Samyr dişleriniň berkliginiň syrynyň açylmagy adam dişlerini berkitmäge kömek eder

  • 22.04.2024 15:28
  • 20k+

Amerikanyň himiýa jemgyýetiniň (ACS) alymlary samyrlaryň,  belkalaryň, suroklaryň, alakalaryň we beýleki gemrijileriň dişleriniň näme üçin berk bolýandygynyň syryny açdylar.

Görlüp oturylsa, bu haýwanlaryň dişleriniň syrçasynda ferrigidrite meňzeş demre baý madda bilen doldurylan nanometr jübüleri bar eken. Bu gurluş dişleri diýseň berk edip, gemrijilere gaty agajy dynuwsyz çeýnemäge mümkinçilik berýär.
Gözlegçiler atom derejesinde gemrijileriň ýedi görnüşiniň dişleriniň syrçasynyň düzümini seljermek bilen, demre baý gatlagyň galyňlygynyň görnüşlere görä üýtgeýändigini anykladylar: syçanlaryňky iň ýukasy, nutriýalaryňky bolsa iň galyňy eken.
Alymlar bu açyşyň adamyň dişleriniň syrçasyny güýçlendirmek, şeýle hem dişleri  bejermegiň usullaryny gowulandyrmak üçin täze reňksiz serişdeleri ösdürmegiň esasy bolup biljekdigine ynanýarlar.
Gemrijileriň dişleriniň mämişi-goňur reňkiniň demriň düzümi bilen baglanyşykly däldigini bellemek gerek. Ol hoşboý aminokislotalardan we organiki däl minerallardan ybarat ýuka üstki gatlak bilen baglydyr.


düýn 18:32
3k+

Uelsiň paýtagtynda şäher seýilgähiniň aşagyndan bürünç asyrynyň mazary tapyldy

Britaniýanyň Kardiff şäherindäki Trelaý seýilgähiniň aşagyndan meýletinçi  arheologlar bürünç eýýamynyň mazaryny tapdylar. Tapyndylar takmynan b.e. öňki 1500-nji ýylda gurlan tegelek jaýyň gapdalyndan tapyldy. Bu bina bu ýerden iki ýyl ozal gazylyp tapylypdy...

düýn 18:30
1.7k+

Şweýsariýada geljekdäki ýitgileriň öňüni almak üçin mikrob saklaýjy enjam döredilýär

Şweýsariýada Microbiota Vault Initiative - mikrob dürlüligini goramak üçin “mikrobiologik gämi” taslamasy durmuşa geçirilýär. Alymlary geljekde köp möhüm bakteriýalaryň adam bedeninden ýok bolup gitmeginiň mümkindigi alada goýýar...

düýn 18:28
2k+

Alymlar howadan agyz suwuny alýan “gabarçakly örtük” döretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary aşa gurak şertlerde-de, mysal üçin Sahara çölünde ýa-da Ölüm jülgesinde (ABŞ-da ýerleşýär)  howadan agyz suwuny alyp bilýän enjamy döretdiler diýip, Live Science ýazýar...

03.07.2025 14:24
8.1k+

Belgiýada 10 500 ýyl mundan ozal ýaşan aýalyň ýüz keşbi gaýtadan dikeldildi

Gent uniwersitetiniň alymlary hudožnikler bilen bilelikde häzirki Belgiýanyň çäginde, takmynan, 10 500 ýyl mundan ozal – mezolit eýýamynda ýaşan aýalyň ýüz keşbini gaýtadan dikeltdi. Onuň galyndylary 35 ýyldan gowrak wagt ozal Dinantyň golaýyndaky Margo gowagynda tapyldy...