Ýaponiýada Daun sindromynyň öňüni almak üçin goşmaça hromosomlary aýyrmagy öwrenýärler

  • 30.07.2025 14:39
  • 2.2k+

Ýaponiýanyň Mie uniwersitetiniň alymlary Daun sindromyna sebäp bolýan goşmaça hromosomy aýyrmaga gönükdirilen gen redaktirleme usulyny döretdiler diýip, PNAS Nexus žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan My Modern Met onlaýn neşiri habar berýär.

Daun sindromy - 21-nji hromosomanyň (trisomiýa 21) goşmaça göçürmesiniň bolmagy sebäpli ýüze çykýan genetiki keseldir, bu ýürek ýetmezçiligi, kerlik we geplemekdäki kynçylyklar ýaly ösüşiň, akyl aýratynlyklarynyň we fiziki patologiýanyň bozulmalaryna sebäp bolýar.
Barlagçylar allele-mahsus redaktirleme - fermentiň goşmaça hromosomany takyk nyşana alýan usuly üçin CREPR / Cas9 tehnologiýasyny ulandylar. Laboratoriýa synaglarynda goşmaça nusgany aýyrmaklyk zeper ýeten öýjüklerde genleriň ekspressiýasynyň kadalaşmagyna getirdi. Soňky synaglar nerw ulgamynyň ösüşine gatnaşýan genleriň has işjeňleşendigini, metabolizma gatnaşýan genleriň bolsa has haýallandygyny görkezdi. Redaktirlenen öýjükler hem has çalt ösüp we bejerilmedik öýjüklere garanda takmynan iki esse çalt bölünip başlady.
Barlagyň awtorlary CRISPR tehnologiýasynyň sagdyn öýjüklere hem täsir edip biljekdigini, şonuň üçin işläp taýýarlamanyň entek kliniki taýdan ulanmaga taýyn däldigini nygtaýarlar. Häzirki wagtda diňe trisomiýaly öýjüklere täsir etmek üçin, redaktirlemegiň takyklygyny ýokarlandyrmak boýunça işler alnyp barylýar.


24.10.2025 12:26
3.5k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

20.10.2025 17:37
1.4k+

Google DeepMind-yň emeli aň modeli rak bejergisinde öňegidişlik gazandy

Alymlar çişi irki tapgyrlarda, heniz adamyň immun ulgamy olara hüjüm etmäge ukyply wagty ýüze çykarmagyň usulyny eýýäm köpden bäri gözleýärdi. Indi bu işe emeli aň hem goşuldy we netijeler haýran galdyrdy. Google-yň blogunda habar berlişi ýaly, DeepMind bölümçesi Ýel uniwersiteti bilen bilelikde açyk Gemma EA modelini rak öýjükleriniň özüni alyp barşyny seljerer ýaly sazlady...

13.10.2025 09:41
7k+

Alymlar beýnide dowamly agyryny “ýatda saklaýan” bölegi tapdylar: täze bejeriş usullaryna umyt peýda boldy

Alymlar beýnide dowamly, uzak wagtlap duýulýan agyrynyň ýüze çykmagynda işjeňleşýän ýiti öýjükler toparyny tapdylar. Barlagyň netijelerine görä, hut şu neýronlar adamyň näme üçin agyrynyň şikesden soň hem dowam edýändigini düşündirip biler...

06.10.2025 10:54
7.6k+

Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň mugallymlary Ýaponiýada iş saparynda bolýarlar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň iki mugallymy öňdebaryjy bilim we ylmy tejribeleri özleşdirmek maksady bilen Ýaponiýa gitdiler. Olar 1-17-nji oktýabr aralygynda Ýaponiýanyň Kawasaki şäherinde ýerleşýän we dünýäniň öňdebaryjy ylmy-barlag merkezleriniň biri bolan ICONM – Nanomedisina Innowasiýa Merkezinde tejribe okuwlaryna gatnaşýarlar...