NASA Wenerada uçuryljak täze zonduň taslamasyny tassyklady

  • 04.02.2025 20:10
  • 2.6k+

Rus we amerikan alymlary Weneranyň atmosferasyny öwrenmek üçin bilelikde iş alyp barýarlar. Olar «Elektroliz arkaly Wenerany öwrenmek» (EVE) atly taslamany taýýarladylar. Bu taslama NASA-nyň Geljekki konsepsiýalar instituty (NIAC) tarapyndan maliýeleşdirildi. Şeýle-de oňa Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) professory doktor Maýkl Heht ýolbaşçylyk edýär diýip, Phys.org habar berýär.

EVE taslamasynyň esasy maksady – Weneranyň atmosferasyndan gönümel uçujy gazlary we elektrik energiýasyny öndürmekdir. Munuň üçin alymlar gaty oksidli elektroliz (SOE) diýilýän tehnologiýany ulanmagy meýilleşdirýärler.
Bu tehnologiýa howa şarlary bilen Wenerany öwrenmekde ýüze çykýan iki esasy kynçylygy çözüp biler. Birinjiden, şarlaryň içindäki uçujy gaz wagtyň geçmegi bilen syzýar. Bu bolsa missiýanyň dowamlylygyny çäklendirýär. Ikinjiden, Wenerada gijeler 50 sagat dowam edýär. Şol wagt elektroniki enjamlaryň işlemegi üçin köp ätiýaç energiýa gerek bolýar. Täze tehnologiýa bolsa bu meseleleri çözmäge kömek eder.
Weneranyň atmosferasynyň gaty dykyz bolany üçin, bu taslama diňe ýönekeý bir fanyň kömegi bilen işläp bilýär, oňa kiçi kompressor nasosy zerur däl. Şeýle-de, Wenera Güne ýakyn ýerleşýär, şonuň üçin gündizine Gün energiýasy ýeterlik bolýar.
Ýöne bu taslamanyň hem özüne görä kynçylyklary bar. Weneranyň atmosferasynda kükürt kislotasy köp. Şonuň üçin enjamlaryň zaýalanmazlygy üçin ýörite gorag örtügi gerek. Şeýle hem kömürturşy gazynyň (CO₂) kisloroda we ugar gazyna öwrülmegi üçin ulgamyň 75% netijelilik bilen işlemegi möhümdir. Eger bu netije gazanylmasa, enjamlaryň üstünde uglerod ýygnanyp, olary petikläp biler.
Alymlar bu tehnologiýany başga planetalarda hem ulanmagyň mümkinçiliklerini öwrenýärler. Mysal üçin, olar bu taslamany galyň atmosferaly Titanda (Saturnyň hemrasy) synap görmegi göz öňünde tutýarlar.


27.10.2025 16:42
5.5k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
3.9k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.2k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...