Namibiýada dinozawrlardan hem 40 million ýyl öň ýaşan jandar tapyldy

  • 10.07.2024 17:05
  • 14k+

Alymlar salamandrlara  meňzeş bir haýwanyň dinozawrlardan hem 40 million ýyl ozal ýaşandygyny anykladylar. 

Nature žurnalynda on ýyla golaý wagt alan ylmy gözlegleriň dessin netijeleri çap edildi. Dört sany dürli nusgadan alnan galyndylaryň, şol sanda näbelli jandaryň kellesiniň hem-de oňurga süňkleriniň üstünde alnyp barlan ylmy derňewler ýaşap ýören dünýämiziň ilkinji eýýamlary hakynda täzeçe maglumatlary berdi. 
Ylmy barlagçylar Namibiýa döwletinde tapylan  hem-de «Gaiasia jennyae» diýlip atlandyrylan bu jandaryň 280 million ýyl mundan ozal ýaşap geçendigini çaklaýarlar. Onuň  kellesi takmynan 60 santimetre barabar bolupdyr.
Alymlaryň pikirine görä, bu täsin jandar batgalyklaryň hem-de kölleriň düýbüni mesgen tutunan bolmaly. Onuň dinozawrlaryň ilkinji görnüşlerinden hem takmynan 40 million ýyl ozal ýaşandygy ähtimaldyr. 
Ylmy derňewleriň awtorlarynyň biri Jeýson Pardo (Jason Pardo) «Gaiasianyň» iňňän ir eýýamlara degişlidigi haýran galdyrýar diýip belleýär. Şeýle hem Pardo bu jandaryň «40 million ýyl mundan ozal ýitip, ýok bolup giden organizmler bilen baglanyşykly bolup biljekdigini» aýdýar. 


şu gün 07:29
1.9k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.7k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.5k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...