Kristofer Kolumbyň Sewilýada jaýlanandygynyň hakykatdygy subut edildi

  • 14.10.2024 14:08
  • 11k+

Ispaniýaly alymlar Sewilýa soborynda jaýlanan galyndylaryň meşhur deňizçi Kristofer Kolumba degişlidigini tassyklamak bilen, köpden bäri dowam edip gelýän jedeli soňladylar diýip, The Guardian habar berýär.

Hose Antonio Lorenteniň ýolbaşçylygyndaky barlag topary tarapyndan geçirilen DNK-nyň seljermesi dogany Diegonyň we ogly Fernandonyň nusgalary bilen genetiki materialyň gabat gelendigini ýüze çykardy.
1506-njy ýylda ýogalan Kolumbyň jesedi birnäçe gezek ondan-oňa göçürildi: ilki ol Walýadolide jaýlandy, soňra Espanýola, Kuba we ahyrda Sewilýa geçirildi. Bu hakykat uzak wagtlap barlaglaryň geçirilmegine sebäp bolup, jaýlanan galyndylaryň kime degişlidigine şübhe döretdi.
Şeýle-de bolsa, Kolumbyň gelip çykyşynyň syry entek çözülmän galýar. Onuň watany baradaky çekişmeler dowam edýär: dürli barlagçylar onuň aslynyň italýan, portugal, katalon ýa-da grek bolandygyny öňe sürýärler.
Ispaniýanyň monarhlarynyň howandarlygyndaky ekspedisiýalarynda Kristofer Kolumb Atlantik ummanynyň üstünden dört gezek syýahat etdi. Onuň ilkinji syýahaty 1492-nji ýylyň 3-nji awgustynda başlandy we iki aýdan gowrak wagt geçensoň, 12-nji oktýabrda Aziýa topraklary diýip hasaplan Bagam adalaryna baryp ýetdi. Şeýle-de, soňra ol Karib deňzini, Kubanyň we Espanolanyň (häzirki Gaiti we Dominikan respublikasy) kenarlaryny gözden geçirdi.


29.06.2025 13:27
5.6k+

Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar...

29.06.2025 13:10
5.1k+

Gaýtadan işlenen plastik gormonal ulgam üçin zyýanly bolup çykdy

Plastik çökgünligine çözgüt gözläp, köp ýurtlar soňky onlarça ýylyň dowamynda plastikleri gaýtadan işlemäge aýratyn üns berdiler. Emma täze barlaglar bu usulyň hem howpsuz däldigini görkezýär. Nemes alymlarynyň geçiren ylmy işi Journal of Hazardous Materials žurnalynda neşir edilip, gaýtadan işlenen plastigiň janly organizmlere ýaramaz täsir ýetirip bilýändigini görkezdi...

26.06.2025 14:32
6.8k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.7k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...