Adamzat 5 asyrda Gyzyl kitaba girizilenden 100 esse köp haýwan görnüşini ýok etdi

  • 25.07.2024 12:43
  • 10k+
Adamzat 5 asyrda Gyzyl kitaba girizilenden 100 esse köp haýwan görnüşini ýok etdi

Alymlaryň aýtmagyna görä, soňky 500 ýylyň dowamynda haýwanlaryň 150 müňden 260 müňe çenli görnüşi adamzat tarapyndan ýok edildi. Bu görkeziji Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşigiň (IUCN) Gyzyl kitabynyň sanawyndan ep-esli artykdyr.

Gyzyl kitapda ýitip giden görnüşleriň diňe 777-si görkezilýär, ýöne “Biological Reviews” žurnalynda çap edilen 2022-nji ýyldaky gözleglere görä, ýok bolup giden görnüşleriň sany 193-334 esse köp bolup biler.
Bu maglumatlar, soňra belli haýwan görnüşlerine goşulan ýer ulitkalarynyň ýok bolmak derejesiniň seljermesine esaslanýar. Alymlar ýok bolmak derejesiniň ýylda bir million görnüşe 150-den 260 hadysa aralygyndadygyny çaklaýarlar.
Şeýle-de bolsa, häzirki wagtda diňe 2 million töweregi haýwan görnüşiniň bize bellidigini we olaryň hakyky sanynyň 7,7 milliona ýetip biljekdigini nazara alsaň, ýok bolup gidýän görnüşleriň takyk sany belli däl.
Alymlar maglumatlaryň nädogry bolup biljekdigini aýtsalar-da, meseläniň wajyplygyny belläp, biodürlüligi goramak üçin has köp çäre görmegiň zerurdygyny nygtaýarlar.


29.09.2024 18:33
7.4k+

Barlaglar: 2050-nji ýyla çenli şowakörlükden ejir çekýän ýetginjekleriň sany 740 milliondan geçip biler

British Journal of Ophthalmology žurnalynda çap edilen barlagyň netijesine görä, şowakörlükden (miopiýa) ejir çekýän çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2050-nji ýyla çenli 740 milliondan geçip biler diýip, The Guardian...

28.09.2024 12:44
6.4k+

Eýranda III asyryň başyna degişli diwar suratlary tapyldy

Eýranyň Fars welaýatynyň Firuzabad şäherinde arheologlar 1700 ýyldan gowrak ýaşly gadymy suratlary tapdylar. Bu barada welaýatyň medeni miras we syýahatçylyk müdirliginiň ýolbaşçysy Mohammad Sabet Eglidä salgylanyp...

28.09.2024 11:36
6.6k+

Arheologlar gadymy Rim imperator aýaly Ýuliýa Domnanyň heýkeliniň kellesini tapdylar

Angliýanyň Karlaýl şäherinde geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde meýletin arheologlar imperator aýal Ýuliýa Domna degişli edilýän rim heýkeliniň kellesini tapdylar. 18x13 sm ölçegindäki ýadygärlik 2023-nji ýylda...

26.09.2024 13:51
23k+

Fransiýada bir çüýşeden 200 ýyl mundan ozal ýazylan hat tapyldy. Haty arheolog galdyrypdyr

Fransiýada arheolog talyplaryň topary 200 ýyl ozal ýazylan we aýna çüýşede gizlenen, ol hem öz gezeginde toýun küýzä  salnan haty tapdylar. New York Post gazetiniň habaryna görä, bu açyş Fransiýanyň demirgazygynda...