Pompeýlerde b.e. 79-njy ýylyndaky wulkan atylmasyndan gaçan adamlaryň yzlary tapyldy

  • 08.02.2025 12:38
  • 5.6k+

Italiýada iki müň ýyl ozal biziň eýýamymyzyň 79-njy ýylynda bolup geçen Wezuwiý wulkanynyň weýrançylykly atylmasyndan gutulmaga synanyşan adamlaryň we haýwanlaryň yzlary tapyldy. Açyş Pompeýden 13 km uzaklykda ýerleşýän Noçera-Inferýore şäheriniň golaýyndaky gaz geçirijisinde alnyp barylýan işler mahalynda ýüze çykaryldy diýip, Daily Mail neşiri habar berýär.

Alymlaryň sözlerine görä, bu ýagdaýda gürrüň miladydan öňki 1995-nji ýylda Wezuwiýden gaçyşlyk barada gidýär. Awellino betbagtçylygy diýlip atlandyrylýan atylyş azyndan üç sagat dowam etdi. Ol pemzanyň çykmagy we 25 km radiusdaky meýdany öz içine alýan piroklastiki tolkun bilen utgaşdy.
Yzlar erkeklere, aýallara, çagalara we, ähtimal, goýun-geçilere degişlidir. Olar gyzgyn wulkan materialynyň üstünden kimse aýakýalaňaç, kimse aýakgaply geçipdirler. Gaçyp gutulany-gutulmadyklary anyk belli däl.
2006-njy ýylda PNAS žurnalynda çap edilen barlag bu betbagtçylygyň biziň eýýamymyzyň 79-njy ýylyndaky atylmagyndan has heläkçilikli bolup biljekdigini görkezýär. Şondan soň adamlar bu sebitde birnäçe asyrlap mesgen tutmandyrlar.


29.12.2025 13:53
10k+

ABŞ-da taryhdan öňki nägehanyň awtobus ululygyndaky ilkinji takyk nusgasy döredildi

ABŞ-da Deinosuchus schwimmeri görnüşiniň skeletiniň ylmy taýdan takyk ilkinji nusgasy döredildi. Bu taryhdan öňki alligator hatda dinozawrlaryň hem ýüregine dowul salmagy başarypdyr we öz döwrüniň iň howply ýyrtyjylarynyň biri hasaplanypdyr...

29.12.2025 12:40
2.2k+

Şweýsariýaly inženerler jansyz langustinleriň gabyklaryndan robot ýasadylar

Lozanna Federal Politehniki mekdebiniň (EPFL) ýanyndaky CREATE laboratoriýasynyň inženerleri öli langustinleriň ekzoskeletlerini esas hökmünde ulanyp, biogibrid robotlaryny işläp düzdüler. Berk hitinden ybarat bolan bu organiki gurluşlar biologik berkligi we bogun membranalarynyň çeýeligini özünde jemleýän täsin gurluşlary döretmäge mümkinçilik berdi...

29.12.2025 11:56
2.7k+

Britaniýaly alymlar elektromagnit päsgelçilikleriniň 99,97%-ini bökdeýän dury plýonkany oýlap tapdylar

Glazgo uniwersitetiniň alymlary elektromagnit şöhlelenmesiniň 99,97%-den gowragyny yzyna serpikdirip bilýän örän inçe, çeýe we dury nanoplýonkany oýlap tapdylar. Bu material Wi-Fi we 5G signallarynyň täsir edýän şertlerinde geýilýän sensorlaryň, lukmançylyk enjamlarynyň we çeýe displeýleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin niýetlenendir...

29.12.2025 11:06
2.2k+

Alymlar ýaldyrawuk tomzaklaryň aragatnaşyk ýörelgesinden peýdalanyp, ýerden daşardaky aňy gözlemegi teklip etdiler

Arizona ştatynyň uniwersitetiniň alymlary ýerden daşary aňy gözlemek üçin täze strategiýany hödürlediler. Ol biologik aragatnaşyk ýörelgelerine we pulsarlary (neýtron ýyldyzlaryny) fon hökmünde ulanmaga esaslanýar...