardygyny we oňa ýurdumyzdan doly syn edip boljakdygyny belläp geçmek gerek.


06.11.2025 18:59
7.1k+

Ýere Gün plazmasynyň zyňyndylary golaýlaýar: güýçli magnit tupany bolup biler

7-nji noýabrda Ýeri Gün plazmasynyň uly zyňyndysy gurşap alar. Ol 5-nji noýabrda Aşgabat wagty bilen 16:00 töweregi bolup geçen M7.4 derejeli alawlamadan soň ýüze çykdy. Bu barada Russiýanyň ylymlar akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi...

25.09.2025 20:00
7.4k+

Günden soň iň ýagty ýyldyz ýakyn wagtda Ýerden hatda gündiz hem görner

Astronomlar uzak wagt bäri sorag döredýän adaty bolmadyk ýyldyz ulgamynyň syryny açdylar. Gürrüň Betelgeýze — Günüň yzysüre asmandaky iň ýagty ýyldyz — we onuň ýaş egindeş ýyldyzy barada barýar. Alymlaryň pikirine görä, birnäçe ýyldan Betelgeýze supernowa hökmünde partlap biler we onuň ýalynyny Ýerden hatda gündiz hem görmek mümkin bolar...

17.09.2025 23:21
9.3k+

Ýere şu ýylda iň uly asteroidleriň biri golaýlaşýar

2025-nji ýylyň 18-nji sentýabrynda Ýeriň golaýyndan 2025 FA22 asteroidi uçup geçer. Ol Aý orbitasynyň diametrinden biraz uly aralykdan geçer diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi...

13.09.2025 13:03
5.3k+

Alymlar 13-14-nji sentýabrda magnit hadysalarynyň bolmagyny çaklaýarlar

13-14-nji sentýabrda Ýer ýüzünde G2–G3 derejesindäki (bäş derejeli şkalada ikinji we üçünji dereje) magnit tupanlarynyň bolmagyna garaşylýar. Bu barada Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Kosmos barlaglary institutynyň Gün astronomiýasy laboratoriýasy hem-de Gün–Ýer fizikasynyň Sibir bölüminiň institutynda habar berildi...