Samyr dişleriniň berkliginiň syrynyň açylmagy adam dişlerini berkitmäge kömek eder

  • 22.04.2024 15:28
  • 21k+

Amerikanyň himiýa jemgyýetiniň (ACS) alymlary samyrlaryň,  belkalaryň, suroklaryň, alakalaryň we beýleki gemrijileriň dişleriniň näme üçin berk bolýandygynyň syryny açdylar.

Görlüp oturylsa, bu haýwanlaryň dişleriniň syrçasynda ferrigidrite meňzeş demre baý madda bilen doldurylan nanometr jübüleri bar eken. Bu gurluş dişleri diýseň berk edip, gemrijilere gaty agajy dynuwsyz çeýnemäge mümkinçilik berýär.
Gözlegçiler atom derejesinde gemrijileriň ýedi görnüşiniň dişleriniň syrçasynyň düzümini seljermek bilen, demre baý gatlagyň galyňlygynyň görnüşlere görä üýtgeýändigini anykladylar: syçanlaryňky iň ýukasy, nutriýalaryňky bolsa iň galyňy eken.
Alymlar bu açyşyň adamyň dişleriniň syrçasyny güýçlendirmek, şeýle hem dişleri  bejermegiň usullaryny gowulandyrmak üçin täze reňksiz serişdeleri ösdürmegiň esasy bolup biljekdigine ynanýarlar.
Gemrijileriň dişleriniň mämişi-goňur reňkiniň demriň düzümi bilen baglanyşykly däldigini bellemek gerek. Ol hoşboý aminokislotalardan we organiki däl minerallardan ybarat ýuka üstki gatlak bilen baglydyr.


şu gün 12:40
1.2k+

Şweýsariýaly inženerler jansyz langustinleriň gabyklaryndan robot ýasadylar

Lozanna Federal Politehniki mekdebiniň (EPFL) ýanyndaky CREATE laboratoriýasynyň inženerleri öli langustinleriň ekzoskeletlerini esas hökmünde ulanyp, biogibrid robotlaryny işläp düzdüler. Berk hitinden ybarat bolan bu organiki gurluşlar biologik berkligi we bogun membranalarynyň çeýeligini özünde jemleýän täsin gurluşlary döretmäge mümkinçilik berdi...

şu gün 11:56
1.7k+

Britaniýaly alymlar elektromagnit päsgelçilikleriniň 99,97%-ini bökdeýän dury plýonkany oýlap tapdylar

Glazgo uniwersitetiniň alymlary elektromagnit şöhlelenmesiniň 99,97%-den gowragyny yzyna serpikdirip bilýän örän inçe, çeýe we dury nanoplýonkany oýlap tapdylar. Bu material Wi-Fi we 5G signallarynyň täsir edýän şertlerinde geýilýän sensorlaryň, lukmançylyk enjamlarynyň we çeýe displeýleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin niýetlenendir...

şu gün 11:06
1.3k+

Alymlar ýaldyrawuk tomzaklaryň aragatnaşyk ýörelgesinden peýdalanyp, ýerden daşardaky aňy gözlemegi teklip etdiler

Arizona ştatynyň uniwersitetiniň alymlary ýerden daşary aňy gözlemek üçin täze strategiýany hödürlediler. Ol biologik aragatnaşyk ýörelgelerine we pulsarlary (neýtron ýyldyzlaryny) fon hökmünde ulanmaga esaslanýar...

şu gün 11:00
1.1k+

Alymlar beýnä ünsüni jemlemäge kömek edýän gen tapdylar

Rokfeller institutynyň alymlary Nature Neuroscience žurnalynda ünsüň tebigatyna bagyşlanan ylmy işlerini çap etdiler. Gözlegler ünsi jemlemek ukybynyň diňe bir beýnidäki peýdaly signallaryň güýçlenmegine däl, eýsem "fon" işjeňliginiň (beýnidäki artykmaç sesleriň) peselmegine-de baglydygyny görkezýär...