Ýaponiýada Daun sindromynyň öňüni almak üçin goşmaça hromosomlary aýyrmagy öwrenýärler

  • 30.07.2025 14:39
  • 2.2k+

Ýaponiýanyň Mie uniwersitetiniň alymlary Daun sindromyna sebäp bolýan goşmaça hromosomy aýyrmaga gönükdirilen gen redaktirleme usulyny döretdiler diýip, PNAS Nexus žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan My Modern Met onlaýn neşiri habar berýär.

Daun sindromy - 21-nji hromosomanyň (trisomiýa 21) goşmaça göçürmesiniň bolmagy sebäpli ýüze çykýan genetiki keseldir, bu ýürek ýetmezçiligi, kerlik we geplemekdäki kynçylyklar ýaly ösüşiň, akyl aýratynlyklarynyň we fiziki patologiýanyň bozulmalaryna sebäp bolýar.
Barlagçylar allele-mahsus redaktirleme - fermentiň goşmaça hromosomany takyk nyşana alýan usuly üçin CREPR / Cas9 tehnologiýasyny ulandylar. Laboratoriýa synaglarynda goşmaça nusgany aýyrmaklyk zeper ýeten öýjüklerde genleriň ekspressiýasynyň kadalaşmagyna getirdi. Soňky synaglar nerw ulgamynyň ösüşine gatnaşýan genleriň has işjeňleşendigini, metabolizma gatnaşýan genleriň bolsa has haýallandygyny görkezdi. Redaktirlenen öýjükler hem has çalt ösüp we bejerilmedik öýjüklere garanda takmynan iki esse çalt bölünip başlady.
Barlagyň awtorlary CRISPR tehnologiýasynyň sagdyn öýjüklere hem täsir edip biljekdigini, şonuň üçin işläp taýýarlamanyň entek kliniki taýdan ulanmaga taýyn däldigini nygtaýarlar. Häzirki wagtda diňe trisomiýaly öýjüklere täsir etmek üçin, redaktirlemegiň takyklygyny ýokarlandyrmak boýunça işler alnyp barylýar.


16.11.2025 15:52
3.1k+

Alym tarakanlaryň we jaýlardaky allergenleriň arasyndaky baglanyşygy tapdylar

Demirgazyk Karolina uniwersitetiniň alymlarynyň geçiren täze gözlegi tarakanlaryň öýlerdäki howanyň hiline göni täsir edýändigini görkezdi. Mör-möjekler bolan jaýlarda allergenleriň we bakterial zäherleriň — endotoksinleriň derejesiniň ýokarlanýandygy anyklandy...

12.11.2025 18:49
9.3k+

Hytaýly alymlar rak keseline garşy derman serişdelerini öndürmegiň täze usulyny tapdylar

Hytaýly himikler beýlekiler bilen bir hatarda onkologiýa kesellerini bejermek üçin gymmat derman serişdelerini öndürmegiň adaty tehnologiýasyny üýtgedip biljek täze usuly oýlap tapdy diýip, South China Morning Post (SCMP) habar berýär...

08.11.2025 07:13
4.6k+

Ýaponiýada ýabany köklerden alnan täze üzüm sorty döredildi

Okaýamanyň Tebigy ylymlary uniwersitetiniň alymlary Muskat Siragaý atly täze üzüm sortuny döretdiler. ScienceDaily-niň ýazmagyna görä, ol süýjüligi we ýumşak tagamy bilen tapawutlanýar hem-de geljekde giň gerimde ösdürip ýetişdirmek üçin uly mümkinçiliklere eýe...

05.11.2025 10:14
2.9k+

Ýapon alymlary meduzanyň täze görnüşini tapdylar we oňa samuraýyň adyny dakdylar

Ýaponiýanyň Sendaý aýlagynda fizaliýa diýlip atlandyrylýan zäherli meduzanyň täze görnüşi tapyldy. Kobalt-gök reňkli bu jandar öz adyny ýerli meşhur samuraý — feodal Date Masamuneniň hormatyna aldy. Täze görnüşe Physalia mikazuki (“ýarymaýly tuwulga geýen adam”) diýlip at berildi...