Ortaýer deňziniň düýbünden ýaşy 3300 ýyl bolan hanaan döwrüniň gämisi tapyldy

  • 30.06.2024 12:47
  • 13k+

Ysraýylyň demirgazyk kenaryndan 90 km uzaklykda, 1,8 kilometr çuňlukda ýaşy 3300 ýyl bolan, heläkçilige uçran gämi tapyldy. Hünärmenleriň pikirine görä, bu bürünç asyryndan galan, hanaan döwrüniň ýük gämisi bolmaly. Tapyndynyň üstünden geologiki gözleg-aňtaw işleri wagtynda tötänleýin baryldy diýip, Times of Israel habar berýär.

Uzynlygy 12-14 metr bolan gämi ýüzlerçe amforany äkidip barýan eken, olaryň köpüsi aşaky çökündileriň aşagynda galypdyr. Bu tapyndy kenardan şeýle uzak aralykdan tapylan iň gadymy gämidir.
Gäminiň şeýle uly çuňlukdan tapylmagy alymlary gadymy deňizçileriň nawigasiýa başarnyklaryny täzeden gözden geçirmäge mejbur edýär. Bu tapyndy bürünç asyrynyň deňizçileriniň beýleki kenar görünmese-de, uzak ýola ýüzüşe çykyp bilendikleriniň ilkinji subutnamasydyr.

“Bu açyş gadymy deňizçileriň deňiz ussatlygy baradaky düşünjämizi düýpgöter üýtgedýär. Gäminiň tapylan ýerinde deňziň ýüzünden we töweregindäki tükeniksiz gözýetimden başga hiç zat görünmeýär. Bu bürünç eýýamynda deňizçileriň Günden, Aýdan we ýyldyzlardan ugur alyp, Ortaýer deňziniň üstünden ýol salmagy başarandyklaryny görkezýär" - diýip, Ysraýylyň gadymy ýadygärlikler gullugynyň deňiz arheologiýasy bölüminiň başlygy Ýakob Şarwit aýdýar.

Gämi ýag, çakyr, miwe we beýleki oba hojalyk önümlerini daşaýan bolsa gerek. Ol Finikiýanyň Biblos portundan Kiçi Aziýanyň Ortaýer deňziniň kenarýakasyndaky portlaryň birine barýan bolmaly. Gäminiň heläk bolmagyna tupan ýa-da garakçylaryň hüjümi sebäp bolan bolmaly.
Çuňlukdan ýokary çykarylan iki amforadan analiz etmek üçin organiki material alyndy, bu gadymy gäminiň alyp barýan ýüküni kesgitlemäge kömek eder.


düýn 15:02
3.3k+

Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar. El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy...

29.07.2025 12:15
15k+

Alymlar wagtyň azalandygyny subut edip, indi sekunty hasapdan aýyrmak isleýärler

Ýer öňküden çalt aýlanýar we bu taryhda ilkinji gezek global wagtdan sekunty aýyrmagyň zerurlygyna getirip biler. Bu barada Ýeriň aýlanyşy we hasaplaýyş ulgamlarynyň halkara gullugynyň (IERS) we ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň maglumatlaryna salgylanyp, CNN habar berýär...

24.07.2025 10:24
3.6k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...

17.07.2025 14:35
6.7k+

Amerikaly alymyň pişigi oňa eýýäm ikinji gezek näbelli bir wirusy açmaga kömek etdi

Pepper atly pişik ikinji gezek öý hojaýynyna, Floridadan mikrobiolog Jon Ledniskä täze, ozal ylma belli bolmadyk wirus ştammyny açmaga kömek etdi diýip, Gizmodo habar berýär. Pepper öýe jansyz gyzylguýruk syçany getirdi we Ledniski ony barlaghanada öwrenmek kararyna geldi...