Alymlar tötänden eşegarylaryň bir hepde suwuň aşagynda ýaşap biljekdigini anykladylar

  • 22.04.2024 12:46
  • 7.4k+

Kanadaly biologlar eşegarylaryň diapauza (gyş ukusyna gitmek) ýagdaýynda suwa diýseň durnuklydygyny tötänden ýüze çykardylar. Bu barada Naked Science-de çap edilen makalada aýdylýar.

Guelf uniwersitetinden Sabrina Rondonyň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary tarapyndan geçirilen synag Bombus impatiens ene eşegarynyň, ýaşaýyş ukybyna zyýan ýetirmezden, ýedi güne çenli suwuň aşagynda ýaşap biljekdigini görkezdi.
Ene eşegarylar jübütleşenden soň, ýerde kiçeňräk höwürtgeleri (15 santimetr çuňlukda) gazýarlar we “gyşlamak üçin” şol ýere girýärler. Olaryň diapauzasy käwagt alty aýdan dokuz aýa çenli dowam edýär. Ene şmeller tohumynda gyşdan aman galýan ýeke-täk görnüşdir, garry ene eşegarylar, işçi eşegarylar we erkek eşegarylar heniz güýzdekä ölýärler. Şeýdip ýer astynda “gyşlamak” mör-möjeklere sowukdan gutulmaga kömek etse-de, olar parazitler, heň-zeýler, topragyň we ýerasty suwlaryň hapalanmagy ýaly dürli ýaramaz faktorlara sezewar bolýarlar.
Synag wagtynda Rondo tötänden dört sany ene Bombus impatiens-iň gyşlap ýatan turbasyna suw gidirdi. Birnäçe günden soň, alym ýalňyşlyk goýberendigine göz ýetirip, turbanyň  suwuny dökende mör-möjekleriň diri galandygyna geň galdy.
Bütin dünýäde eşegarylaryň sanynyň azalýandygyny göz öňünde tutsaň, bu açyş wajyp tozanladyjylaryň aşa kyn şertlere ozal pikir edilişinden has çydamly bolup biljekdigine umyt döredýär.
Eşegarylar, esasanam, demirgazyk sebitlerde köp ösümlikleriň tozanlanmagynda möhüm rol oýnaýar.


düýn 11:53
3.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
8.8k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.7k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...