NASA Wenerada uçuryljak täze zonduň taslamasyny tassyklady

  • 04.02.2025 20:10
  • 2.6k+

Rus we amerikan alymlary Weneranyň atmosferasyny öwrenmek üçin bilelikde iş alyp barýarlar. Olar «Elektroliz arkaly Wenerany öwrenmek» (EVE) atly taslamany taýýarladylar. Bu taslama NASA-nyň Geljekki konsepsiýalar instituty (NIAC) tarapyndan maliýeleşdirildi. Şeýle-de oňa Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) professory doktor Maýkl Heht ýolbaşçylyk edýär diýip, Phys.org habar berýär.

EVE taslamasynyň esasy maksady – Weneranyň atmosferasyndan gönümel uçujy gazlary we elektrik energiýasyny öndürmekdir. Munuň üçin alymlar gaty oksidli elektroliz (SOE) diýilýän tehnologiýany ulanmagy meýilleşdirýärler.
Bu tehnologiýa howa şarlary bilen Wenerany öwrenmekde ýüze çykýan iki esasy kynçylygy çözüp biler. Birinjiden, şarlaryň içindäki uçujy gaz wagtyň geçmegi bilen syzýar. Bu bolsa missiýanyň dowamlylygyny çäklendirýär. Ikinjiden, Wenerada gijeler 50 sagat dowam edýär. Şol wagt elektroniki enjamlaryň işlemegi üçin köp ätiýaç energiýa gerek bolýar. Täze tehnologiýa bolsa bu meseleleri çözmäge kömek eder.
Weneranyň atmosferasynyň gaty dykyz bolany üçin, bu taslama diňe ýönekeý bir fanyň kömegi bilen işläp bilýär, oňa kiçi kompressor nasosy zerur däl. Şeýle-de, Wenera Güne ýakyn ýerleşýär, şonuň üçin gündizine Gün energiýasy ýeterlik bolýar.
Ýöne bu taslamanyň hem özüne görä kynçylyklary bar. Weneranyň atmosferasynda kükürt kislotasy köp. Şonuň üçin enjamlaryň zaýalanmazlygy üçin ýörite gorag örtügi gerek. Şeýle hem kömürturşy gazynyň (CO₂) kisloroda we ugar gazyna öwrülmegi üçin ulgamyň 75% netijelilik bilen işlemegi möhümdir. Eger bu netije gazanylmasa, enjamlaryň üstünde uglerod ýygnanyp, olary petikläp biler.
Alymlar bu tehnologiýany başga planetalarda hem ulanmagyň mümkinçiliklerini öwrenýärler. Mysal üçin, olar bu taslamany galyň atmosferaly Titanda (Saturnyň hemrasy) synap görmegi göz öňünde tutýarlar.


15.09.2025 18:02
4.6k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
3.8k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.4k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:50
2.3k+

NASA Perseverance-yň tapyndysyny Marsdaky ýaşaýşyň iň ygtybarly subutnamasy diýip atlandyrdy

NASA-nyň Marsda hereket edýän Perseverance enjamy tarapyndan ýygnalan nusga gadymy mikrob durmuşynyň yzlaryny saklap biler. Bu barada 2025-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda Nature žurnalynda neşir edilen NASA-nyň ylmy gözleginde aýdylýar...