Adamzat 5 asyrda Gyzyl kitaba girizilenden 100 esse köp haýwan görnüşini ýok etdi

  • 25.07.2024 12:43
  • 10k+
Adamzat 5 asyrda Gyzyl kitaba girizilenden 100 esse köp haýwan görnüşini ýok etdi

Alymlaryň aýtmagyna görä, soňky 500 ýylyň dowamynda haýwanlaryň 150 müňden 260 müňe çenli görnüşi adamzat tarapyndan ýok edildi. Bu görkeziji Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşigiň (IUCN) Gyzyl kitabynyň sanawyndan ep-esli artykdyr.

Gyzyl kitapda ýitip giden görnüşleriň diňe 777-si görkezilýär, ýöne “Biological Reviews” žurnalynda çap edilen 2022-nji ýyldaky gözleglere görä, ýok bolup giden görnüşleriň sany 193-334 esse köp bolup biler.
Bu maglumatlar, soňra belli haýwan görnüşlerine goşulan ýer ulitkalarynyň ýok bolmak derejesiniň seljermesine esaslanýar. Alymlar ýok bolmak derejesiniň ýylda bir million görnüşe 150-den 260 hadysa aralygyndadygyny çaklaýarlar.
Şeýle-de bolsa, häzirki wagtda diňe 2 million töweregi haýwan görnüşiniň bize bellidigini we olaryň hakyky sanynyň 7,7 milliona ýetip biljekdigini nazara alsaň, ýok bolup gidýän görnüşleriň takyk sany belli däl.
Alymlar maglumatlaryň nädogry bolup biljekdigini aýtsalar-da, meseläniň wajyplygyny belläp, biodürlüligi goramak üçin has köp çäre görmegiň zerurdygyny nygtaýarlar.


16.11.2024 07:46
10k+

Antarktidada ilkinji gezek ýantar tapyldy: ol 90 mln ýyl ozal döräpdir

Germaniýanyň Bremen uniwersitetiniň hünärmenleri britaniýaly kärdeşleri bilen bilelikde Antarktidada ýantaryň ilkinji nusgalaryny tapdylar. Daşa öwrülen şepbik baryp 2017-nji ýyda Amundsen deňziniň düýbünden çykarylan...

16.11.2024 07:39
7.3k+

Alymlar: Tutanhamonyň altyn maskasy hakykatda aýal maşgala degişli eken

Ýork uniwersitetinden alymlaryň gözlegleri Tutanhamonyň belli altyn maskasynyň ilkibaşda başga bir faraon, ähtimal, onuň öweý ejesi Nefertiti üçin döredilen bolmagynyň mümkindigini görkezýär. Bu barada ArtNet neşiriniň...

15.11.2024 20:15
1.6k+

Alymlar gepleşik ukyplaryny özleşdirmekde emeli aňyň esasy meselesini kesgitlediler

Tafts uniwersitetiniň alymlary emeli aňyň (AI) adamlar üçin tebigy bolan sözleýiş dilinde kynçylyk çekmeginiň sebäbini aýtdylar. Barlagyň netijesi esasy meseläniň AI ulgamlaryna tälim berlen maglumatlaryň görnüşi...

11.11.2024 14:39
7.4k+

Alymlar iň "ýalta" mör-möjekler hakda gürrüň berdiler. Olar ýapraklaryň üstünde ýatan ýerlerinde yssydan guraýarlar

Hall uniwersitetiniň alymy Jeýms Gilbert Ýer ýüzündäki iň ýalta mör-möjekleri tapdy. Gürrüň Awstraliýada ýaşaýan we uzynlygy 3 mm-e ýetmeýän dunatotrips hakda gidýär. Bu mör-möjekler akasiýa agaçlarynda, öz kereplerinden...