Gaýanyň ýüzündäki suratlar bir mahallar Saharada mal bakylandygyny görkezdi

  • 13.05.2024 13:38
  • 13k+

Saharanyň iň gurak sebitleriniň birinde mallaryň suraty çekilen seýrek gaýa şekilleri tapyldy. Täze açyş sebitiň bir mahallar dürli haýwanlaryň ýaşan otluk, batgalyk we güzerli ýeri bolandygyny görkezýär diýip New Atlas habar berýär.

Sudanyň Gündogar çölünde Müsür bilen serhetýakada gözleg geçiren arheologlar 4000 ýyllyk ýaşy bolan, gaýa çekilen suratly 16 sany täze ýeri tapdylar. Olary iň geň galdyran zat suratlaryň köpüsinde iri şahly mallara meňzeýän haýwanlaryň şekillendirmegidir.
Bu haýwanlar häzirki suwsuz we öri meýdansyz Saharada asla ýaşap bilmezdiler. Şeýle-de bolsa, uly ýelinli sygyrlarynyň şekilleri, şeýle hem käbir suratlardaky sagym sagylýan pursatlar sebitde bir wagtlar maldarlaryň ýaşaýandygyny görkezýär.

Suratlardan çen tutsaň, Sahara bir wagtlar howdanlary, derýalary, batgalyklary we güzerleri bolan sawanna bolupdyr. Bu, takmynan, mundan 15 müň ýyl ozal başlanan tomus musson ýagyşlarynyň güýçlenmegi bilen häsiýetlendirilen “çygly Afrika döwri” diýlip atlandyrylýan döwürde mümkin bolupdyr.
B.e. öňki, takmynan, 3000-nji ýyllarda howa üýtgäp, köller we derýalar gurap başlapdyr we sebit çäge bilen örtülipdir. Sebitiň aglaba ilaty Nil derýasyna golaý süýşmäge mejbur bolupdyr, galan ilat bolsa mal bakmakdan goýun we geçi bakmaklyga geçipdirler.
Öň, alymlaryň Çilidäki adamsyz diýen ýaly Atakama çölüniň astynda hakyky ýerasty dünýäni açandyklaryny  gürrüň beripdik.


düýn 07:27
3.5k+

Galapagosda alymlar “geçmişe dolanýan” pomidorlary tapdylar

Galapagos adalarynda alymlar ters ewolýusiýany görkezýän adaty bolmadyk pomidory – Solanum pennellii görnüşini tapdylar diýip, CNN habar berýär. Bu ösümlik Ekwadoryň kenaryndan ýüzlerçe kilometr uzaklykda ösýär...

düýn 07:13
2.8k+

Ýaponiýada ýabany köklerden alnan täze üzüm sorty döredildi

Okaýamanyň Tebigy ylymlary uniwersitetiniň alymlary Muskat Siragaý atly täze üzüm sortuny döretdiler. ScienceDaily-niň ýazmagyna görä, ol süýjüligi we ýumşak tagamy bilen tapawutlanýar hem-de geljekde giň gerimde ösdürip ýetişdirmek üçin uly mümkinçiliklere eýe...

düýn 07:06
1.4k+

“Gurak” ekzoplanetalaryň öz jümmüşinde suw emele getirip bilýändikleri ýüze çykaryldy

Alymlar köp wagtdan bäri, adatça suwy saklap bilmeýär öýdülýän “suw dünýäleri” (mini-neptunlar ýa-da subneptunlar) nädip öz ýyldyzlarynyň golaýynda bolup bilýär diýlen sorag bilen gyzyklanýarlar. Ilki bilen, şeýle planetalar “gar serhediniň” daşyndaky sowuk giňişliklerden içki orbitlara göçüp gelendir diýip çak edilýärdi...

05.11.2025 10:14
2.7k+

Ýapon alymlary meduzanyň täze görnüşini tapdylar we oňa samuraýyň adyny dakdylar

Ýaponiýanyň Sendaý aýlagynda fizaliýa diýlip atlandyrylýan zäherli meduzanyň täze görnüşi tapyldy. Kobalt-gök reňkli bu jandar öz adyny ýerli meşhur samuraý — feodal Date Masamuneniň hormatyna aldy. Täze görnüşe Physalia mikazuki (“ýarymaýly tuwulga geýen adam”) diýlip at berildi...