Samyr dişleriniň berkliginiň syrynyň açylmagy adam dişlerini berkitmäge kömek eder

  • 22.04.2024 15:28
  • 20k+

Amerikanyň himiýa jemgyýetiniň (ACS) alymlary samyrlaryň,  belkalaryň, suroklaryň, alakalaryň we beýleki gemrijileriň dişleriniň näme üçin berk bolýandygynyň syryny açdylar.

Görlüp oturylsa, bu haýwanlaryň dişleriniň syrçasynda ferrigidrite meňzeş demre baý madda bilen doldurylan nanometr jübüleri bar eken. Bu gurluş dişleri diýseň berk edip, gemrijilere gaty agajy dynuwsyz çeýnemäge mümkinçilik berýär.
Gözlegçiler atom derejesinde gemrijileriň ýedi görnüşiniň dişleriniň syrçasynyň düzümini seljermek bilen, demre baý gatlagyň galyňlygynyň görnüşlere görä üýtgeýändigini anykladylar: syçanlaryňky iň ýukasy, nutriýalaryňky bolsa iň galyňy eken.
Alymlar bu açyşyň adamyň dişleriniň syrçasyny güýçlendirmek, şeýle hem dişleri  bejermegiň usullaryny gowulandyrmak üçin täze reňksiz serişdeleri ösdürmegiň esasy bolup biljekdigine ynanýarlar.
Gemrijileriň dişleriniň mämişi-goňur reňkiniň demriň düzümi bilen baglanyşykly däldigini bellemek gerek. Ol hoşboý aminokislotalardan we organiki däl minerallardan ybarat ýuka üstki gatlak bilen baglydyr.


düýn 23:25
1.1k+

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...

düýn 20:01
1k+

Tozganyň üflenişine ylmy makala bagyşladylar

Näme üçin tozganyň tohumlary sürtülmä garşy durup bilýär-de, şemalyň güýjüne aňsatlyk bilen uçup gidýär? Alymlar bu sowala jogap tapmak üçin tutuş bir barlag geçirdiler we netijede ýeliň ugruna baglylykda, tohumy boşatmak üçin zerur güýjüň 100 gezekdenem köp üýtgäp biljekdigini anykladylar...

13.09.2025 14:53
1.1k+

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 19:53
7.2k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...