Müsürde Gadymy patyşalygyň ilkinji nebereleriniň guburlary tapyldy. Bu diýseň seýrek duşýan tapyndy

  • 10.01.2025 17:33
  • 7.7k+

 

Arheologlar Kairiň golaýyndaky Sakkara nekropolynda Gadymy patyşalyk bilen baglanyşykly mazarlary, mastabalary we artefaktlary tapdylar. Bu barada Müsüriň Syýahatçylyk we gadymyýet ministrligi habar berdi.

Sakkara Kairden 25 km uzaklykda ýerleşýär we esasan, III nesilşalygyň faraony Joseriň basgançakly piramidasy bilen meşhurdyr. Ol dünýäde saklanyp galan iň uly daş bina hasaplanýar. Mundan başga-da, Sakkarada ýene 10 piramida saklanyp galypdyr. Miladydan öňki üçünji we dördünji müňýyllyklaryň başynda I nesilşalyk döwründe faraonlar we begza adamlar bu ýerde jaýlanyp başlapdyrlar. Ýönekeý adamlar “mastaba” diýilýän kesilen piramidalarda jaýlanypdyr. Bu söz arap dilinden gelip çykyp, “basgançak”, “seki” diýmegi aňladýar, göçme manyda bolsa “ebedi öý” manysyny berýär.

Müsürli we ýaponiýaly arheologlaryň topary toplumyň gündogar böleginden dört mazar: çig kerpiçden gurlan iki mastaba we gaýada oýulyp salnan iki mazar tapdy. Mazarlaryň birinde aralary hek daşlary bilen ýapylan mazar kamerasyna alyp barýan dik şahta bar. Golaýynda alebastrden ýasalan gap we silindr görnüşli bitin gap tapyldy.
Şeýle hem hek daşyndan edilen möhür tapyldy, ondaky maglumatlara düşünmek we okap bilmek gerek.
Tapyndylar II, III we IV nesilşalyklardan (2847–2687, 2686–2575 we 1550–1292-nji ýyllar) gözbaş alýar. Bu tapyndylar Sakkaranyň meşhur nekropolynyň mazarystan hökmünde has uzak wagtlap ulanylandygyny we ozal pikir edişinden has uzaga, demirgazyk tarapa uzalyp gidendigini görkezýär.
Alymlar gazuw-agtaryş işlerini geljek möwsümlerde dowam etdirerler.
Barlagyň çäklerinde grek-rim katakombalarynda dikeldiş işleri hem geçirildi. Ol ýerden mumiýalanan galyndylar, agaç tabytlaryň bölekleri, terrakota jaýlanyş modelleri, toýun gap-gaçlar we hudaý aýallar Isida bilen Afroditanyň heýkeljikleri tapyldy.
Ministr Şerif Fathi Sakkaradaky gaýalaryň gadymy Müsür siwilizasiýasy barada bilimleri giňeldýän köp syrlara eýedigini belledi.


01.12.2025 12:46
5.2k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
4.5k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...

29.11.2025 21:54
2.9k+

2025-nji ýylyň arheologik möwsüminiň tapyndylary Türkmenistanyň muzeý gaznalaryna tabşyryldy

26-njy noýabrda nobatdaky meýdan arheologik we ylmy işleriň netijesinde ýüze çykarylan täze tapyndylary muzeýlere tabşyrmak boýunça dabara geçirildi. Tapyndylar Aşgabat şäherindäki Türkmenistanyň Döwlet Medeniýet Merkeziniň Döwlet muzeýiniň we Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň gaznalaryna gowşuryldy...

27.11.2025 11:28
5.6k+

Rumyniýada dinozawr süňkleriniň uly üýşmegi tapyldy

Paleontologlar Transilwaniýada ýerleşýän Haseg basseýninde (Rumyniýanyň demirgazyk-günbatar bölegi) ýaşy 72 million ýyllyk bolan dinozawrlaryň adaty däl baý mazarçylygyny tapdylar. Alymlar ululygy bäş inedördül metrden hem az meýdançada dinozawrlaryň 800-den gowrak süňküni, şol sanda birnäçe bölekleýin saklanyp galan skeletleri tapdylar...