Tibetde 9000 ýyllyk ýaşy bolan daş iňňeler tapyldy

  • 27.06.2024 16:41
  • 6.6k+

Hytaýly arheologlar Tibetiň günbataryndaky Syada Ko kölüniň kenarynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri mahalynda adaty bolmadyk açyş etdiler. Olar 9000 ýaşly alty sany daşdan ýasalan iňňäni tapdylar.

Bular şu wagta çenli tapylan iň gadymy daş iňňelerdir we olaryň tapylmagy adamlaryň bu guraly haçan ulanyp başlandyklary baradaky çaklamany ep-esli yza süýşürýär.
Journal of Archaeological Science neşirinde çap edilen makalada tremolit, serpentin, aktinolit we talk ýaly minerallardan ýasalan bu iňňeler egin-eşik tikmek we berk külbeleri gurmak üçin ulanylan bolsa gerek diýip habar berilýär.

“Gözli iňňäniň peýda bolmagy adamzat siwilizasiýasynyň taryhynda möhüm tapgyr bolupdyr. Bu, adamlara has gaýym eşik we berk jaýlary gurmaga mümkinçilik beripdir, bu bolsa öz gezeginde olara täze, has sowuk sebitleri öwrenmäge kömek edipdir "- diýip, makalanyň awtorlary ýazýar.

Bu açyşdan ozal Hytaýyň Henan welaýatyndan tapylan 2700 ýyllyk daş iňňeler has gadymy hasaplanýardy. Süňkden ýasalan iň gadymy iňňeleriň ýaşy bolsa, takmynan, 50 müň ýyl töweregidir. Olar Russiýanyň Altaý sebitindäki Denisowa gowagyndan tapyldy.


29.10.2025 11:02
3.9k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...