Arktikada suwasty obserwatoriýa oturdyldy: ol planktona gözegçilik eder

  • 04.12.2024 14:54
  • 1.7k+

Tomsk döwlet uniwersitetiniň (TSU) alymlary Arktikadaky buzda suwasty golografiki kamera oturtdylar. Ol planktony (plankton - süýji we deňiz suwlarynda ýaşaýan mikroskopik organizmlerdir) yzygiderli gözegçilik eder we daşky gurşaw gözlegleri üçin maglumatlary geçirer.

Arktikadaky bu obserwatoriýa suw ekosistemalarynyň ýagdaýyna gözegçilik etmek üçin oturdyldy. Kamera Demirgazyk buzly ummanyň üstünden geçýän "Demirgazyk polýus - 42" platformasynda ýerleşdirildi.
Taslamanyň maksady planktonyň özüni alyp barşyny öwrenmekden we suwuň hapalanmagynyň alamatlaryny kesgitlemekden ybaratdyr.
Alymlaryň pikiriçe, plankton suw gurşawynyň sähelçe üýtgemegine reaksiýa berýär, bu bolsa hapalanmagy ir ýüze çykarmak üçin ulanmaga mümkinçilik döredýär. Kamera ekologiýa we radiofizika pudagyndaky hünärmenler tarapyndan seljeriljek maglumatlary geçirýär. Alnan suratlar planktonyň bioritmlerini, şol sanda her bir adamyň berk berjaý edýän “iýmitleniş tertibini” öwrenmäge kömek edýär.
“Buz üstündäki TDU” taslamasy uniwersitetiň “Ýeriň global üýtgemegi” strategiki taslamasynyň çäginde durmuşa geçirilýär. Bu howanyň üýtgemegini we Russiýanyň demirgazyk sebitleriniň ekologiýasyny öwrenmäge gönükdirilendir diýip, TASS ýazýar.


düýn 14:28
1.7k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.7k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.8k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...