Müsürde Gadymy patyşalygyň ilkinji nebereleriniň guburlary tapyldy. Bu diýseň seýrek duşýan tapyndy

  • 10.01.2025 17:33
  • 7.8k+

 

Arheologlar Kairiň golaýyndaky Sakkara nekropolynda Gadymy patyşalyk bilen baglanyşykly mazarlary, mastabalary we artefaktlary tapdylar. Bu barada Müsüriň Syýahatçylyk we gadymyýet ministrligi habar berdi.

Sakkara Kairden 25 km uzaklykda ýerleşýär we esasan, III nesilşalygyň faraony Joseriň basgançakly piramidasy bilen meşhurdyr. Ol dünýäde saklanyp galan iň uly daş bina hasaplanýar. Mundan başga-da, Sakkarada ýene 10 piramida saklanyp galypdyr. Miladydan öňki üçünji we dördünji müňýyllyklaryň başynda I nesilşalyk döwründe faraonlar we begza adamlar bu ýerde jaýlanyp başlapdyrlar. Ýönekeý adamlar “mastaba” diýilýän kesilen piramidalarda jaýlanypdyr. Bu söz arap dilinden gelip çykyp, “basgançak”, “seki” diýmegi aňladýar, göçme manyda bolsa “ebedi öý” manysyny berýär.

Müsürli we ýaponiýaly arheologlaryň topary toplumyň gündogar böleginden dört mazar: çig kerpiçden gurlan iki mastaba we gaýada oýulyp salnan iki mazar tapdy. Mazarlaryň birinde aralary hek daşlary bilen ýapylan mazar kamerasyna alyp barýan dik şahta bar. Golaýynda alebastrden ýasalan gap we silindr görnüşli bitin gap tapyldy.
Şeýle hem hek daşyndan edilen möhür tapyldy, ondaky maglumatlara düşünmek we okap bilmek gerek.
Tapyndylar II, III we IV nesilşalyklardan (2847–2687, 2686–2575 we 1550–1292-nji ýyllar) gözbaş alýar. Bu tapyndylar Sakkaranyň meşhur nekropolynyň mazarystan hökmünde has uzak wagtlap ulanylandygyny we ozal pikir edişinden has uzaga, demirgazyk tarapa uzalyp gidendigini görkezýär.
Alymlar gazuw-agtaryş işlerini geljek möwsümlerde dowam etdirerler.
Barlagyň çäklerinde grek-rim katakombalarynda dikeldiş işleri hem geçirildi. Ol ýerden mumiýalanan galyndylar, agaç tabytlaryň bölekleri, terrakota jaýlanyş modelleri, toýun gap-gaçlar we hudaý aýallar Isida bilen Afroditanyň heýkeljikleri tapyldy.
Ministr Şerif Fathi Sakkaradaky gaýalaryň gadymy Müsür siwilizasiýasy barada bilimleri giňeldýän köp syrlara eýedigini belledi.


düýn 16:35
7.3k+

Arheologlar Müsüriň kenarynda 2000 ýyllyk "ýahta" tapdylar

Ýewropanyň Suwasty Arheologiýa Institutynyň (IEASM) ylmy işgärleri takmynan 2000 ýyl mundan ozal Aleksandriýa portunyň golaýynda gark bolan gezelenç gämisiniň galyndylaryny tapdylar. Gurluşy we maksady boýunça bu tapyndyny häzirki zaman superýahtalary bilen deňeşdirip bolýar...

15.12.2025 11:29
2.4k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.7k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...