Tibetde 9000 ýyllyk ýaşy bolan daş iňňeler tapyldy

  • 27.06.2024 16:41
  • 6.6k+

Hytaýly arheologlar Tibetiň günbataryndaky Syada Ko kölüniň kenarynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri mahalynda adaty bolmadyk açyş etdiler. Olar 9000 ýaşly alty sany daşdan ýasalan iňňäni tapdylar.

Bular şu wagta çenli tapylan iň gadymy daş iňňelerdir we olaryň tapylmagy adamlaryň bu guraly haçan ulanyp başlandyklary baradaky çaklamany ep-esli yza süýşürýär.
Journal of Archaeological Science neşirinde çap edilen makalada tremolit, serpentin, aktinolit we talk ýaly minerallardan ýasalan bu iňňeler egin-eşik tikmek we berk külbeleri gurmak üçin ulanylan bolsa gerek diýip habar berilýär.

“Gözli iňňäniň peýda bolmagy adamzat siwilizasiýasynyň taryhynda möhüm tapgyr bolupdyr. Bu, adamlara has gaýym eşik we berk jaýlary gurmaga mümkinçilik beripdir, bu bolsa öz gezeginde olara täze, has sowuk sebitleri öwrenmäge kömek edipdir "- diýip, makalanyň awtorlary ýazýar.

Bu açyşdan ozal Hytaýyň Henan welaýatyndan tapylan 2700 ýyllyk daş iňňeler has gadymy hasaplanýardy. Süňkden ýasalan iň gadymy iňňeleriň ýaşy bolsa, takmynan, 50 müň ýyl töweregidir. Olar Russiýanyň Altaý sebitindäki Denisowa gowagyndan tapyldy.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...