Alymlar: Düýe süýdi dünýäde iň zerur içgileriň birine öwrüler

  • 25.04.2024 12:04
  • 17k+

Alymlar düýe süýdüniň dünýäde iň meşhur içgileriň birine öwrüljekdigini çaklaýarlar. Bu barada PLOS One žurnalynda geçirilen gözleglere salgylanýan ScienceFocus.com  ýazýar.

Düýeleriň Afrika ýurtlarynda öndürilýän süýdüň, takmynan, 8%-ini üpjün edýändigi bellendi. Hünärmenler 2030-njy ýyla çenli dünýäde düýe süýdüniň söwdasynyň 13 milliard dollardan geçip biljekdigini we 2022-nji ýyldakydan 10 esse köp boljakdygyny çaklaýarlar.
Saud Arabystany, BAE, Gazagystan we Mongoliýa ýaly ýurtlarda düýe süýdi bireýýämden bäri köpçüligiň adaty islegli önümidir. Oksford uniwersitetinden doktor Ariel Ahern 2050-nji ýyla çenli iri düýe fermalarynyň peýda bolup başlan ýeri bolan Angliýada meşhur bolup biljekdigine ynanýar. Bu önüme bolan isleg süýt öndürmek we gaýtadan işlemek tehnologiýasynyň ösmegine hem itergi berýär.
Howanyň üýtgemegi nukdaýnazaryndan seredeňde, düýe süýdüniň birnäçe artykmaçlygy bar:

  • Sygyrlardan tapawutlylykda, düýeler ýowuz howa şertlerine, ylaýta-da aşa yssa we gurakçylyga çydamly bolýarlar.
  • Düýeler iými we suwy, sygyrlara garanyňda, süýt we et görnüşine has netijeli öwürýär.
  • Sygyrlar has köp metan öndürýär, bu daşky gurşawa ýaramaz täsir edýär.

Düýe süýdüniň peýdaly häsiýetleri:

  • Sygyr süýdüne garanda, düýe süýdünde has köp C witamini we demir bar.
  • Laktoza çydamsyz adamlar üçin amatly.
  • Ganda süýjiniň derejesini peseldip, süýji kesellileriň insuline duýgurlygyny ýokarlandyryp, immunitetini güýçlendirip biler.

düýn 15:41
2.8k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
5k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
5k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.7k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...