Pompeýlerde b.e. 79-njy ýylyndaky wulkan atylmasyndan gaçan adamlaryň yzlary tapyldy

  • 08.02.2025 12:38
  • 5.5k+

Italiýada iki müň ýyl ozal biziň eýýamymyzyň 79-njy ýylynda bolup geçen Wezuwiý wulkanynyň weýrançylykly atylmasyndan gutulmaga synanyşan adamlaryň we haýwanlaryň yzlary tapyldy. Açyş Pompeýden 13 km uzaklykda ýerleşýän Noçera-Inferýore şäheriniň golaýyndaky gaz geçirijisinde alnyp barylýan işler mahalynda ýüze çykaryldy diýip, Daily Mail neşiri habar berýär.

Alymlaryň sözlerine görä, bu ýagdaýda gürrüň miladydan öňki 1995-nji ýylda Wezuwiýden gaçyşlyk barada gidýär. Awellino betbagtçylygy diýlip atlandyrylýan atylyş azyndan üç sagat dowam etdi. Ol pemzanyň çykmagy we 25 km radiusdaky meýdany öz içine alýan piroklastiki tolkun bilen utgaşdy.
Yzlar erkeklere, aýallara, çagalara we, ähtimal, goýun-geçilere degişlidir. Olar gyzgyn wulkan materialynyň üstünden kimse aýakýalaňaç, kimse aýakgaply geçipdirler. Gaçyp gutulany-gutulmadyklary anyk belli däl.
2006-njy ýylda PNAS žurnalynda çap edilen barlag bu betbagtçylygyň biziň eýýamymyzyň 79-njy ýylyndaky atylmagyndan has heläkçilikli bolup biljekdigini görkezýär. Şondan soň adamlar bu sebitde birnäçe asyrlap mesgen tutmandyrlar.


29.06.2025 13:27
5.6k+

Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar...

29.06.2025 13:10
5.1k+

Gaýtadan işlenen plastik gormonal ulgam üçin zyýanly bolup çykdy

Plastik çökgünligine çözgüt gözläp, köp ýurtlar soňky onlarça ýylyň dowamynda plastikleri gaýtadan işlemäge aýratyn üns berdiler. Emma täze barlaglar bu usulyň hem howpsuz däldigini görkezýär. Nemes alymlarynyň geçiren ylmy işi Journal of Hazardous Materials žurnalynda neşir edilip, gaýtadan işlenen plastigiň janly organizmlere ýaramaz täsir ýetirip bilýändigini görkezdi...

26.06.2025 14:32
6.8k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.7k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...