Marsda hlor zyňyndylarynyň syrly çeşmeleri tapyldy

  • 23.10.2024 17:43
  • 5.6k+

“ExoMars-TGO” zondunda oturdylan rus ACS guraly, Marsyň atmosferasyndaky hlor birleşmeleriniň konsentrasiýasynda adaty bolmadyk durnuksyzlygy hasaba aldy. Bu açyş barada, Russiýa Ylymlar akademiýasynyň kosmos gözlegleri institutynyň gözlegçisi Mihail Luginin Gün ulgamynyň gözlegleri boýunça XV Moskwa simpoziumynda habar berdi.

Alnan maglumatlar, planetanyň üstki bölegine golaý ýerleşýän hlor çeşmeleriniň bardygyny görkezýär.
Gözlegçiler ilkinji gezek planetanyň Günden iň uzak aralykda ýerleşýän döwründe (afeliý) Marsyň atmosferasynda duz kislotasyny tapdylar.

“Bu açyş bize häzirki Mars ýylynda (2022-nji ýylyň dekabry - 2024-nji ýylyň noýabry) Marsyň atmosferasyndaky hlor birleşmeleriniň konsentrasiýasynyň durnuksyzlygyna gözegçilik etmäge itergi berdi” – diýip, TASS Lugininiň sözlerini getirýär.

Geçirilen gözlegler, planetanyň demirgazyk ýarym şarynda, esasanam, Patera Alba wulkanyna ýakyn ýerlerde hlor çeşmeleriniň bardygyny görkezdi.
Bu açyş Marsda “sönen” wulkanlary öwrenmegiň möhüm serişdesine öwrüldi, sebäbi şeýle hlor zyňyndylary wulkan işjeňligi bilen baglanyşykly bolup biler.
Gözlegçi: “Bu hlor birleşmeleriniň zyňyndylarynyň tapylan ýerlerini Marsyň kartasyna geçirsek, onda olaryň hemmesiniň diýen ýaly Patera Alba wulkanynyň eňňitlerinde ýerleşýändiklerine göz ýetireris. Wulkanyň töweregindäki jaýrylan ýerler hlor birleşmeleriniň çeşmesi bolup biler”.
“ExoMars” missiýasy Russiýa bilen Ýewropanyň bilelikdäki taslamasydyr. Missiýanyň orbital bölegi 2016-njy ýylda Marsa iberildi we ol häzir hem Gyzyl planetanyň atmosferasynyň düzümini we aýratynlyklaryny öwrenmegini dowam etdirýär. “ExoMars”-yň ikinji missiýasy, 2022-nji ýylyň başynda kosmosa çykarylmagyndan birnäçe aý öň Ýewropa tarapynyň karary bilen ýatyryldy.


29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...