На дне Средиземного моря нашли затонувший ханаанский корабль возрастом 3300 лет

  • 30.06.2024 12:47
  • 13k+

Ysraýylyň demirgazyk kenaryndan 90 km uzaklykda, 1,8 kilometr çuňlukda ýaşy 3300 ýyl bolan, heläkçilige uçran gämi tapyldy. Hünärmenleriň pikirine görä, bu bürünç asyryndan galan, hanaan döwrüniň ýük gämisi bolmaly. Tapyndynyň üstünden geologiki gözleg-aňtaw işleri wagtynda tötänleýin baryldy diýip, Times of Israel habar berýär.

Uzynlygy 12-14 metr bolan gämi ýüzlerçe amforany äkidip barýan eken, olaryň köpüsi aşaky çökündileriň aşagynda galypdyr. Bu tapyndy kenardan şeýle uzak aralykdan tapylan iň gadymy gämidir.
Gäminiň şeýle uly çuňlukdan tapylmagy alymlary gadymy deňizçileriň nawigasiýa başarnyklaryny täzeden gözden geçirmäge mejbur edýär. Bu tapyndy bürünç asyrynyň deňizçileriniň beýleki kenar görünmese-de, uzak ýola ýüzüşe çykyp bilendikleriniň ilkinji subutnamasydyr.

“Bu açyş gadymy deňizçileriň deňiz ussatlygy baradaky düşünjämizi düýpgöter üýtgedýär. Gäminiň tapylan ýerinde deňziň ýüzünden we töweregindäki tükeniksiz gözýetimden başga hiç zat görünmeýär. Bu bürünç eýýamynda deňizçileriň Günden, Aýdan we ýyldyzlardan ugur alyp, Ortaýer deňziniň üstünden ýol salmagy başarandyklaryny görkezýär" - diýip, Ysraýylyň gadymy ýadygärlikler gullugynyň deňiz arheologiýasy bölüminiň başlygy Ýakob Şarwit aýdýar.

Gämi ýag, çakyr, miwe we beýleki oba hojalyk önümlerini daşaýan bolsa gerek. Ol Finikiýanyň Biblos portundan Kiçi Aziýanyň Ortaýer deňziniň kenarýakasyndaky portlaryň birine barýan bolmaly. Gäminiň heläk bolmagyna tupan ýa-da garakçylaryň hüjümi sebäp bolan bolmaly.
Çuňlukdan ýokary çykarylan iki amforadan analiz etmek üçin organiki material alyndy, bu gadymy gäminiň alyp barýan ýüküni kesgitlemäge kömek eder.


28.10.2025 11:14
1.5k+

Исследование: из-за ИИ подростки начали мыслить быстрее, но поверхностно

Новое исследование Оксфордского университетского издательства показало, что искусственный интеллект активно влияет на мышление подростков: он помогает думать быстрее, но иногда в ущерб глубине анализа, пишет издание Business Iinsider...

23.10.2025 09:57
6.9k+

Сахаре предрекают пасмурное будущее — она станет дождливее на 75%

Во второй половине XXI века в пустыне Сахара может стать гораздо больше дождей — примерно на 75% по сравнению с нынешними показателями. Такой прогноз сделали климатологи из Университета Иллинойса (США), представив результаты своих исследований в журнале npj Climate and Atmospheric Science...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Учёные: Земля пересекла первую «точку невозврата» в климатическом кризисе

Планета, по данным нового исследования, прошла первый критический рубеж климатических изменений. Потепление океанов привело к массовой гибели коралловых рифов, от которых зависит жизнь почти миллиарда человек, говорится в докладе, опубликованном в журнале Science News...

30.09.2025 18:01
2.6k+

Ученые: прочные социальные связи помогают замедлить биологическое старение

Американские исследователи выяснили, что крепкие социальные связи на протяжении жизни связаны с замедлением биологического старения. Об этом пишет PsyPost со ссылкой на статью в журнале Brain, Behavior, & Immunity — Health...