Paleontologlar gadymy ägirt uly süýrenijileri suratlandyrypdyrlar: olar mundan 47 million ýyl ozal ýaşapdyrlar

  • 28.11.2024 11:33
  • 12k+

Halkara alymlar topary ýitip giden amfisbenleriň täze we ýok bolan görnüşlerini (gurçuk ýaly hažžyklar ýa-da iki aýaklylar) suratlandyrdy. Olar Terastiodontosaurus marcelosanchezi-iň beýanyna, Tunisdäki Jebel-Şambi milli seýilgähinde tapylan galyndylara esaslanýar. Bu ylmy iş "Zoological Journal of the Linnean Society" žurnalynda çap edildi diýip, vokrugsveta.ru ýazýar.

Bu gadymy süýrenijiler eocene döwründe takmynan 47 million ýyl ozal Ýeriň ýüzünde ýaşapdyrlar we amfisbenleriň arasynda iň ulusy bolupdyr. Onuň uzynlygy 90 santimetrden geçdi. Olaryň Amfisbena alba ýaly häzirki zaman nesilleriniň iň ýokarysy 81 santimetre ýetýär.
Gözlegçiler şol döwürdäki amfisbaýlylaryň ägirt ululygynyň, köplenç ýeriň aşagynda geçirýän häzirki zaman görnüşlerinden tapawutlylykda, esasan ýer ýüzünde ýaşandyklaryny görkezýär diýip hasaplaýarlar.
Amfisbena derisiniň aýratyn gurluşy sebäpli tunellerde iki tarapa hereket edip bilýän özboluşly süýrenijilerdir. Bu açyş adaty bolmadyk haýwanlaryň ewolýusiýasyna we olaryň gadymy ekosistemalara uýgunlaşmagyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berýär diýip, alymlar belleýär.


düýn 11:02
3k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...