Alymlar: Düýe süýdi dünýäde iň zerur içgileriň birine öwrüler

  • 25.04.2024 12:04
  • 17k+

Alymlar düýe süýdüniň dünýäde iň meşhur içgileriň birine öwrüljekdigini çaklaýarlar. Bu barada PLOS One žurnalynda geçirilen gözleglere salgylanýan ScienceFocus.com  ýazýar.

Düýeleriň Afrika ýurtlarynda öndürilýän süýdüň, takmynan, 8%-ini üpjün edýändigi bellendi. Hünärmenler 2030-njy ýyla çenli dünýäde düýe süýdüniň söwdasynyň 13 milliard dollardan geçip biljekdigini we 2022-nji ýyldakydan 10 esse köp boljakdygyny çaklaýarlar.
Saud Arabystany, BAE, Gazagystan we Mongoliýa ýaly ýurtlarda düýe süýdi bireýýämden bäri köpçüligiň adaty islegli önümidir. Oksford uniwersitetinden doktor Ariel Ahern 2050-nji ýyla çenli iri düýe fermalarynyň peýda bolup başlan ýeri bolan Angliýada meşhur bolup biljekdigine ynanýar. Bu önüme bolan isleg süýt öndürmek we gaýtadan işlemek tehnologiýasynyň ösmegine hem itergi berýär.
Howanyň üýtgemegi nukdaýnazaryndan seredeňde, düýe süýdüniň birnäçe artykmaçlygy bar:

  • Sygyrlardan tapawutlylykda, düýeler ýowuz howa şertlerine, ylaýta-da aşa yssa we gurakçylyga çydamly bolýarlar.
  • Düýeler iými we suwy, sygyrlara garanyňda, süýt we et görnüşine has netijeli öwürýär.
  • Sygyrlar has köp metan öndürýär, bu daşky gurşawa ýaramaz täsir edýär.

Düýe süýdüniň peýdaly häsiýetleri:

  • Sygyr süýdüne garanda, düýe süýdünde has köp C witamini we demir bar.
  • Laktoza çydamsyz adamlar üçin amatly.
  • Ganda süýjiniň derejesini peseldip, süýji kesellileriň insuline duýgurlygyny ýokarlandyryp, immunitetini güýçlendirip biler.

düýn 14:39
1.2k+

Ýaponiýada Daun sindromynyň öňüni almak üçin goşmaça hromosomlary aýyrmagy öwrenýärler

Ýaponiýanyň Mie uniwersitetiniň alymlary Daun sindromyna sebäp bolýan goşmaça hromosomy aýyrmaga gönükdirilen gen redaktirleme usulyny döretdiler diýip, PNAS Nexus žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan My Modern Met onlaýn neşiri habar berýär...

29.07.2025 19:11
6.6k+

ABŞ-da öý şertlerinde deriniň rak keselini anyklamaga kömek etjek plastyr oýlanyp tapyldy

ABŞ-da öý şertlerinde deriniň rak keselini anyklap bilýän mikro iňňeli silikon plastyr işlenip taýýarlandy. Bu barada Biosensors we Bioelektronika ylmy žurnalynda habar berildi. Enjam syçanlarda we doňuzlarda geçirilen synaglardan üstünlikli geçip, melanomany howply däl çişlerden tapawutlandyrmaga ukyplydygyny görkezdi...

29.07.2025 14:09
5k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
6.6k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...