Daniýada wudhenj – tegelek däp-dessur aýmançasy tapyldy. Ol Stounhenj bilen baglanyşykly bolup çykdy

  • 02.03.2025 08:34
  • 5.6k+

Daniýada arheologlar britan Stounhenji bilen baglanyşygy bolan gadymy tegelek agaç aýmançany tapdylar diýip, The Guardian ýazýar.

Azyndan 45 sany agaç pürsden durýan tegelek Demirgazyk Ýutlandiýanyň Ors şäherinde tapyldy. Onuň diametri takmynan 30 metr. Ol takmynan miladydan öňki 2600-1600-njy ýyllar aralygynda gurlupdyr diýip hasaplanýar.
Bu eýýäm ýanwar aýynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda sebitden tapylan ikinji wudhenjdir. Arheologlar bu tapyndy Daniýanyň we Angliýanyň medeniýetleriniň arasynda ýakyn arabaglanyşygyň bardygyny, şol bir wagtyň özünde umumy ynanç ulgamlarynyň ýaýrandygyny görkezýär diýip hasaplaýarlar.
Gazuw-agtaryş işlerine gatnaşan Westimmerlands muzeýiniň gözegçisi Sidsel Wolin: "Bu üýtgeşik tapyndy. Tegelek giçki daş asyrynyň we irki bürünç asyrynyň däp-dessurlary hem-de jemgyýetçilik gurluşlary barada düşünje berýär" -diýip belledi.
Britaniýada we Irlandiýada birgiden henj - Stounhenje meňzeş tegelek ýer aýmançalary bar.

“Bular Güne ybadat edilýän we şol döwrüň oba hojalygy bilen baglanyşykly däp-dessur merkezleri we ýerleridir. Wolin: "Şeýle häsiýetli ýadygärligi döretmek kararyna gelmek üçin onuň manysyna we nädip meýilleşdirilýändigine düşünmeli" -diýip nygtady.

Şeýle hem ol daniýaly wudhenjiň iňlis Stounhenjiniňkä meňzeş okunyň bardygyny sözüniň üstüne goşdy.
Wolin: "Bu giň göwrümli meýdanlar boýunça şol bir dünýägaraýyşyň bardygyny görkezýär: nädip daýhançylyk etmeli, jemgyýetiň adatdan daşary tebigat bilen nähili gatnaşygy bar" -diýdi.


düýn 12:08
2.1k+

Hytaýda maýmynyň näbelli görnüşiniň galyndylary tapyldy

Londonyň Zoologiýa institutynyň alymlary we olaryň hytaýly kärdeşleri Sianda takmynan 2200–2300 ýyl ozal jaýlanan zenanyň mazarynda gibbonyň (maýmynyň görnüşi) ozal näbelli görnüşiniň galyndylaryny tapdylar. Skelet ilkibaşda 2004-nji ýylda tapylypdy, ýöne jikme-jik öwrenilmegi onuň Nomascus urugynyň ýok bolup giden görnüşine degişlidigini görkezdi diýip, Arkeonews neşiri ýazýar...

düýn 12:03
1.2k+

Karfagende b.e. öňki IV asyryň oňat saklanan mermer nikaby tapyldy

Tunisli arheologlar gadymy Karfageniň Tofet ybadathanasynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri mahalynda seýrek artefakty — b.e. öňki IV asyryň zenan mermer nikabyny tapdylar. Arkeonews neşiriniň habar bermegine görä, ony dini desgany bezäp, ene aladasyny we önelgeliligini alamatlandyrýan aýal hudaý Tanita bagyşlanypdyr diýlip çaklanylýar...

düýn 11:22
4.5k+

Russiýada ýaşy 385 million ýyllyk agaç tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) paleontologlary Leningrad oblastynyň Lužskiý raýonynda ýerleşýän Şalowo-Pereçiskiý çäge karýerinde dewon döwründen galan seýrek tapyndynyň — gadymy agaç sütüniň üstünden bardylar...

17.11.2025 12:56
5.3k+

Hytaýyň demirgazyk-günbatarynda b.e. öňki V–III asyrlara degişli ýüzlerçe gadymy mazar tapyldy

Hytaýly arheologlar Şensi welaýatynyň Sian şäherinde 566 sany gadymy mazary tapdylar. Olaryň aglabasy Söweşýän Şalyklar döwrüne — biziň eýýamymyzdan öňki V–III asyrlara, entek Hytaýyň imperator Sin Şihuandiniň hökümdarlygynyň astynda birleşmezden ozalky döwre degişlidir...