Ýeriň polýuslaryndaky buzlaryň eremegi taryhy derejä ýetdi

  • 22.02.2025 07:11
  • 11k+

ABŞ-nyň Gar we buz boýunça milli maglumat merkeziniň (NSIDC) berýän maglumatlaryna görä, 2025-nji ýylyň 13-nji fewralyna çenli Arktikada we Antarktikada deňiz buzlarynyň umumy meýdany rekord derejä – 15,76 million inedördül kilometre çenli azaldy. Hünärmenleriň aýtmagyna görä, bu görkezijiler 2023-nji ýyldaky öňki iň pes derejeden hem 0,17 million inedördül kilometr azdyr. Bu barada «IFLScience» neşiri habar berýär.

2025-nji ýylyň fewral aýynyň ortalarynda Antarktikadaky buzlaryň meýdany 2,12 million inedördül kilometre, Arktikadaky buzlaryň meýdany bolsa 13,64 million inedördül kilometre çenli azaldy. Alymlar bu azalmalaryň esasy sebäpleri hökmünde adatdan daşary ýokary temperaturalary we Antarktikadaky deňiz buzlaryny weýran edýän şemallary görkezýärler.
Bu üýtgeşmeler ak aýylara, düwlenlere, moržlara we pingwinlere howp salýar, sebäbi olaryň ýaşaýyş gurşawy düýpli üýtgeşmelere sezewar bolýar.
Polýuslardaky buz gatlaklarynyň azalmagy global ýylylyk bilen baglanyşyklydyr. Bu üýtgeşmeler howanyň durnuksyzlygyna sebäp bolýar. Netijede, polýuslardaky tebigy ekoulgama we biologiki köpdürlülige uly zeper ýetýär.


24.10.2025 16:48
6.9k+

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar peýda boldy

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar ýüze çykaryldy. Häzire çenli ýurt dünýäde olardan azat bolan iki ýeriň biri hasaplanýardy – indi ýeke-täk şeýle ýer Antarktida bolup galdy. Ilkinji çybynlar Reýkýawikden günorta-günbatarda Kýos buzluk jülgesinde göründi...

16.10.2025 10:42
6.8k+

Hytaýda maýlama sebäpli XXI asyryň ahyrynda tutuş ýurtda çaý ösdürip ýetişdirip bolar

2090-njy ýyla çenli Hytaýda çaý ösdürip ýetişdirmek üçin amatly 137 müň inedördül kilometre golaý täze ýer peýda bolup biler diýip, Günorta-Günbatar uniwersitetiniň alymlary N+1 neşirine beren maglumatynda aýdýarlar...

19.09.2025 14:55
5.3k+

Awstraliýada 1,5 mln adam umman derejesiniň ýokarlanmagy sebäpli howp astynda

Awstraliýanyň klimat gullugy global ýylamanyň netijeleri barada çaklamasyny hödürledi. Maglumatlara görä, 2050-nji ýyla çenli umman derejesiniň ýokarlanmagy ýurduň 1,5 million ýaşaýjysynyň janyny howp astyna goýup biler diýip, The Guardian habar berýär...

13.09.2025 15:05
7.3k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...