Alymlar ýel arkaly ondan-oňa göçýän ownuk haýwanlar hakda gürüň berdiler

  • 12.05.2024 21:43
  • 6.9k+

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) alymlary tardigradlar (latynça: Tardigrada) diýlip atlandyrylýan mikroskopik oňurgasyzlaryň ýaýraýşynyň syryny açdylar. Görlüp oturylsa, olar ýaşaýan ýerlerini ýeliň kömegi bilen giňeldýän ekenler diýip, TASS habar berýär.

Bu açyş Seýşel adalaryndan bir tardigradyň molekulýar seljermesi netijesinde mümkin boldy, ol geografiki taýdan golaý Afrika tohumyna däl-de, günorta-gündogar aziýaly tohumlardan eken.
Bu ýagdaýyň ýeke-täk düşündirişi tardigradlaryň ýel bilen geçmegi bolup biler diýip, Sankt-Peterburgyň Döwlet uniwersitetiniň oňurgasyzlaryň zoologiýasy kafedrasynyň uly mugallymy Denis Tumanow aýtdy.

“Tardigradlar ömrüniň dowamynda gurap bilýär, guran görnüşde bolsa olar gaty ýeňil bolýar, şonuň üçinem ýel olary äkidip bilýär. <…> Tropiki ýerlerde hemişelik öwsüp durýan ýeller - passatlar bar, olar ekwatora ugurdaş tropiki zonadan we hemişe gündogardan günbatara öwüsýär. Bu hemişe öwsüp durýan güýçli ýel hakykatdanam tardigradlary göterip äkidip biler "- diýip, hünärmen düşündirýär.

Tumanowyň sözlerine görä, alymlaryň öwrenen ýetginjek tardigradesiniň nusgasy bir bölejik ýüňden tapyldy.
Alymlar bu kiçijik oňurgasyz haýwanlar bilen gyzyklanýar, sebäbi olaryň iň kyn şertlerde-de, şol sanda açyk kosmosda hem uýgunlaşmaga we ýaşamaga özboluşly ukyby bar.
Bu sekiz aýakly haýwanlar barada has irki beýanlar 1773-nji ýyldan başlap, nemes zoology we pastory Iogan Awgust Efraýim Gýose olary aýylar bilen deňeşdirip, kleiner Wasserbär (nemesçe: “kiçijik suw aýysy”) diýip atlandyrýar.


düýn 15:41
2.6k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
4.6k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
5k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.7k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...