Alymlar Stounhenjiň gurulmagynyň mümkin bolan maksadyny anykladylar: ol agzybirligiň nyşany

  • 24.12.2024 16:55
  • 10k+

Stounhenj Britaniýanyň gadymy jemgyýetlerini bir umumy medeni-syýasy ulgama birikdirip, olaryň agzybirliginiň nyşany hökmünde hyzmat eden bolsa gerek. Şeýle çaklamalary Londonyň Uniwersitet kollejiniň we Aberistuit uniwersitetiniň alymlary öňe sürýär diýip, The Guardian habar berýär.

Professor Maýk Parker Pirson ýadygärligiň ähli daşlarynyň bu ýere aýry-aýry sebitlerden getirilendigine esaslanýar. Ýeri gelende bellesek, awgust aýynda arheologiki jemgyýet üçin üýtgeşik açyş edildi: Stounhenjiň altar daşynyň Şotlandiýadan, 750 km uzaklykdan daşalandygy anyklandy. Öň, merkezi daş 200 km uzaklykda ýerleşýän Uelsden getirilendir diýlip hasaplanýardy.

“Men Stounhenje dogry nukdaýnazardan seretmedik diýip pikir edýärin. Bu Britaniýanyň halklarynyň ata-babalar we kosmos bilen ebedi baglanyşygyny alamatlandyrýan jebisliginiň ýadygärligidir” – diýip, alym belledi.

Hünärmenleriň pikiriçe, altar daşy Şotlandiýada has irki ýadygärligiň bir bölegi bolup, soň syýasy birleşigiň nyşany hökmünde getirilen bolsa gerek. Stounhenjiň gurluşygy jemgyýetleriň uly birleşmesiniň bir bölegi bolup biler we muny Britaniýanyň dürli sebitlerinde giçki neolit döwrüniň jaýlarynyň binagärligindäki meňzeşlik tassyklaýar.
Mundan başga-da, köpden bäri altar daşy birwagtlar dik durup, wagtyň geçmegi bilen ýykylypdyr diýlip hasaplanýardy. Ýöne Pirson Şotlandiýanyň demirgazyk-gündogarynda daşlary bilkastlaýyn göni ýatan birnäçe aýlawly desganyň bardygyny belleýär.

“Indi biziň onuň gelip çykyşy barada bilýänlerimizi göz öňünde tutsak, onuň bilkastlaýyn ýata ýagdaýda gurulmagy has ynandyryjy görünýär” – diýip, alym aýdýar.


25.12.2025 13:26
3.5k+

Taryhçylar 1000 ýyllyk Baýýo gobeleniniň gelip çykyşynyň syryny açdylar

Meşhur 70 metrlik Baýýo gobeleni (Bayeux Tapestry) Kentdäki Mukaddes Awgustin abbatlygynda monahlaryň naharlanýan ýerinde diwar bezegi hökmünde ulanylan bolup biler. Bristol uniwersitetiniň taryhçysy Benjamin Pol şeýle netijä geldi, onuň ylmy işi Historical Research žurnalynda çap edildi...

19.12.2025 10:31
6.8k+

Süýji suwly derýada ýaşan mozazawryň galyndylary tapyldy

Paleontologlar ABŞ-nyň demirgazygynda deňiz mozazawrynyň galyndylaryny tapdylar. Onuň dişleriniň himiki düzümi bu ýyrtyjynyň süýji suwly derýada ýaşandygyny görkezýär. Bu ilkinji şeýle açyş bolup, öň diňe deňiz süýrenijileri hasaplanýan mozazawrlaryň mümkin bolan görnüşleri baradaky düşünjämizi ep-esli giňeldýär diýip, Upsala uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berýär...

19.12.2025 10:02
9.8k+

Hytaýly alymlar Ýeriň aşaky mantiýasynda "superummanyň" bardygy baradaky çaklamany öňe sürdüler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň (CAS) Guançžou Geohimiýa institutynyň professory Du Çžisýueniň ýolbaşçylyk edýän ylmy-barlag topary Ýeriň aşaky mantiýasynyň içinde ägirt uly ilkinji suw howdanynyň ýerleşip biljekdigini tejribe arkaly tassyklady...

15.12.2025 11:29
2.6k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...