Ýeriň polýuslaryndaky buzlaryň eremegi taryhy derejä ýetdi

  • 22.02.2025 07:11
  • 11k+

ABŞ-nyň Gar we buz boýunça milli maglumat merkeziniň (NSIDC) berýän maglumatlaryna görä, 2025-nji ýylyň 13-nji fewralyna çenli Arktikada we Antarktikada deňiz buzlarynyň umumy meýdany rekord derejä – 15,76 million inedördül kilometre çenli azaldy. Hünärmenleriň aýtmagyna görä, bu görkezijiler 2023-nji ýyldaky öňki iň pes derejeden hem 0,17 million inedördül kilometr azdyr. Bu barada «IFLScience» neşiri habar berýär.

2025-nji ýylyň fewral aýynyň ortalarynda Antarktikadaky buzlaryň meýdany 2,12 million inedördül kilometre, Arktikadaky buzlaryň meýdany bolsa 13,64 million inedördül kilometre çenli azaldy. Alymlar bu azalmalaryň esasy sebäpleri hökmünde adatdan daşary ýokary temperaturalary we Antarktikadaky deňiz buzlaryny weýran edýän şemallary görkezýärler.
Bu üýtgeşmeler ak aýylara, düwlenlere, moržlara we pingwinlere howp salýar, sebäbi olaryň ýaşaýyş gurşawy düýpli üýtgeşmelere sezewar bolýar.
Polýuslardaky buz gatlaklarynyň azalmagy global ýylylyk bilen baglanyşyklydyr. Bu üýtgeşmeler howanyň durnuksyzlygyna sebäp bolýar. Netijede, polýuslardaky tebigy ekoulgama we biologiki köpdürlülige uly zeper ýetýär.


13.09.2025 15:05
6.2k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

11.09.2025 21:22
10k+

Ilkinji gezek Arktikanyň deňizlerinde awtoulag tekerleriniň bölejikleri tapyldy

Geçirilen barlaglar sandan galan teker önümleriniň, hatda şäherlerden uzakda ýerleşýän Arktika deňizlerine-de düşýändigini we deňiz durmuşyna täsir edip, mutasiýa sebäp bolup, şeýle hem adamlaryň we haýwanlaryň bedenine aralaşyp biljekdigini tassyklady...

11.09.2025 06:35
8.7k+

Alýaskanyň günorta-gündogarynda täze ada emele geldi

Alýaskanyň günorta-gündogaryndaky buzly kölleriň birinde täze ada emele geldi. 1984-nji we 2025-nji ýyllar aralygynda düşürilen Landsat hemra suratlary kiçijik Prou-Hob dagyny gurşap alan Alsek buzlugynyň eräp, dagy ada öwrendigini görkezýär...

05.09.2025 17:20
9.2k+

BMG La-Ninýa hadysasynyň oktýabr-dekabrda gaýdyp gelmek mümkinçiliginiň 60%-digini çaklaýar

Bütindünýä meteorologiýa guramasy şu ýylyň oktýabr-dekabr aýlarynda ekwatorial Ýuwaş ummanynda suwuň temperaturasynyň peselmegi bilen baglanyşykly tebigy hadysa bolan La-Ninýa şertleriniň gelmek ähtimallygyny 60% diýip çaklady...