2050-nji ýyla çenli 3,8 milliarddan gowrak adam semizlikden ejir çeker: alymlaryň çaklamasy

  • 05.03.2025 16:01
  • 8.1k+

2050-nji ýyla çenli semizlik bütin dünýäde çynlakaý meselä öwrüler. «The Lancet» žurnalynda çap edilen täze seljerme, artykmaç agramy we semizligi bolan adamlaryň sanynyň düýpgöter köpeljekdigini çaklaýar diýip, «The Guardian» ýazýar.

Çaklamalara görä, geljek 25 ýylyň dowamynda 3,8 milliarddan gowrak uly ýaşly adamlar we 746 million çaga artykmaç agram bilen ýüzbe-ýüz bolar. Esasan-da ýaşlaryň arasynda semizligiň 121% artmagyna garaşylmagy uly alada döredýär.
Hünärmenler dessin çäreler görülmese, bu ýagdaýyň agyr netijelere getirmeginiň ähtimaldygyny duýdurýarlar: bu irki ölüme, dürli kesellere we saglygy goraýyş ulgamlaryna aşa ýüklenilmegine getirip biler.
Artykmaç agramly adamlaryň iň köp ýaşaýan ýerleri sekiz döwletdir: Hytaý, Hindistan, ABŞ, Braziliýa, Russiýa, Meksika, Indoneziýa we Müsür. Dünýäde semizlikden ejir çekýän uly adamlaryň ýarysyndan gowragy, hut şu ýurtlarda ýaşaýar.
Mundan başga-da, çaklamalara görä, 2050-nji ýyla çenli çaga semizliginiň iň ýokary derejesi Demirgazyk Afrikada, Ýakyn Gündogarda, Latyn Amerikasynda we Karib basseýninde jemlenjekdir.


20.10.2025 11:21
13k+

Adamyň garramagy jyns taýdan ýetişenden soň başlanýar — nemes alymlarynyň täze açyşy

Nemes alymlary adam bedeniniň garrymagynyň ribosom DNK (rDNT) bilen baglydygyny ýüze çykardylar. Bu DNK bölegi öýjükleriň ýaşamagy üçin zerur bolup, olaryň işjeňligini üpjün edýär. Barlagyň netijeleri Aging-US žurnalynyň sahypasynda çap edildi...

20.10.2025 11:16
2.6k+

Täze doglan çagalarda diabetiň täze görnüşi anyklandy

Alymlar täze doglan çagalarda diabetiň öň mälim bolmadyk görnüşini ýüze çykardylar. Ol TMEM167A atly geniň mutasiýasy bilen baglydyr. Journal of Clinical Investigation (JCI) žurnalynyň habaryna görä, bu mutasiýa insulin öndürýän aşgazanasty mäziniň β- öýjükleriniň işini bozýar we olaryň heläk bolmagyna getirýär...

12.10.2025 22:39
2k+

AstraZeneca-nyň taýýarlan täze derman serişdesi durnukly gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltdi

AstraZeneca farmasewtika kompaniýasy täze taýýarlan baxdrostat atly eksperimental serişdesiniň soňky kliniki synaglardan üstünlikli geçendigini we bejermesi kyn gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltmäge kömek edendigini mälim etdi...

11.10.2025 18:25
12k+

Aşgabatda, Tejende we Daşoguzda täze saglygy goraýyş desgalarynyň düýbi tutuldy

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň düýbüni tutmak dabaralary boldy. Aşgabadyň günorta künjeginde baýramçylyk ýagdaýy emele geldi...